Przejdź do zawartości

Ischioceratops: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m usunięcie powiadomienia o propozycji CzyWiesza (Wikiprojekt:Czy wiesz/ekspozycje/2020-02-12)
częściowo z ''Unescoceratops''
Linia 24: Linia 24:
}}
}}
'''''Ischioceratops''''' – [[rodzaj (biologia)|rodzaj]] [[wymieranie|wymarłego]] [[dinozaury|dinozaura]], [[ceratopsy|ceratopsa]] z [[rodzina (biologia)|rodziny]] [[leptoceratopsy|leptoceratopsów]]. Obejmuje [[takson monotypowy|pojedynczy]] gatunek ''I. zhuchengensis''. Jego [[skamieniałości]] znalezione zostały na terenie [[Chiny|Chin]], a dokładniej w prowincji [[Szantung]], w [[Zhucheng]], w miejscu Kugou, gdzie wcześniej znaleziono liczne skamieniałości. Leżą tam skały Grupy Wangshi, powstałe w [[kreda późna|kredzie późnej]]. W okolicy znaleziono wcześniej pozostałości [[tyranozaury|Tyrannosauridae]] czy ''[[Sinoceratops]]''. [[Holotyp]] oznakowano jako V00016. Pozostaje on w posiadaniu muzeum w Zhucheng. Odkrywcy opisywanego rodzaju zwracają uwagę na jego niezwykłą [[kość kulszowa|kość kulszową]]. Kość ta poszerza się w środkowej swej części, tworząc przedziurawiony elipiptycznym otworem [[wyrostek zasłonowy]], zdając się autorom podobna do zgiętego łuku. W dalszej części kość znowu poszerza się, przyjmując kształt głowy topora. Od tej kości rodzaj otrzymał swoją nazwę (podczas gdy epitet gatunkowy odnosi się do miejsca znalezienia szczątków). Prócz niej holotyp obejmuje [[kość krzyżowa|kość krzyżową]], zachowaną w całości, skostniałe [[Ścięgno|ścięgna]], resztę miednicy, 15 [[kierunek proksymalny|proksymalnych]] kręgów ogonowych oraz należące do prawej kończyny dolnej [[kość udowa|kość udową]], [[kość piszczelowa|piszczelową]] i [[kość strzałkowa|strzałkową]]. He i współpracownicy zaliczyli nowy rodzaj do leptoceratopsów, niewielkich, czworonożnych ceratopsów, zamieszkujących dzisiejsze kontynenty azjatycki i północnoamerykański pod koniec okresu kredowego{{r|Ischioceratops}}.
'''''Ischioceratops''''' – [[rodzaj (biologia)|rodzaj]] [[wymieranie|wymarłego]] [[dinozaury|dinozaura]], [[ceratopsy|ceratopsa]] z [[rodzina (biologia)|rodziny]] [[leptoceratopsy|leptoceratopsów]]. Obejmuje [[takson monotypowy|pojedynczy]] gatunek ''I. zhuchengensis''. Jego [[skamieniałości]] znalezione zostały na terenie [[Chiny|Chin]], a dokładniej w prowincji [[Szantung]], w [[Zhucheng]], w miejscu Kugou, gdzie wcześniej znaleziono liczne skamieniałości. Leżą tam skały Grupy Wangshi, powstałe w [[kreda późna|kredzie późnej]]. W okolicy znaleziono wcześniej pozostałości [[tyranozaury|Tyrannosauridae]] czy ''[[Sinoceratops]]''. [[Holotyp]] oznakowano jako V00016. Pozostaje on w posiadaniu muzeum w Zhucheng. Odkrywcy opisywanego rodzaju zwracają uwagę na jego niezwykłą [[kość kulszowa|kość kulszową]]. Kość ta poszerza się w środkowej swej części, tworząc przedziurawiony elipiptycznym otworem [[wyrostek zasłonowy]], zdając się autorom podobna do zgiętego łuku. W dalszej części kość znowu poszerza się, przyjmując kształt głowy topora. Od tej kości rodzaj otrzymał swoją nazwę (podczas gdy epitet gatunkowy odnosi się do miejsca znalezienia szczątków). Prócz niej holotyp obejmuje [[kość krzyżowa|kość krzyżową]], zachowaną w całości, skostniałe [[Ścięgno|ścięgna]], resztę miednicy, 15 [[kierunek proksymalny|proksymalnych]] kręgów ogonowych oraz należące do prawej kończyny dolnej [[kość udowa|kość udową]], [[kość piszczelowa|piszczelową]] i [[kość strzałkowa|strzałkową]]. He i współpracownicy zaliczyli nowy rodzaj do leptoceratopsów, niewielkich, czworonożnych ceratopsów, zamieszkujących dzisiejsze kontynenty azjatycki i północnoamerykański pod koniec okresu kredowego{{r|Ischioceratops}}.

