Bornit
| |
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |
| Skład chemiczny |
Cu5FeS4 |
|---|---|
| Twardość w skali Mohsa |
3 |
| Przełam |
muszlowy albo nierówny |
| Łupliwość |
niewyraźna |
| Układ krystalograficzny |
rombowy[1] |
| Gęstość minerału |
4,9 – 5,4 g/cm³ |
| Właściwości optyczne | |
| Barwa |
Na świeżym przełamie brązowa jednak szybko pojawiają się pstre naloty. Spotyka się minerał w barwie różowobrunatnej, czerwonej i miedzianej, często pokryty niebieskofioletowym nalotem. |
| Rysa |
szara do czarnej |
| Połysk |
metaliczny |
Bornit – minerał z gromady siarczków. Jest minerałem rzadkim, rozpowszechnionym tylko w niektórych regionach Ziemi. Minerał hydrotermalnych żył kruszcowych, zwykle występuje w asocjacji z chalkopirytem jako produkt odmieszania roztworu stałego, z galeną, sfalerytem i pirytem. Znany z wielu złóż miedzi, powszechny szczególnie w strefie cementacyjnej złóż siarczków Cu. Pospolity w łupkach miedzionośnych cechsztynu, tu w asocjacji z tetraedrytem, chalkozynem, pirytem, kowelinem.
Nazwa pochodzi od nazwiska austriackiego mineraloga Ignaza von Borna (1742-1791)[2].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Właściwości[edytuj | edytuj kod]
Niezmiernie rzadko tworzy kryształy izometryczne o postaci sześcianu, ośmiościanu, bądź ich kombinacji. Często jest zbliźniaczony. Występuje w skupieniach zbitych, ziarnistych, tworzy wpryśnięcia i impregnacje. Jest kruchy, nieprzezroczysty, wykazuje iryzację w odcieniach fioletowych, niebieskich, zielonych. W stanie świeżym podobny do pirytu i nikielinu.
Na świeżym przełamie wykazuje podobieństwo do pirotynu, a po pewnym czasie do kowelinu i chalkopirytu.
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Miejsca występowania:
- Na świecie: USA – Montana, Connecticut, Kalifornia, Karolina Południowa, Wirginia; Kanada, Namibia, Kazachstan, Chile, Peru, Wielka Brytania. Oprócz tego w Niemczech i Austrii.
- W Polsce: występuje w Miedziance i Kowarach. Jest jednym z głównych minerałów kruszcowych polimetalicznego złoża na monoklinie przedsudeckiej eksploatowanego przez KGHM Polska Miedź SA[3].
Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
- jedna z najważniejszych rud miedzi[potrzebny przypis]
- bardzo ceniony i atrakcyjny kamień kolekcjonerski[potrzebny przypis]
- bywa wykorzystywany jako kamień ozdobny
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Bornite Mineral Data. Webmineral.com. [dostęp 2011-10-11].
- ↑ Bornite. Mindat.org. [dostęp 2012-01-22].
- ↑ Geologia złoża. KGHM Polska Miedź SA. [dostęp 2014-08-06].