Messier 9
 Gromada kulista M9 | |
| Odkrywca | |
|---|---|
| Data odkrycia |
28 maja 1784 |
| Dane obserwacyjne (J2000) | |
| Gwiazdozbiór | |
| Typ |
gromada kulista, klasa VIII[1] |
| Rektascensja |
17h 19m 11,78s[2] |
| Deklinacja |
−18° 30′ 58,5″[2] |
| Odległość | |
| Jasność obserwowana | |
| Rozmiar kątowy |
Ø 12′[1] |
| Charakterystyka fizyczna | |
| Wymiary |
Ø 90 ly[4] |
| Liczba gwiazd |
> 250 000 |
| Alternatywne oznaczenia | |
| M9, NGC 6333, GCl 60, BD-18 4488, C 1716-184, FAUST 4082, [FBA2002] 102, GCRV 9989, HD 156587 | |
 Konstelacja Wężownika | |
Messier 9 (M9, NGC 6333) – gromada kulista położona w gwiazdozbiorze Wężownika. Została odkryta i skatalogowana przez francuskiego astronoma Charles’a Messiera 28 maja 1784 roku. Ze względu na możliwości ówczesnych teleskopów opisał on ją jako „mgławicę bez gwiazd” o średnicy 3′. Jako skupisko gwiazd po raz pierwszy została opisana przez Williama Herschela około 20 lat po odkryciu. Zawiera ona ponad 250 000 gwiazd[5].
Odległość[edytuj | edytuj kod]
M9 jest jedną z gromad kulistych położonych najbliżej centrum Drogi Mlecznej. Znajduje się około 5500 lat świetlnych od centrum Galaktyki i około 25 800 lat świetlnych od Ziemi[1], przy czym dystans ten rośnie z prędkością ok. 229 km/s[2]. Odległość od jądra galaktyki sprawia, że oddziaływania grawitacyjne zdeformowały nieco jej kształt[5].
Jasność[edytuj | edytuj kod]
Światło emitowane przez gromadę jest znacznie osłabiane przez pył międzygwiezdny. M9 leży bowiem na skraju ciemnej mgławicy. Jasność gromady jest obniżana o co najmniej jedną wielkość gwiazdową. Biorąc pod uwagę te zjawiska jasność obserwowana M9 (7,7m) odpowiada jasności absolutnej −8,04m, co czyni ją około 120 tysięcy razy jaśniejszą niż Słońce.
Gwiazdy[edytuj | edytuj kod]
Najjaśniejsze spośród gwiazd gromady mają jasność obserwowaną 13,5m, mogą więc być obserwowane przy użyciu średniej wielkości teleskopów amatorskich. W gromadzie odkryto 13 gwiazd zmiennych. Typ widmowy całej gromady określa się na F2.
Obserwacje[edytuj | edytuj kod]
M9 może zostać zaobserwowana jako ciemna, mała, okrągła plamka już przy użyciu lornetki 10x50 przy dobrych warunkach. Teleskop 4-calowy pozwala dostrzec centralną część gromady o średnicy około 3′ słabnącą ku brzegom i lekko eliptyczną. Instrumenty 6-calowe pozwalają dostrzec najjaśniejsze gwiazdy gromady, przez 8–10-calowe można zaobserwować M9 jako gromadę o średnicy 7–8′. Duże teleskopy amatorskie pozwalają na dostrzeżenie gwiazd aż do centrum gromady.
Otoczenie gromady[edytuj | edytuj kod]
Około 80′ od M9 leży nieco mniejsza (8′) i słabsza (8,25m) gromada kulista NGC 6356 znajdująca się prawie dwa razy dalej od Ziemi (50 tysięcy lat świetlnych). W podobnej odległości kątowej leży znacznie słabsza i mniejsza gromada kulista NGC 6342. Ciemna mgławica Barnard 259 leży na południowy wschód od M9, a Barnard 64 leży w odległości około 25′ na zachód.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Według Students for Exploration and Development of Space.
- ↑ a b c Messier 9 w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ Odległość w parsekach = odległość w latach świetlnych / 3,26.
- ↑ Obliczono ze wzoru gdzie – średnica, – odległość, – wymiar kątowy obiektu.
- ↑ a b Glittering jewels of Messier 9. [w:] Hubble [on-line]. ESA, 2012-03-16. [dostęp 2015-10-23]. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Messier 9 w SEDS.org (ang.)
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Messier 9 w NASA/IPAC Extragalactic Database (ang.)
- Messier 9 w bazie SIMBAD (ang.)
- Katalog gwiazd zmiennych w M9 (ang.)