== Historia ==
Historia odkryć dinozaurów rogatych rozpoczyna się w XIX wieku. W 1888 [[Othniel Charles Marsh]] kreował pierwszy rodzaj tej grupy, który nazwał ''[[Ceratops]]''. Zaliczył go do [[rodzina (biologia)|rodziny]] nazwanej [[Ceratopsy (rodzina)|Ceratopsidae]]{{r|Ceratops}}. Na początku XX wieku [[Barnum Brown]] opisał na podstawie skamieniałości z Alberty kolejnego, mniejszego Ceratopsia. Nazwał go ''[[Leptoceratops]]''. Rozważał wyróżnienie nowej rodziny niewielkich [[ceratopsy|ceratopsów]]{{r|Leptoceratops}}. W 1923 nazwano ją [[Leptoceratopsy|Leptoceratopsidae]]{{r|Zhuchengceratops}}. Kolejne znaleziska przedstawicieli tej grupy pochodziły z [[Montana|Montany]](''Leptoceratops cerorhynchus''){{r|Leptoceratops cerorhynchus}}, a pod koniec wieku dołączyły do nich odkrycia z Azji, jak ''[[Asiaceratops]]''{{r|Asiaceratops}}. Rozważano też zaliczenie tu pojedynczego rodzaju z Australii{{r|Rich&14}}. W 1998 Ryan i Currie opisali znalezione w Dinosaur Park Formation kości zębowe, pierwsze należące do Neoceratopsia szczątki niezaliczane do Ceratopsidae, początkowo zaliczone do rodzaju ''Leptoceratops'', potem ''[[Unescoceratops]]''{{r|Gryphoceratops&Unescoceratops}}.

W 2004 opisano ''[[Prenoceratops]]'' z Montany{{r|Prenoceratops}}, a w 2007 pochodzący z tego samego stanu ''[[Cerasinops]]''{{r|Cerasinops}}. Po kolejnych znaleziskach w Europie{{r|Lindgren&07}} znaleziono w [[Alberta|Albercie]] pojedynczą kość zębową, którą umieszczono w rodzaju ''[[Gryphoceratops]]''{{r|Gryphoceratops&Unescoceratops}}.



