Kościół św. Bartłomieja w Żurrieq
 01287 NICPMI (wpis 26.03.2013)
| |||||||||||||
| |||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||
| Adres |
Triq San Bartolimew | ||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne |
24 września | ||||||||||||
| |||||||||||||
Położenie na mapie Malty  | |||||||||||||
Położenie na mapie Morza Śródziemnego  | |||||||||||||
 35°49′53,9″N 14°28′37,6″E/35,831639 14,477111
| |||||||||||||
Kościół Świętego Bartłomieja (malt. Il-knisja ta' San Bartilmew, ang. Church of St Bartholomew) – rzymskokatolicki kościół w Żurrieq na Malcie[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Kościół pod wezwaniem św. Bartłomieja jest jednym z najładniejszych w Żurrieq. Pierwsza świątynia została zbudowana w 1482[2]. W 1575 wizytator apostolski Pietro Dusina napisał w swoim raporcie, że kościół był w bardzo dobrym stanie, miał ołtarz, podłogę i drewniane drzwi. Nie miał jednak rektora ani żadnych dochodów. Kościołem opiekował się Mikiel Mangion, z jego dochodów w święto patrona świątyni odprawiana była msza święta i nieszpory[3].
Jednakże w 1658 biskup Malty Miguel Juan Balaguer Camarasa zdekonsekrował kościół – powodem był żałosny stan budynku, i nakazał jego zamknięcie. Ponad sto lat później, w 1775, na tym miejscu zbudowana została większa świątynia w stylu późnego baroku[4], którą 11 stycznia 1784 poświęcił proboszcz parafii Żurrieq ksiądz Ġużepp Agius. Jej budowa kosztowała 2529 scudi, z czego większość została zebrana przez mieszkańców wioski[3][5].
Fasada[edytuj | edytuj kod]
Do kościoła prowadzą cztery szerokie schody. Na obu rogach fasady stoją zgrupowane smukłe pilastry w stylu toskańskim, wsparte na wysokich cokołach. Takie same pilastry powtórzone są na bocznych elewacjach. Pilastry podpierają entablaturę, biegnącą wokół całego budynku. Na górnych narożnikach budynku stoją kamienne kule. Główne wejście z lekko zdobionym portalem, ponad drzwiami okno, w dolnej i górna części zaokrąglone. Nad oknem trójkątny fronton zwieńczony kulą, wkomponowany w gzyms. Dach świątyni ozdabia kopuła z latarnią i kamiennym krzyżem[3][6].
Wnętrze[edytuj | edytuj kod]
Nie wiadomo, kto był architektem kościoła, lecz z księgi rachunkowej projektu znamy jego wykonawcę – Angelo Bonnici. Wnętrze świątyni ma kształt kwadratu, z półokrągłą apsydą, nad którą również jest mniejsza półkopuła z niewielką latarnią. W apsydzie stoi główny ołtarz. W bocznych ścianach znajduje się dwoje drzwi; są tam też dwa boczne ołtarze. Wnętrze otacza osiem jońskich pilastrów z belkowaniem, biegnącym wokół ścian, na którym wspierają się pendentywy kopuły. Nad głównymi drzwiami galeria organowa. Nad każdym wejściem znajduje się okno doświetlające wnętrze[3].
Apsyda z ołtarzem[edytuj | edytuj kod]
Ołtarz główny wraz z predellą wykonany jest z kamienia i pomalowany tak, aby imitował marmur. Otoczony jest wspaniałymi rzeźbionymi elementami w stylu rokoko, tworzącymi monumentalne retabulum z obrazem tytularnym. Wykonawcami wszystkich rzeźbionych elementów w świątyni byli Antonio i Giovanni Fabri. Apsyda z obu stron zakończona jest jońskimi pilastrami. Po obu stronach ołtarza proste drzwi do zakrystii, nad którymi obrazy w bogatych rokokowych kamiennych ramach, przedstawiające św. Publiusza oraz św. Wincentego Ferreriusza[3].
Ołtarze boczne[edytuj | edytuj kod]
We wnętrzu są dwa ołtarze boczne: ołtarz Przemienienia Pańskiego, z małym obrazem Maryi z Dzieciątkiem pod obrazem tytularnym, oraz ołtarz św. Franciszka, poniżej którego mały obraz św. Klary. Oba obrazy tytularne otoczone są wspaniałą rokokową ramą[3].
Kościół dzisiaj[edytuj | edytuj kod]
W 2006 kościół został odnowiony przez Ministerstwo Zasobów i Infrastruktury[4]. Dziś świątynia ma opiekuna, miejscowego księdza. 24 września, w dzień wspomnienia świętego patrona, odprawiana jest uroczysta msza święta, która wraz z następującym po niej wiejskim festynie gromadzą mieszkańców wioski[3].
Ochrona dziedzictwa kulturowego[edytuj | edytuj kod]
Budynek kościoła umieszczony jest na liście National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands pod nr. 01287[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ San Bartilmew / St. Bartholomew. Quddies. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-25)]. (ang.).
- ↑ ŻURRIEQ. The Chapel of St. Bartholomew Apostle. visitmalta.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-02)]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Anthony M. Brincat: Il-kappella ta’ San Bartilmew ~ Żurrieq ~. Kappelli Maltin. [dostęp 2018-11-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-03-26)]. (malt.).
- ↑ a b Restoration Of Zurrieq chapel in final phase. [w:] The Malta Independent [on-line]. 2006-05-25. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-19)]. (ang.).
- ↑ Żurrieq. Archdiocese of Malta. [dostęp 2018-11-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-26)]. (ang.).
- ↑ a b Saint Bartholomew's Chapel. NICPMI, 2013-03-26. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-10)]. (ang.).