Lechosław Goździk

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Lechosław Goździk
Data i miejsce urodzenia

21 stycznia 1931
Tomaszów Mazowiecki

Data i miejsce śmierci

28 maja 2008
Świnoujście

Miejsce spoczynku

Cmentarz Komunalny w Świnoujściu

Zawód, zajęcie

działacz polityczny, robotnik wykwalifikowany, rybak

Partia

PZPR, UD, UW

Lechosław Jerzy Goździk (ur. 21 stycznia 1931 w Tomaszowie Mazowieckim, zm. 28 maja 2008 w Świnoujściu) – działacz polityczny, robotnik wykwalifikowany. Jeden z głównych bohaterów przesilenia politycznego w Polsce w październiku 1956.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 21 stycznia 1931 roku. Jego rodzicami byli Jan Aleksander Goździk i Zofia z domu Kopeć[1].

Lechosław Goździk uczył się w Gimnazjum Handlowym w Tomaszowie, następnie pracował w fabryce włókienniczej na stanowisku robotnika[1]. Początkowo pełnił stanowisko robotnika niewykwalifikowanego od jeżdżenia taczką, następnie był ślusarzem w narzędziowni[2]. W 1948 roku przystąpił do Związku Walki Młodych (wkrótce przekształconej w Związek Młodzieży Polskiej (ZMP)) i Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR)[2][1]. Po ukończeniu rocznej Centralnej Szkoły ZMP w Otwocku w latach 1951–1952 pracował w aparacie tej organizacji. W 1952 roku został usunięty stracił pracę w ZMP za samodzielne oceny życia społecznego w Polsce, niezgodnego z linią propagandową ZMP[1]. W 1955 roku został zatrudniony w Fabryce Samochodów Osobowych na Żeraniu[3]. Od jesieni 1955 do początku 1958 roku był I sekretarzem Komitetu Zakładowego PZPR na Żeraniu[4].

W październiku 1956 stał się faktycznym przywódcą robotników Żerania i główną postacią ruchu robotniczego[5]. Jego współpracownikami byli bezpartyjni robotnicy, których darzył większym zaufaniem niż przedstawicieli partyjnej organizacji zakładowej[6]. Od 24 maja 1955 do 1 stycznia 1958 roku był sekretarzem zakładowej organizacji partii w FSO[7]. Występował na wiecach na Politechnice Warszawskiej. Zapobiegł wybuchowi studenckich zamieszek po wybuchu pogłoski, jakoby w Fabryce Samochodów Osobowych (FSO) doszło do strajku wśród robotników, w wyniku czego miało dojść do otoczenia zakładu przez wojsko[2]. Choć wspierał studentów domagających się liberalizacji życia politycznego w Polsce podkreślał, że nie mogą oni liczyć na poparcie robotników[8].

Po październiku 1956 roku zaproponował powstanie rad robotniczych[7].

W wyborach w styczniu 1957 roku startował z listy Frontu Jedności Narodu[9][10]. Został jednak celowo umieszczony przez aparat kierowniczy PZPR na odległym miejscu listy, co – w związku z powszechnym w PRL głosowaniem bez skreśleń – pozbawiało go z góry szansy na dostanie się do Sejmu[9].

Przyjaźnił się z Karolem Modzelewskim i Jackiem Kuroniem[11].

Po 1958 roku przeprowadził się na stałe do Warszawy[4]. Pracował jako robotnik narzędziowni FSO, następnie w 1961 roku podjął pracę w fabryce zbrojeniowej T-12 pod Warszawą. W tym samym czasie ukończył technikum mechaniczne[10]. Od 1964 roku mieszkał i pracował w Świnoujściu (jako pracownik administracji nadmorskiego przedsiębiorstwa budowlanego, następnie jako rybak)[1][10]. Po stłumieniu protestów robotniczych w grudniu 1970 odszedł z PZPR[1]. W 1980 roku poparł Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”, jednak nie przystąpił do niej twierdząc, że zmiana ustroju w Polsce jest niemożliwa[12].

W Świnoujściu przez kilkanaście lat zaprzeczał, że był jednym z liderów protestów w 1956 roku. Mówił, że zbieżność imienia i nazwiska jest przypadkowa. W 1980 roku na łamach „Polityki” ukazał się wywiad Lechosława Goździka przeprowadzony przez Hannę Krall. Po opublikowaniu rozmowy Goździk przestał być postacią anonimową w Świnoujściu[10].

Po przemianach ustrojowych w 1989 roku włączył się w działalność samorządową. W latach 1990–1998 był przewodniczącym Rady Miasta Świnoujście[10], następnie w latach 1998–2002 wiceprzewodniczącym Sejmiku Województwa Szczecińskiego, a po reformie administracyjnej w 1999 roku Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego[10][1]. W wyborach parlamentarnych w 1993 bez powodzenia kandydował do Sejmu z list Unii Demokratycznej[13]. Cztery lata później bez powodzenia kandydował do Sejmu z list Unii Wolności[10].

Był prezesem Stowarzyszenia Rybaków Morskich[12].

W 1996 roku wydał wspomnienia pod redakcją Stefana Bratkowskiego pt. Październik 1956. Pierwszy wyłom w systemie. Bunt, młodość i rozsądek[1].

Zmarł 28 maja 2008 roku[3]. Został pochowany na cmentarzu komunalnym w Świnoujściu 31 maja 2008 roku[11][10].

Wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]

  • Honorowy obywatel Świnoujścia (2015)[14]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f g h Kozłowski 2009 ↓, s. 108.
  2. ↑ a b c Sasanka 2021 ↓, s. 68.
  3. ↑ a b Kozłowski 2009 ↓, s. 107.
  4. ↑ a b Kozłowski 2009 ↓, s. 109.
  5. ↑ Sasanka 2022 ↓, s. 213.
  6. ↑ Sasanka 2021 ↓, s. 83.
  7. ↑ a b Sasanka 2021 ↓, s. 90.
  8. ↑ Sasanka 2021 ↓, s. 103.
  9. ↑ a b Kozłowski 2009 ↓, s. 118.
  10. ↑ a b c d e f g h Rocznica urodzin Lechosława Goździka. dzieje.pl, 2017-01-20. [dostęp 2023-06-17].
  11. ↑ a b Świnoujście: pogrzeb Lechosława Goździka. bankier.pl, 2008-05-31. [dostęp 2023-06-17].
  12. ↑ a b Lechosław Goździk – przywódca robotników na Żeraniu. polskieradio.pl, 2023-05-28. [dostęp 2023-06-17].
  13. ↑ Goździk kandydatem UD. rp.pl, 1993-06-29. [dostęp 2023-06-17].
  14. ↑ Uchwała nr XIV/106/2015 Rady Miasta Świnoujście z dnia 22 października 2015 r. w sprawie nadania Honorowego Obywatelstwa Miasta Świnoujście [online], swinoujscie.pl [dostęp 2021-08-20].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Kazimierz Kozłowski. Lechosław Goździk (1931–2008). Jego aktywność społeczna w FSO na Żeraniu oraz w Świnoujściu. „Przegląd Zachodniopomorski”. 3, 2009. 
  • Paweł Sasanka. Odwilż w Fabryce. Warszawscy robotnicy i struktury Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w przemyśle w czasie kryzysu 1955–1957. „Polska 1944/45-1989”. 19, 2021. 
  • Paweł Sasanka. Społeczny portret załogi Fabryki Samochodów Osobowych na Żeraniu w 1956 r. na tle środowiska robotniczego. „Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych”. 84, 2022. 
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lechosław_Goździk&oldid=72281337”