== Przypisy ==
== Przypisy ==
{{Przypisy |
{{Przypisy |
<ref name="Ischioceratops">{{Cytuj pismo |autor=Yiming He, Peter J. Makovicky, Kebai Wang, Shuqing Chen, Corwin Sullivan, Fenglu Han i Xing Xu |tytuł=A new leptoceratopsid (Ornithischia, Ceratopsia) with a unique ischium from the Upper Cretaceous of Shandong Province, China |czasopismo=PLoS ONE |oznaczenie=10(12): e0144148 |rok=2015 |doi=10.1371/journal.pone.0144148 |pmid=26701114 |pmc=4689537 |język=en}}</ref>
<ref name="Ischioceratops">{{Cytuj pismo |autor=Yiming He, Peter J. Makovicky, Kebai Wang, Shuqing Chen, Corwin Sullivan, Fenglu Han i Xing Xu |tytuł=A new leptoceratopsid (Ornithischia, Ceratopsia) with a unique ischium from the Upper Cretaceous of Shandong Province, China |czasopismo=PLoS ONE |oznaczenie=10(12): e0144148 |rok=2015 |doi=10.1371/journal.pone.0144148 |pmid=26701114 |pmc=4689537 |język=en}}</ref>
<ref name="Asiaceratops">{{Cytuj | autor = Bogdanova & Khozatskii | tytuł = Theoretical and Applied Aspects of Modern Palaeontology | data = 1989 | s = 144-154 | autor r = L.A. Nessov, L F. Kaznyshkina, G.O. Cherepanov | rozdział = Mesozoic ceratopsian dinosaurs and crocodiles of central Asia}}</ref>
<ref name="Cerasinops">{{Cytuj pismo |nazwisko=Chinnery |imię=Brenda J. |nazwisko2=Horner |imię2=John R. |rok=2007 |tytuł=A new neoceratopsian dinosaur linking North American and Asian taxa |czasopismo=Journal of Vertebrate Paleontology |wolumin=27 |wydanie=3 |strony=625–641 |url=http://www.bioone.org/doi/abs/10.1671/0272-4634(2007)27%5B625%3AANNDLN%5D2.0.CO%3B2 |język=en}}</ref>
<ref name="Ceratops">{{Cytuj | autor = Othhniel Charles Marsh | tytuł = A new family of horned Dinosauria, from the Cretaceous | url = http://www.ajsonline.org/content/s3-36/216/477.extract | czasopismo = American Journal of Science | wolumin = 36 | numer = 216 | data = 1888 | s = 477-478 | doi = 10.2475/ajs.s3-36.216.477 | język = en}}</ref>
<ref name="Gryphoceratops&Unescoceratops">{{Cytuj pismo |autor=Michael J. Ryan, David C. Evans, Philip J. Currie, Caleb M. Brown i Don Brinkman |tytuł=New leptoceratopsids from the Upper Cretaceous of Alberta, Canada |czasopismo=Cretaceous Research |wolumin=35 |strony=69–80 |rok=2012 |doi=10.1016/j.cretres.2011.11.018 |język=en}}</ref>
<ref name="Leptoceratops">{{Cytuj | autor = Barnum Brown | tytuł = Leptoceratops, a new genus of Ceratopsia from the Edmonton Cretaceous of Alberta | czasopismo = Bulletin of the AMNH | wolumin = 33 | numer = 36 | data = 1914 | s = 567-580 | język = en}}</ref>
<ref name="Leptoceratops cerorhynchus">{{Cytuj | autor = Barnum Brown, Erich Maren Schlaikjer | tytuł = The skeleton of Leptoceratops with the description of a new species | url = http://digitallibrary.amnh.org/bitstream/handle/2246/2270/N1169.pdf?sequence=1 | czasopismo = American Museum novitates | wolumin = 1169 | data = 1942 | język = en}}</ref>
<ref name="Prenoceratops">{{Cytuj pismo |autor=Brenda Chinnery |tytuł=Description of ''Prenoceratops pieganensis'' gen. et sp. nov. (Dinosauria: Neoceratopsia) from the Two Medicine Formation of Montana |czasopismo=Journal of Vertebrate Paleontology |wolumin=24 |wydanie=3 |strony=572–590 |rok=2004 |doi=10.1671/0272-4634(2004)024&#91;0572:DOPPGE&#93;2.0.CO;2 |język=en}}</ref>
<ref name="Zhuchengceratops">{{Cytuj pismo |autor=Xu Xing, Wang Kebai, Zhao Xijin, Corwin Sullivan, Chen Shuqing |tytuł=A new leptoceratopsid (Ornithischia: Ceratopsia) from the Upper Cretaceous of Shandong, China and its implications for neoceratopsian evolution |czasopismo=PLoS ONE |oznaczenie=5(11): e13835 |rok=2010 |doi=10.1371/journal.pone.0013835 |język=en}}</ref>
<ref name="Lindgren&07">{{Cytuj | autor = Lindgren, J., Currie, P. J., Siverson, M., Rees, J., Cederstrom, P., & Lindgren, F | tytuł = The first neoceratopsian dinosaur remains from Europe | url = https://onlinelibrary.wiley.com/doi/pdf/10.1111/j.1475-4983.2007.00690.x | czasopismo = Palaeontology | wolumin = 50 | numer = 4 | data = 2007 | s = 929-937 | język = en}}</ref>
<ref name="Rich&14">{{Cytuj | autor = Rich, T. H., Kear, B. P., Sinclair, R., Chinnery, B., Carpenter, K., McHugh, M. L., & Vickers-Rich, P | tytuł = Serendipaceratops arthurcclarkei Rich & Vickers-Rich, 2003 is an Australian Early Cretaceous ceratopsian | czasopismo = Alcheringa: An Australasian Journal of Palaeontology | wolumin = 38 | numer = 4 | data = 2014 | s = 456-479 | język = en}}</ref>
}}
}}



