Messier 32
.jpg) Galaktyka M32 na zdjęciu z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a | |
| Odkrywca | |
|---|---|
| Data odkrycia |
1749 |
| Dane obserwacyjne (J2000) | |
| Gwiazdozbiór | |
| Typ |
eliptyczna |
| Rektascensja |
00h 42m 41,825s[3] |
| Deklinacja |
+40° 51′ 54,61″[3] |
| Odległość | |
| Przesunięcie ku czerwieni |
–0,000664[3] |
| Jasność obserwowana | |
| Rozmiary kątowe |
8,7' × 6,5'[2] |
| Charakterystyka fizyczna | |
| Wymiary |
Ø 6700 ly[4] |
| Jasność absolutna | |
| Masa | |
| Alternatywne oznaczenia | |
| NGC 221, ARP 168, Ark 12, IRAS 00399+4035, K79 1B, LEDA 2555, RX J0042.6+4052, UGC 452, Z 0039.9+4036, Z 535 – 16 | |
 Gwiazdozbiór Andromedy | |
.jpg)
Messier 32 (również NGC 221, M32) – mała galaktyka eliptyczna znajdująca się w gwiazdozbiorze Andromedy. Jest najbliższym satelitą Galaktyki Andromedy[1].
Dane astronomiczne[edytuj | edytuj kod]
M32 znajduje się w odległości ok. 2,6 mln lat świetlnych od Ziemi. Jasność obserwowana wynosi ok. 8,1m. Należy do typu widmowego G3.
Charakterystyka fizyczna[edytuj | edytuj kod]
Średnica galaktyki wynosi około 6700 lat świetlnych, jej masa – 3 miliardy mas Słońca (ok. 6×1039 kg).
Jak większość galaktyk eliptycznych M32 zawiera głównie stare gwiazdy. Większość z nich jest teraz białymi karłami lub gwiazdami neutronowymi. Jednak widmo i kolor galaktyki wskazują, że M32 zawiera również młodsze gwiazdy (2–3 mld lat), bogatsze w ciężkie pierwiastki.
Jądro galaktyki ma masę 100 milionów mas Słońca i gęstość ok. 5000 mas Słońca na parsek kwadratowy. Okrąża ono z dużą szybkością centralny supermasywny obiekt – prawdopodobnie czarną dziurę. Właściwości jądra są zbliżone do galaktyki M31. Z tego powodu M32 przypisuje się niekiedy do typu cE2.
Wśród gwiazd M32 odnaleziono kilka mgławic planetarnych.
Gwiazdy nowe w galaktyce występują raczej sporadycznie, choć Neill i Shara (2005) ocenili liczbę rozbłysków na dwa rocznie[5]. Ostatni przypadek zarejestrowano w 2011 roku[6]. Nie zanotowano żadnego przypadku supernowej.
Przypuszcza się, że M32 była kiedyś dużo większa, lecz straciła swoje zewnętrzne gwiazdy oraz wszystkie gromady kuliste w wyniku jednego lub kilku bliskich przejść obok Galaktyki Andromedy.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Galaktyka M32 znajduje się 22' na południe od centrum M31. Można ją dostrzec przez mały teleskop jako niewyraźny punkt podobny do gwiazdy[7].
Odkrycie[edytuj | edytuj kod]
M32 jest pierwszą odkrytą galaktyką eliptyczną. Odkrył ją 29 października 1749 roku Guillaume Le Gentil. Charles Messier pierwszy raz obserwował ją w 1757 roku. 3 sierpnia 1764 roku dodał ją do swojego katalogu pod numerem 32. Halton Arp dodał M32 do swojego katalogu galaktyk dziwnych (pod numerem 168).
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f Alan W. McConnachie. The observed properties of dwarf galaxies in and around the Local Group. „The Astronomical Journal”. 144 (1), s. 4, lipiec 2012. DOI: 10.1088/0004-6256/144/1/4. (ang.).
- ↑ a b Messier 32 w NASA/IPAC Extragalactic Database (ang.)
- ↑ a b c Messier 32 w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ Obliczono ze wzoru gdzie d – średnica, l – odległość, α – rozmiar kątowy obiektu.
- ↑ James D. Neill, Michael M. Shara. A Possible High Nova Rate for Two Local Group Dwarf Galaxies: M32 and NGC 205. „The Astronomical Journal”. 129 (4), s. 1873–1885, kwiecień 2005. DOI: 10.1086/428482. Bibcode: 2005AJ....129.1873N. (ang.).
- ↑ Optical Novae in M 32 (ang.).
- ↑ Ian Ridpath: Gwiazdy i planety. Przewodnik Collinsa. Warszawa: MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2010, s. 76. ISBN 978-83-7073-928-7.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Messier 32 w SEDS.org (ang.)
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Messier 32 w bazie SIMBAD (ang.)
- Messier 32 w NASA/IPAC Extragalactic Database (ang.)