Jan Baptista Bárta
| ojciec | |
| Kraj działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Inkardynacja | |
| Prezbiterat |
1947 |
Jan Baptista Bárta OFM (ur. 18 marca 1921 w Przybramiu, zm. 9 grudnia 1982 w Hradec Králové) – czeski franciszkanin, prezbiter, teolog, skaut, dysydent i więzień polityczny reżimu komunistycznego w Czechosłowacji.
Bárta uważany jest za wiodącą postać franciszkańskiego życia zakonnego w czasach komunistycznych[1], jednego z najważniejszych czeskich franciszkanów XX wieku[2].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w 1921 w Przybramiu w kraju środkowoczeskim. W młodości był skautem. Po wstąpieniu do franciszkanów w prowincji praskiej, był dwukrotnie wywożony na roboty przymusowe do Niemiec. Musiał powtarzać nowicjat. Po II wojnie światowej ukończył studia i został wyświęcony na kapłana w 1947. Jako młody kapłan pracował na czeskim pograniczu. W 1949 został internowany. Rok później trafił do obozu w Želiviu, z którego uciekł. Ukrywając się prowadził działalność duszpasterską. Ujęto go w 1951. Był torturowany. Następnie skazano go na dwadzieścia lat więzienia. Pracował w kopalni w Jachymowie, gdzie organizował tajne kółka pobożnościowe. Za tę działalność został przeniesiony do więzienia o ostrzejszym rygorze, gdzie kontakty między więźniami były utrudnione. Zwolniono go w 1966. Pracował w kopalni w rodzinnym Przybramiu.
Podczas praskiej wiosny zajął się odnową franciszkańskiego życia wspólnotowego, głosił rekolekcje dla zgromadzeń żeńskich. Zakładał niewielkie tajne domy zakonne, niekiedy mieszane w Libercu, Pradze, Brnie, Bratysławie i Koszycach. Każdy z tych domów stopniowo wypracowywał swój własny charakterystyczny sposób funkcjonowania. Po aksamitnej rewolucji w 1989 ta forma życia wspólnotowego zanikła[2].
Bárta organizował podziemne studia teologiczne dla zakonników. Na potrzeby studium przekładał i publikował teksty[2]. Na jego doświadczeniu opierały się inne instytuty zakonne. W 1969 zakonnik zamieszkał w Vrchlabí w kraju hradeckim, gdzie formował młodych braci przygotowujących się do przyjęcia święceń kapłańskich[3]. W różnego typu tajnych szkołach i kursach uczył teologii i duchowości, wydawał książki w drugim obiegu. W 1980 zatrzymano go i skazano na szesnaście miesięcy więzienia za „utrudnianie nadzory państwowego nad Kościołem”. Kary nie odbył ze względu na problemy zdrowotne.
Kapłan zmarł na atak serca za kierownicą swojego samochodu 9 grudnia 1982. Pogrzeb przerodził się w manifestację istniejącego choć prześladowanego życia zakonnego w Czechosłowacji. Czternaście dni po pogrzebie na adres o. Bárta przyszło wezwanie do stawienia się w celu odbycia kary[4]. Pochowany w Libercu-Ruprechticach[5].
Publikacje[edytuj | edytuj kod]
- 1968 − Malá teologie (wstęp do teologii)
- Františkánské prameny (własny przekład Żywotów św. Franciszka i innych dokumentów)
- Liturgie hodin (przygotowanie tłumaczenia brewiarza)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Jaroslav Cuhra: Jan Baptista Bárta (1921-1982). www.radiovaticana.cz, 2003-02-13. [dostęp 2014-02-05]. (cz.).
- ↑ a b c Michaela Rozbrojová: Perzekuce františkánského řádu v letech 1948–1989 a její dopad na současný řeholní život tohoto řádu. Brno: Masarykova univerzita v Brně, 2007. (cz.).
- ↑ Jiří Hanuš: Malý slovník osobností českého katolicismu 20. století. Brno: CDK, 2005, s. 10. ISBN 80-7325-029-2. (cz.).
- ↑ Blažena Fabíková OSF: Příběh Školských sester sv. Františka a gymnázia v Korunní ulici. www.cirkevnimajetek.cz, 2008-02-05. [dostęp 2014-02-05]. (cz.).
- ↑ Nekrolog - P. Jan Baptista Bárta. www.ofm.cz. [dostęp 2014-02-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-05)]. (cz.).