Wersja z 19:35, 12 wrz 2020

Ischioceratops
He et al., 2015
Okres istnienia: 69 mln lat temu
69/69
69/69
Ilustracja
Kości zachowane w holotypie
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Podgromada

diapsydy

Nadrząd

dinozaury

Rząd

dinozaury ptasiomiedniczne

Podrząd

marginocefale

Infrarząd

ceratopsy

Nadrodzina

Neoceratopsy

Rodzina

Leptoceratopsy

Rodzaj

Ischioceratops

Gatunki

I. zhuchengensis

Ischioceratopsrodzaj wymarłego dinozaura, ceratopsa z rodziny leptoceratopsów. Obejmuje pojedynczy gatunek I. zhuchengensis. Jego skamieniałości znalezione zostały na terenie Chin, a dokładniej w prowincji Szantung, w Zhucheng, w miejscu Kugou, gdzie wcześniej znaleziono liczne skamieniałości. Leżą tam skały Grupy Wangshi, powstałe w kredzie późnej. W okolicy znaleziono wcześniej pozostałości Tyrannosauridae czy Sinoceratops. Holotyp oznakowano jako V00016. Pozostaje on w posiadaniu muzeum w Zhucheng. Odkrywcy opisywanego rodzaju zwracają uwagę na jego niezwykłą kość kulszową. Kość ta poszerza się w środkowej swej części, tworząc przedziurawiony elipiptycznym otworem wyrostek zasłonowy, zdając się autorom podobna do zgiętego łuku. W dalszej części kość znowu poszerza się, przyjmując kształt głowy topora. Od tej kości rodzaj otrzymał swoją nazwę (podczas gdy epitet gatunkowy odnosi się do miejsca znalezienia szczątków). Prócz niej holotyp obejmuje kość krzyżową, zachowaną w całości, skostniałe ścięgna, resztę miednicy, 15 proksymalnych kręgów ogonowych oraz należące do prawej kończyny dolnej kość udową, piszczelową i strzałkową. He i współpracownicy zaliczyli nowy rodzaj do leptoceratopsów, niewielkich, czworonożnych ceratopsów, zamieszkujących dzisiejsze kontynenty azjatycki i północnoamerykański pod koniec okresu kredowego[1].

Historia

Historia odkryć dinozaurów rogatych rozpoczyna się w XIX wieku. W 1888 Othniel Charles Marsh kreował pierwszy rodzaj tej grupy, który nazwał Ceratops. Zaliczył go do rodziny nazwanej Ceratopsidae[2]. Na początku XX wieku Barnum Brown opisał na podstawie skamieniałości z Alberty kolejnego, mniejszego Ceratopsia. Nazwał go Leptoceratops. Rozważał wyróżnienie nowej rodziny niewielkich ceratopsów[3]. W 1923 nazwano ją Leptoceratopsidae[4]. Kolejne znaleziska przedstawicieli tej grupy pochodziły z Montany(Leptoceratops cerorhynchus)[5], a pod koniec wieku dołączyły do nich odkrycia z Azji, jak Asiaceratops[6]. Rozważano też zaliczenie tu pojedynczego rodzaju z Australii[7]. W 1998 Ryan i Currie opisali znalezione w Dinosaur Park Formation kości zębowe, pierwsze należące do Neoceratopsia szczątki niezaliczane do Ceratopsidae, początkowo zaliczone do rodzaju Leptoceratops, potem Unescoceratops[8].

