9 Pułk Piechoty (Księstwo Warszawskie)

9 Pułk Piechoty

Historia
Państwo	Księstwo Warszawskie
Sformowanie	1806
Rozformowanie	1813
Tradycje
Rodowód	1 pułk piechoty Legii Poznańskiej
Dowódcy
Pierwszy	płk Antoni Paweł Sułkowski
Organizacja
Dyslokacja	Gniezno
Rodzaj wojsk	piechota
Podległość	3 Dywizja Dywizja Polska – od 1808

9 Pułk Piechoty – polski pułk piechoty okresu Księstwa Warszawskiego.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Sformowany w 1806 roku w Gnieźnie jako 1 pułk piechoty Legii Poznańskiej. Po zakończeniu działań bojowych, zgodnie z rozkazem z 10 sierpnia 1807, 9 pułk piechoty płk. Sułkowskiego stanął garnizonem w Łowiczu.

Pod koniec 1809 roku pułk liczył 2050 żołnierzy. Według etatu z 1810 roku, pułk składał się ze 27 osobowego sztabu i trzech batalionów piechoty po 6 kompanii. Sztaby batalionów liczyć miały 4 osoby, a kompanie 136 żołnierzy. W sumie w pułku powinno służyć 2487 żołnierzy. Faktycznie stan osobowy oddziału był nieco mniejszy.

W czasie przygotowań do inwazji na Rosję 1812 roku pułk włączony został w struktury 28 Dywizji gen. Girarda.

W Niemczech Napoleon nakazał utworzyć z resztek 4., 7. i 9 pp nowy 4 pułk piechoty pod dowództwem płk. Michała Cichockiego i z początkiem lipca 1813 roku przyłączył go do Dywizji Jana Henryka Dąbrowskiego.

Po abdykacji Napoleona, car Aleksander I wyraził zgodę na odesłanie oddziałów polskich do kraju. Miały one stanowić bazę do tworzenia Wojska Polskiego pod dowództwem wielkiego księcia Konstantego. 13 czerwca 1814 roku pułkowi wyznaczono miejsce koncentracji w Łomży. Pułk nie został jednak odtworzony, bowiem etat armii Królestwa Polskiego przewidywał tylko 12 pułków piechoty. Nowe pułki piechoty sformowano dopiero po wybuchu powstania listopadowego. Rozkaz dyktatora gen. Józefa Chłopickiego z 10 stycznia 1831 roku nakładał obowiązek ich organizowania na władze wojewódzkie. W województwie krakowskim tworzony był 1 Pułk Województwa Krakowskiego przemianowany później na 9 pułk piechoty liniowej.

Żołnierze pułku

Dowódcy pułku:

• płk Antoni Paweł Sułkowski (29 listopada 1806),
• płk Michał Cichocki (20 marca 1810).

Oficerowie

• Dezydery Chłapowski

Walki pułku

Bitwy i potyczki:

• Tczew (23 lutego 1807)
• Gniew (2 marca 1807)
• Oblegał Gdańsk oraz Kołobrzeg od połowy kwietnia
• Herencia (czerwiec 1809)
• obrona Toleda (lipiec 1809)
• Almonacid de Toledo (11 sierpnia 1809)
• Ocaña (19 listopada 1809)
• La Carolina (na początku 1810)
• Malaga (5 lutego 1810)
• w górach Ronda, Lubrin, Baza, Moro (początek 1811)
• góry Ronda (14 marca 1811)
• Utrera (15 kwietnia i 3 czerwca 1811)
• Lanjaron (19 sierpnia 1810)
• Motril (21 sierpnia 1810)
• Czaszniki (1812)
• Smolany, oblężenie Szpandawy (1813)

Mundur

Przepis ubiorczy z 3 września 1810 roku nie doprowadził do całkowitego ujednolicenia munduru piechoty. Niektóre pułki dość znacznie różniły się od ustaleń regulaminowych. W 9 pułku piechoty był to krój jak w 4 pp; kołnierz pąsowy z wypustką granatową, wyłogi białe, wyłogi rękawów pąsowe z białą wypustką, patka rękawów granatowa, takiź naramiennik z wypustką białą; guziki białe.

Bibliografia

• Szymon Askenazy, Bronisław Gembarzewski: Wojsko Polskie: Księstwo Warszawskie 1807–1814. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 2003. ISBN 83-88841-47-5.
• Bronisław Gembarzewski: Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej, 1925.
• Bronisław Gembarzewski: Żołnierz polski. Ubiór, uzbrojenie i oporządzenie od wieku XI do roku 1960. T.3 od 1797 do 1814 roku. Warszawa: 1964.
• Jan Wimmer: Historia piechoty polskiej do roku 1864. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.
• Wiesław Wróblewski: Działania militarne w Wielkopolsce i na Ziemi Lubuskiej. Warszawa: Wojskowy Instytut Historyczny AON. Departament Systemu Obronnego MON, 2002. ISBN 83-88329-25-1.
• Gabriel Zych: Armia Księstwa Warszawskiego 1807–1812. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1961.