Fiołek stopowaty

Fiołek stopowaty
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	malpigiowce
Rodzina	fiołkowate
Rodzaj	fiołek
Gatunek	fiołek stopowaty
	Nazwa systematyczna
	Viola pedata L.; Sp. Pl.: 933 (1753)
Synonimy
	Oionychion pedatum (L.) Nieuwl.; Oionychion pedatum var. ampliatum Nieuwl. & Kaczm.; Oionychion pedatum var. inornatum (Greene) Nieuwl. & Kaczm.; Viola ampliata Greene; Viola atropurpurea Raf. ex Ging.; Viola digitata Pursh; Viola inornata (Greene) Greene; Viola multifida Mill.; Viola pedata f. alba Britton; Viola pedata f. alba House; Viola pedata f. bicolor Britton; Viola pedata f. cuneatiloba Brainerd ex Fernald; Viola pedata var. flabellata D.Don & Link; Viola pedata var. inornata Greene; Viola pedata f. rosea A.L.Sanders; Viola pedata f. rosea House; Viola pedata var. velutina Schwein.; Viola redunca House; Viola reidiae Cory;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Fiołek stopowaty (Viola pedata L.) – gatunek roślin z rodziny fiołkowatych (Violaceae). Występuje naturalnie w Kanadzie (w prowincji Ontario) oraz Stanach Zjednoczonych (w Alabamie, Arkansas, Connecticut, Delaware, Dystrykcie Kolumbii, Georgii, Illinois, Indianie, Iowa, Kansas, Karolinie Południowej, Karolinie Północnej, Kentucky, Luizjanie, Marylandzie, Massachusetts, Michigan, Minnesocie, Missisipi, Missouri, Nebrasce, New Hampshire, New Jersey, stanie Nowy Jork, Ohio, Oklahomie, Pensylwanii, Rhode Island, Tennessee, Teksasie, Wirginii, Wirginii Zachodniej i Wisconsin^[3]^[4]^[5].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Bylina dorastająca do 5–30 cm wysokości, tworzy kłącza^[4].
Liście: Blaszka liściowa jest pierzasto-klapowana, złożona z 3–9 klapek o owalnym, deltoidalnym lub lancetowatym kształcie. Mierzy 1–4 cm długości oraz 1–4 cm szerokości, jest całobrzega, ma nasadę od sercowatej do klinowej i tępy wierzchołek. Ogonek liściowy jest nagi i ma 2–12 cm długości. Przylistki są równowąsko lancetowate^[4].
Kwiaty: Pojedyncze, wyrastające z kątów pędów^[4]. Mają zielone działki kielicha o lancetowatym kształcie. Płatki są odwrotnie jajowate i mają barwę od jasnoniebieskofioletowej do ciemnopurpurowofioletowej (zwykle płatki są tego samego koloru, chociaż czasami dwa górne płatki są ciemniejsze od pozostałych), dolny płatek jest odwrotnie jajowaty, mierzy 12–24 mm długości, u nasady jest biały z drobnymi fioletowymi żyłkami, posiada obłą ostrogę o długości 2–3 mm^[4]^[6]. Pręciki są wyraźnie złocistożółte^[6].
Owoce: Torebki mierzące 6–10 mm długości, o elipsoidalnym kształcie^[4].

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Rośnie na łąkach i skarpach. Występuje na wysokości do 2000 m n.p.m.^[4] Kwitnie od połowy do późnej wiosny, a w sprzyjających warunkach nawet do jesieni. W przeciwieństwie do innych fiołków jego kwiaty nie są klejstogamiczne. Nasiona mogą się rozsiewać do kilku centymetrów od rośliny macierzystej. Na ich powierzchni znajduje się słodki żel. Przyciąga on mrówki, które często przenoszą te nasiona do swoich gniazd (myrmekochoria)^[6].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Lista gatunków z rodzaju fiołek

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-01] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Viola pedata L.. Plants of the World Online. [dostęp 2021-03-07]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Viola pedata. Plantes & Botanique. [dostęp 2021-03-07]. (fr.).
↑ Viola pedata / Bird’s-foot Violet. NatureServe Explorer 2.0. [dostęp 2021-03-07]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Birdfoot Violet (Viola pedata). Illinois Wildflowers. [dostęp 2021-03-07]. (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-01] (ang.).

[pow-3] Viola pedata L.. Plants of the World Online. [dostęp 2021-03-07]. (ang.).

[peb-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Viola pedata. Plantes & Botanique. [dostęp 2021-03-07]. (fr.).

[ns-5] Viola pedata / Bird’s-foot Violet. NatureServe Explorer 2.0. [dostęp 2021-03-07]. (ang.).

[illinoiswildflowers-6] Birdfoot Violet (Viola pedata). Illinois Wildflowers. [dostęp 2021-03-07]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]