W 2004 opisano Prenoceratops z Montany[9], a w 2007 pochodzący z tego samego stanu Cerasinops[10]. Po kolejnych znaleziskach w Europie[11] znaleziono w Albercie pojedynczą kość zębową, którą umieszczono w rodzaju Gryphoceratops[8].


Przypisy

  1. Yiming He, Peter J. Makovicky, Kebai Wang, Shuqing Chen, Corwin Sullivan, Fenglu Han i Xing Xu. A new leptoceratopsid (Ornithischia, Ceratopsia) with a unique ischium from the Upper Cretaceous of Shandong Province, China. „PLoS ONE”. 10(12): e0144148, 2015. DOI: 10.1371/journal.pone.0144148. PMID: 26701114. PMCID: PMC4689537. (ang.). 
  2. Othhniel Charles Marsh, A new family of horned Dinosauria, from the Cretaceous, „American Journal of Science”, 36 (216), 1888, s. 477-478, DOI10.2475/ajs.s3-36.216.477 (ang.).
  3. Barnum Brown, Leptoceratops, a new genus of Ceratopsia from the Edmonton Cretaceous of Alberta, „Bulletin of the AMNH”, 33 (36), 1914, s. 567-580 (ang.).
  4. Xu Xing, Wang Kebai, Zhao Xijin, Corwin Sullivan, Chen Shuqing. A new leptoceratopsid (Ornithischia: Ceratopsia) from the Upper Cretaceous of Shandong, China and its implications for neoceratopsian evolution. „PLoS ONE”. 5(11): e13835, 2010. DOI: 10.1371/journal.pone.0013835. (ang.). 
  5. Barnum Brown, Erich Maren Schlaikjer, The skeleton of Leptoceratops with the description of a new species, „American Museum novitates”, 1169, 1942 (ang.).
  6. L.A. Nessov, L.F. Kaznyshkina, G.O. Cherepanov, Mesozoic ceratopsian dinosaurs and crocodiles of central Asia, [w:] Bogdanova & Khozatskii, Theoretical and Applied Aspects of Modern Palaeontology, 1989, s. 144-154.
  7. Rich i inni, Serendipaceratops arthurcclarkei Rich & Vickers-Rich, 2003 is an Australian Early Cretaceous ceratopsian, „Alcheringa: An Australasian Journal of Palaeontology”, 38 (4), 2014, s. 456-479 (ang.).
  8. a b Michael J. Ryan, David C. Evans, Philip J. Currie, Caleb M. Brown i Don Brinkman. New leptoceratopsids from the Upper Cretaceous of Alberta, Canada. „Cretaceous Research”. 35, s. 69–80, 2012. DOI: 10.1016/j.cretres.2011.11.018. (ang.). 
  9. Brenda Chinnery. Description of Prenoceratops pieganensis gen. et sp. nov. (Dinosauria: Neoceratopsia) from the Two Medicine Formation of Montana. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 24 (3), s. 572–590, 2004. DOI: 10.1671/0272-4634(2004)024[0572:DOPPGE]2.0.CO;2. (ang.). 
  10. Brenda J. Chinnery, John R. Horner. A new neoceratopsian dinosaur linking North American and Asian taxa. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 27 (3), s. 625–641, 2007. (ang.). 
  11. Lindgren i inni, The first neoceratopsian dinosaur remains from Europe, „Palaeontology”, 50 (4), 2007, s. 929-937 (ang.).