Cmentarz wojenny nr 259 – Biskupice Radłowskie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Cmentarz wojenny nr 259 – Biskupice Radłowskie'
Obiekt zabytkowy nr rej. A-333 z 15.06.1990[1]
Ilustracja
Widok ogólny
Państwo

 Polska

Miejscowość

Biskupice Radłowskie

Typ cmentarza

wojenny

Stan cmentarza

nieczynny

Liczba pochówków

88

Liczba grobów

88

Data otwarcia

1915

Architekt

Johann Watzal

Położenie na mapie gminy Radłów
Mapa konturowa gminy Radłów, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Cmentarz wojenny nr 259 – Biskupice Radłowskie'”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Cmentarz wojenny nr 259 – Biskupice Radłowskie'”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Cmentarz wojenny nr 259 – Biskupice Radłowskie'”
Położenie na mapie powiatu tarnowskiego
Mapa konturowa powiatu tarnowskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Cmentarz wojenny nr 259 – Biskupice Radłowskie'”
Ziemia50°07′09,0″N 20°51′14,1″E/50,119167 20,853917

Cmentarz wojenny nr 259 – Biskupice Radłowskie – zabytkowy cmentarz z I wojny światowej znajdujący się we wsi Biskupice Radłowskie w województwie małopolskim, w powiecie tarnowskim, w gminie Radłów. Jest jednym z 400 zachodniogalicyjskich cmentarzy wojennych zbudowanych przez Oddział Grobów Wojennych C. i K. Komendantury Wojskowej w Krakowie. W VIII okręgu brzeskim cmentarzy tych jest 52[2].

Opis cmentarza[edytuj | edytuj kod]

Cmentarz znajduje się w centrum wsi, przy drodze do Szczurowej (ul. Bohaterów Września). Ma kształt prostokąta o jednym ściętym narożniku. Obecnie jego ogrodzenie tworzy betonowa pomurówka i betonowe słupki, pomiędzy którymi znajdują się metalowe segmenty. Wejście przez jednoskrzydłową metalową furtkę. Prowadzi od niej szeroka alejka do pomnika centralnego znajdującego się w pobliżu drugiego końca cmentarza. Jest to betonowy, wysoki obelisk. W obrębie cmentarza rośnie kilka drzew zasadzonych podczas budowy cmentarza. Wszystkich poległych żołnierzy pochowano w pojedynczych grobach rozmieszczonych rzędami po obu stronach alejki oraz za pomnikiem. Nagrobki tworzą betonowe cokoły na których osadzono 3 rodzaje krzyży:

  •  wykonane z płaskowników żelazne krzyże łacińskie nakryte blaszanym daszkiem o ząbkowanej krawędzi,
  • żeliwne krzyże łacińskie o rozszerzonych końcach, z datą „1915”,
  • wykonane z płaskownika krzyże lotaryńskie[3][4]

Polegli[edytuj | edytuj kod]

Pochowano tutaj 88 żołnierzy, w tym[4]:

Znane są nazwiska 70 pochowanych. Polegli oni od grudnia 1914 r. do maja 1915 r. Front przechodził tędy dwukrotnie; w grudniu, gdy wojska rosyjskie zajmowały ten teren, oraz na początku maja 1915 r. gdy podczas wielkiej ofensywy zwanej bitwą pod Gorlicami sprzymierzone wojska austro-węgierskie i niemieckie przełamały obronę Rosjan i zmusiły ich do cofnięcia się daleko na wschód[4].

Losy cmentarza[edytuj | edytuj kod]

Po II wojnie ranga cmentarza w świadomości społeczeństwa i ówczesnych władz zmalała, przybyły bowiem nowe, świeższe cmentarze i dramatyczne historie nowej wojny. Zapomniane cmentarze z I wojny ulegały naturalnemu niszczeniu przez czynniki przyrody, zdarzały się także akty wandalizmu[2]. Dopiero w latach 90. zaczęto cmentarze te odnawiać. Cmentarz nr 259 został gruntownie odnowiony. Usunięto zarastające go chaszcze (pozostawiono tylko drzewa zasadzone przez Austriaków podczas wykonywania cmentarza), wyremontowano ogrodzenie i wykonano nową furtkę, uporządkowano pole cmentarne, odmalowano krzyże, zmontowano tablicę informacyjną.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2014-08-10].
  2. a b Roman Frodyma: Galicyjskie cmentarze wojenne. Tom III. Bochnia-Limanowa-Brzesko. Rewasz, 1998. ISBN 83-85557-52-0.
  3. Groby wojenne. Małopolska. [dostęp 2015-12-08].
  4. a b c Jerzy J. P. Drogomir: Polegli w Galicji Zachodniej 1914-1915 (1918). Tom 2. Tarnów: Muzeum Okręgowe w Tarnowie, 2002. ISBN 83-85988-57-2.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]