Marklowice Górne

Marklowice Górne

{{{rodzaj miejscowości}}}
Centrum
Państwo	śląskie
Powiat	cieszyński
Gmina	Zebrzydowice
Liczba ludności (2008)	1018
Strefa numeracyjna	(+48) 32
Kod pocztowy	43-410
Tablice rejestracyjne	SCI
SIMC	0225408
Położenie na mapie brak Brak mapy: śląskie Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:airport}

{{Polska miejscowość infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | miejscowość podstawowa = | rodzaj miejscowości = | współrzędne = | alt zdjęcia = Nieznane pola: "flaga wsi", "sekundE", "minutE", "herb wsi", "stopniN", "sekundN", "minutN", "stopniE", "mapa wsi", "dopełniacz wsi" oraz "herb artykuł". Nieoczekiwana grafika: "powiat".

Marklowice Górne (cz. Horní Marklovice, niem. Ober-Marklowitz) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie cieszyńskim, w gminie Zebrzydowice, nad rzeką Pietrówką. Położona na Wysoczyźnie Kończyckiej, w historycznych granicach regionu Śląska Cieszyńskiego. Powierzchnia sołectwa wynosi 464 ha, a liczba ludności 1018, co daje gęstość zaludnienia równą 219,4 os./km².

Historia

Miejscowość po raz pierwszy wzmiankowana została w łacińskim dokumencie Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego), spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna ok. 1305 w szeregu wsi zobowiązanych do płacenia dziesięciny biskupstwu we Wrocławiu, w postaci item [in] Marclowitz debent esse triginta mansi. Zapis ten oznaczał, że wieś zobowiązana została do płacenia dziesięciny z 30 łanów mniejszych. Jej powstanie wiąże się z przeprowadzaną pod koniec XIII wieku na terytorium późniejszego Górnego Śląska wielką akcją osadniczą (tzw. łanowo-czynszową). Wieś politycznie znajdowała się wówczas w granicach utworzonego w 1290 piastowskiego (polskiego) księstwa cieszyńskiego, będącego od 1327 lennem Królestwa Czech, a od 1526 roku w wyniku objęcia tronu czeskiego przez Habsburgów wraz z regionem aż do 1918 roku w monarchii Habsburgów (potocznie Austrii).

Początkowo dzisiejsze tereny Marklowic Górnych stanowiły fragment wsi Marklowice, z której w XVII w. wyodrębniły się dwie miejscowości Marklowice Górne i Marklowice Dolne, administracyjnie połączone ponownie w jedną gminę pod koniec XIX w. Na początku XVIII w. jej właścicielem był Jan Adam z rodu Bludowskich, a w 1748 Ernest Leberecht Bludowski dzięki ożenkowi z Elżbietą Konstancją Marklowską. W tym czasie znajdował się tu zamek, folwark, browar i punkt celny. W lutym 1811 roku wybuchł tu bunt chłopski przeciwko utrzymywaniu pańszczyzny. Chłopi wymierzyli karę 50 pałek panu von Minnigerode.

Topograficzny opis Górnego Śląska z 1865 roku notuje stosunki ludnościowe na terenie wsi - "In Nieder-Marklowitz befinden sich 92 Haushaltungen mit 492 nur polnisch Sprechenden(...)." czyli w tłumaczeniu na język polski "W Marklowicach Górnych znajduje się 92 gospodarstw domowych z 492 mieszkańcami mówiącymi tylko po polsku(...)".

Według austriackiego spisu ludności z 1900 gmina Marklowice miała obszar 961 hektarów, zamieszkałych przez 1212 mieszkańców w 174 budynkach, co dawało gęstość zaludnienia równą 126,1 os./km². z tego w Marklowicach Górnych mieszkało 423 osób w 60 budynkach. 418 (98,8%) było katolikami, 1 (0,2%) ewangelikiem, 4 (0,9%) wyznawcami judaizmu, 410 (96,9%) było polsko- a 5 (1,2%) niemieckojęzycznymi. Do 1910 roku liczba budynków wzrosła do 70 a mieszkańców do 530, z czego 524 było zameldowanych na stałe, 514 (98,1%) było polsko- a 10 (1,9%) niemieckojęzycznymi, zaś wszyscy mieszkańcy byli katolikami. Dla porównania w tym samym roku w Marklowicach Dolnych w 126 domach mieszkało 982 osób w 130 domach.

Po najeździe wojsk czechosłowackich w 1919 roku gmina została podzielona, część zachodnia (Marklowice Dolne) włączona do Czechosłowacji zaś wschodnia (Marklowice Górne) do Polski. Granice zostały zatwierdzone przez tzw. Radę Ambasadorów w 1920 r. – po stronie polskiej znalazła się szkoła, zaś po stronie czechosłowackiej kościół i cmentarz.

Po zajęciu przez wojska polskie Zaolzia w październiku 1938 na dziesięć miesięcy Marklowice granica polsko-czechosłowacka została zastąpiona wewnątrzpaństwową granicą powiatów frysztackiego (Dolne) i cieszyńskiego (Górne).

Po II wojnie światowej powrócono do granic z okresu międzywojennego.

W latach 1945 - 1955 stacjonowała tu strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza.

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie katowickim.

W miejscowości funkcjonowało przejście graniczne Marklowice Górne - Dolní Marklovice. Funkcjonowało do chwili przystąpienia Polski do układu z Schengen (21 grudnia 2007roku).

Religia

Na terenie wsi działalność duszpasterską prowadzi Kościół Rzymskokatolicki (parafia Świętego Jozafata Kuncewicza).

Turystyka

• czerwona trasa rowerowa nr 24 (Pętla rowerowa Euroregionu Śląsk Cieszyński)
• żółta trasa rowerowa nr 271 - Jastrzębie-Zdrój - Zebrzydowice (28 km)
• Jastrzębski Szlak Krajoznawczy im. Jerzego Fudzińskiego (35,90 km) → trasa: Zebrzydowice – Turza Śląska
• Szlak Zamków nad Piotrówką – Kończyce Wielkie – Kończyce Małe – Zebrzydowice – Marklowice Górne – Marklowice Dolne – Pierstna – Piotrowice koło Karwiny – Skrbeńsko – Gołkowice (25 km)

Galeria

• 
  Kamień graniczny Cesarstwa Austrii (Ö) i Królestwo Prus (P)
• 
  Krzyż przydrożny
• 
  Szkoła Podstawowa. Dawna Szkoła Jubileuszowa Cesarza Franciszka Józefa I, wybudowana w 1900 roku
• 
  Figura Jana Nepomucena
• 
  OSP Marklowice Górne
• 
  Pomnik poległym podczas II wojny światowej

Bibliografia

• Felix Triest: Topographisches handbuch von Oberschliesen. Breslau: Verlag von Wilh. Gottl. Korn, 1865.
• Wypisy z dziejów Zebrzydowic, Kaczyc, Kończyc Małych i Marklowic Górnych. 1305-2005. Helena i Ludwik Bartoszek. Zebrzydowice: Gminny Ośrodek Kultury w Zebrzydowicach, 2005. ISBN 83-908896-3-3.brak strony w książce