Kościół i klasztor św. Małgorzaty w Bormli
35°53′01″N 14°31′26″E/35,883611 14,523889 00677 NICPMI (2012-08-27)
| |||||||||||||||
 Kościół św. Małgorzaty z, widoczną po lewej, częścią budynku klasztoru | |||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||
| Adres |
Triq Santa Margerita / Misraħ Bormla | ||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Położenie na mapie Malty  | |||||||||||||||
Położenie na mapie Morza Śródziemnego  | |||||||||||||||
| 35°53′01″N 14°31′26″E/35,883611 14,523889
| |||||||||||||||
Kościół i klasztor świętej Małgorzaty (malt. Il-knisja u monasteru ta’ Santa Margerita, ang. St. Margaret's Church and Monastery) – rzymskokatolicki kościół wraz z klasztorem karmelitanek bosych, znajdujący się przy Triq Santa Margerita[1] naprzeciw Misraħ Bormla w Bormli (Cospicui) na Malcie[2]. Kościół jest częścią parafii Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w tejże miejscowości[3][4]
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwszy kościół św. Małgorzaty istniał na tym terenie prawdopodobnie przed 1622. Został on rozebrany w 1714 w związku z kontynuacją budowy Santa Margherita Lines[5]. Zakon Maltański przekazał jako rekompenstę 400 scudi oraz ziemię pod budowę nowego kościoła[5].
Budowę kościoła na nowym miejscu rozpoczął w lipcu 1719 ostatni opiekun starej świątyni ks. Pietru Pawl Parnis. Budowę ukończono w roku następnym[5].
Budynek klasztoru zbudowany został w latach 1726–1730, zaś zakon karmelitanek bosych (pierwotnie od 1726 "Konserwatorium Jezusa i Maryi")[5][6] założył w nim w 1731 ks. Pietro Salba wraz ks. Antonem Barbarą[2][5][7][8][9]. We wrześniu 1739 siostry stały się zakonnicami klauzurowymi, jakimi są do dzisiaj[6]. Budynek klasztorny jest największym tego typu na Malcie[9].
27 września 1737 ks. Ġwann Battista Chrispo, proboszcz parafii w Bormli przekazał kościół zakonnicom[5], zaś konsekrował go 28 października 1787 biskup Vincenzo Labini[5][7][8]. Jest to jedyny kościół na Malcie należący do tego zakonu[2][7].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Wygląd zewnętrzny[edytuj | edytuj kod]
Kościół Santa Margerita ma dużą prostą fasadę, a wspaniały barokowy[10] portyk przed nią[2][7] sprawia, że staje się ona imponującą. Do drzwi kościoła prowadzi kilkanaście stopni w górę. Portyk, dobudowany już po wybudowaniu kościoła, jest bardzo podobny do tego z kościoła św. Katarzyny z Włoch w Valletcie. Na tympanonie frontonu litery XP (monogram oznaczający Jezusa Chrystusa) oraz korona z dwiema gałązkami palmowymi[5].
Po lewej stronie w głębi znajduje się dzwonnica, która została zbudowana w 1856[5].
Wnętrze[edytuj | edytuj kod]
Nowy kościół miał mieć troje drzwi – główne i dwoje bocznych. Kiedy przeszedł w ręce zakonnic, dokonano pewnych zmian, aby odpowiadał ich potrzebom. Wnętrze jest słusznych rozmiarów, proste, nakryte sklepieniem kolebkowym z poprzecznymi łukami[2][7], podłogę pokrywają marmurowe płytki[5].
Wewnątrz kościoła są trzy ołtarze[8].
Nad marmurowym ołtarzem głównym, w apsydzie zwieńczonej półkopułą, znajduje się obraz tytularny z 1758 pędzla Francesco Zahry Virgin and Child with St. Margaret and Other Saints (Dziewica i Dzieciątko ze św. Małgorzatą i innymi świętymi)[11]. Na obrazie przedstawiona jest Matka Boża z góry Karmel, ze św. Teresą Wielką i św. Janem od Krzyża po lewej, oraz św. Małgorzatą po prawej stronie[2][5][7][10]. Po prawej stronie obrazu tytularnego znajduje się obraz Święty Franciszek de Paola, a po lewej obraz Święty Józef[2][5][7]. Są one również dziełami Francesco Zahry[12]. W dolnej części każdego z wymienionych dzieł namalowany jest herb biskupa Paula Alphérana de Bussan, który opłacił i bezpośrednio kierował upiększaniem kościoła[10][11]. Pod obrazami flankującymi znajdują się niewielkie okrągłe prace przedstawiające, odpowiednio, św. Elżbietę od Trójcy Świętej oraz św. Marii od Jezusa Ukrzyżowanego, które są dziełem ks. Martina Borga OCD[5].
Dwa ołtarze boczne poświęcone są, odpowiednio, po lewej św. Franciszkowi Ksaweremu, z owalnym obrazem przedstawiającym świętego, nieznanego autora[a], a przypisywanym Enrico Regnaud, oraz po prawej Niepokalanemu Poczęciu z obrazem typu Immaculata wykonanym przez Francesco Zahrę[10].
Nad wejściem umieszczone są dwie galerie, wyższa z gęstą drewnianą kratą, za którą modlą się zakonnice, druga, niżej położona, służy siostrom do muzyki i śpiewu podczas ważnych świąt[5].
Na środku kościoła w posadzce umieszczona jest marmurowa płyta nagrobna ks. Antona Barbary, ufundowana w 1766 przez jego brata[5].
Ochrona dziedzictwa kulturowego[edytuj | edytuj kod]
27 sierpnia 2012 obiekt wpisany został na listę National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands pod numerem 00677[2].
W roku 2000 kościół został generalnie odrestaurowany[5].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Monsateru ta' Santa Margerita / St. Margaret's Monastery. Quddies. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-25)]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Church of St. Margaret. NICPMI. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-28)]. (ang.).
- ↑ Parroċċa ta’ Bormla / Kappella tal-Monasteru ta’ Santa Margerita (Sorijiet Karmelitani Skalzi). L-Arċidjoċesi ta' Malta. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-15)]. (malt.).
- ↑ Bormla / St Margaret's Monastery. Archdiocese of Malta. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-26)]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Caroline Basuttil: Il-Kappella ta’ Santa Margerita ~ Bormla ~. Kappelli Maltin. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-11)]. (malt.).
- ↑ a b Kappella tal-Monasteru ta’ Santa Margerita (Sorijiet Karmelitani Skalzi). L-Arċidjoċesi ta' Malta. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-28)]. (malt.).
- ↑ a b c d e f g St Margerita’s Monastery Overview in Bormla, Malta. Island of Gozo. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-28)]. (ang.).
- ↑ a b c Achille Ferres: Descrizione storica delle chiese di Malta e Gozo / LXI. Monastero e chiesa di santa Margherita. Malta: Achille Ferres, 1866, s. 312. (wł.).
- ↑ a b Alfie Guillaumier: Malta's Town and Villages. Terry Asphar (tłum.). Valletta: Progress Press Co. Ltd, 2003, s. 63. ISBN 99909-3-056-2. (ang.).
- ↑ a b c d Sciberras 2010 ↓, s. 186.
- ↑ a b Sciberras 2010 ↓, s. 83.
- ↑ Sciberras 2010 ↓, s. 223, 226.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Keith Sciberras: Francesco Zahra 1710-1773: His Life and Art in Mid-18th Century Malta. Midsea Books, 2010. ISBN 978-99932-7-319-6. (ang.).