Piskorz amurski
| Misgurnus anguillicaudatus[1] | |
| (Cantor, 1842) | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
piskorz amurski |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ) | |
 | |
Piskorz amurski, piskorz mułowy[2] (Misgurnus anguillicaudatus) – gatunek ryby z rodziny piskorzowatych (Cobitidae). Zamieszkuje północno-wschodnią Azję (Amur), w większości Rosję i Chiny. Nie jest zagrożony wyginięciem. W Europie i USA jest chętnie hodowany jako ryba akwariowa, obecnie jednak rzadszy w hodowlach niż kiedyś. Na swych terenach niekiedy koegzystuje z piskorzem (Misgurnus fossilis). W niektórych miejscach jak w USA i Australii gatunek uznawany jest za gatunek inwazyjny, niszczący środowisko i zagrażający innym rodzimym gatunkom.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek opisał w 1842 roku Theodore Edward Cantor w 1842 roku[3]. Opisał go jako Cobitis anguillicaudata[3]. Później piskorz mułowy został nazwany kilkoma innymi synonimami: Misgurnus aguillicadatus, Misgurnus anguillicaudatus anguillicaudatus, Misgurnus crossochilus, Misgurnus fossilis anguillicaudatus[3]. Autor stwierdził, że opisany przez niego takson to tak naprawdę podgatunek piskorza zwyczajnego (Misgurnus fossilis).
Poniższy kladogram obrazuje pozycję systematyczną rodzaju Misgurnus[4]:
|
Misgurnus anguillicaudatus | |
Występowanie i środowisko[edytuj | edytuj kod]
W starszych publikacjach mówi się, że zasięg występowania ogranicza się do północno-wschodniej Azji, Syberii[2]. Obecnie wiadomo, że jego zasięg jest znacznie rozszerzony – wiadomo, że występuje w Rosji, w środkowych Chinach, na wyspie Sachalin, Mongolii, Korei, Wietnamie oraz także w Indiach[5][6]. Introdukowany do wielu miejsc na ziemi – do Niemiec (Dolina Renu), Włoch (Ticino), nad Jezioro Aralskie, Hawaje, Australię (Queensland) oraz do 13 stanów Ameryki[6][7].
Występuje w mocno zamulonych zbiornikach błotnych[6]. W tych zamulonych zbiornikach często zakopuje się w podłożu, tak że na wierzchu wystają tylko oczy[2]. Zamieszkuje małe jeziora, wolno płynące rzeki, strugi i inne wolno płynące zbiorniki wodne[5][6].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Swym kształtem ciała przypomina piskorza, jest jednak od niego mniejszy[2]. Osiąga zwykle 0.25 – 0.28 m długości, choć w akwarium jest nieco mniejszy[8][6], zwykle hodowane osobniki osiągały 10 cm[9]. Piskorz amurski ma zaokrąglony pyszczek z parami wąsików[5]. Ciało jest kształtu cylindrycznego[5]. Na tle innych ryb nie wyróżnia się swym ubarwieniem – zwykle jest ciemniejszego koloru, a na ciele znajdują się liczne małe plamy[2]. Inaczej ubarwiona jest akwariowa odmiana barwna w kolorze złoto-cytrynowym[2]. Płetwy (szczególnie ogonowa) są zaokrąglone[9]. Płetwa grzbietowa jest położona blisko trzonu ogonowego, płetwy brzuszne także są skurczone do tyłu[9][5]. Posiada małą głowę[8]. Na ciele znajdują się liczne małe łuski[8].
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Zbadano żołądki tego gatunku w Ameryce Północnej[7]. Okazuje się, że żołądki piskorzy zawierały szczątki innych ryb[7]. Niektóre żołądki zawierały elementy sprzętu wędkarskiego[7]. Piskorz ten odżywia się przede wszystkim detrytusem, materią i szczątkami roślinnymi oraz bezkręgowcami wodnymi[5]. Pokarm pobiera w nocy[8].
Przeprowadzono badania nad młodymi piskorzami amurskimi[10]. Podczas badań karmiono młode ryby pokarmami z dodatkiem chitozanu[10]. Z badań wynika, że w zależności od pobranej dawki przez rybę, ryba mogła zwiększać swą masę[10]. Zwiększenie dawki chitozanu spowodowało brak lipidów w komórkach jelit[10].
Tarło typowe dla piskorzowatych (Cobitidae), w kwietniu i czerwcu[5]. Pary płyną na płytkie wody[5]. Samiec i samica splata się ciałami[2]. Samica wydala ikrę, a samiec ją zapładnia[2]. Jaja pozostawiane bez opieki[5]. W akwarium rozmnaża się bardzo rzadko[5].
Relacje z ludźmi[edytuj | edytuj kod]
Podobnie jak piskorz, piskorz mułowy jest ceniony ze względu na smaczne mięso. Według szacunków FAO piskorz amurski znalazł się na miejscu 30 jako jedna z najważniejszych ryb konsumpcyjnych[11]. W Korei z tej ryby przyrządza się zupę zwaną Chueo-tang (추어탕; 鰍魚湯), która jest często podawana z ziołami[12]. W tamtym rejonie świata piskorz amurski nazywany jest 미꾸라지 i bardzo ceniony[12]. W Japonii natomiast piskorza mułowego przyrządza się techniką Nabe-mono (泥鰌鍋) – potrawa przyrządzana jest w tzw. „ognistym kociołku”. Ażeby piskorze nadawały się do spożycia, są gotowane żywcem w gorącym garnku. Potrawa nie jest jednak bezpieczna, bowiem piskorze mogą być nosicielami bakterii Plesiomonas shigelloides[13].
Ryba też jest chętnie hodowana w akwariach[2]. Nie jest specjalnie wymagająca w hodowli, nadaje się do tzw. akwariów zimnowodnych[8]. Temperatura wody może wynosić od 10° do 24°C[8]. Wobec innych ryb jest pokojowo usposobiony[8].
Status[edytuj | edytuj kod]
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje piskorza amurskiego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern)[14]. Liczebność populacji nie jest znana, podobnie jak jej trend[14]. Uznawany jest jako pospolitego i miejscami licznego[14]. W Australii jego import i hodowla została zakazana, w niektórych częściach gatunek inwazyjny[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Misgurnus anguillicaudatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i John A. Dawes, Piskorzowate, [w:] Elżbieta Kozakiewicz (red.), Ryby akwariowe, 2006, s. 186, ISBN 978-1405-4657-48 [dostęp 2022-02-11] (pol.).
- ↑ a b c Misgurnus anguillicaudatus (Cantor, 1842) Piskorz mułowy. Akwa-Mania. [dostęp 2022-02-11]. (pol.).
- ↑ Bisby F.A., Roskov Y.R., Orrell T.M., Nicolson D., Paglinawan L.E., Bailly N., Kirk P.M., Bourgoin T., Baillargeon G., Ouvrard D.: "Species 2000 & ITIS Catalogue of Life: 2011 Annual Checklist". 2011. [dostęp 2022-02-11]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k Piskorzowate, [w:] Derek Hall, Amy-Jane Beer, Daniel Gilpin, Encyklopedia ryb, skorupiaków i innych stworzeń wodnych, 2020, s. 486, ISBN 978-83-8172-649-8 [dostęp 2022-02-10] (pol.).
- ↑ a b c d e Misgurnus anguillicaudatus (Cantor, 1842) Pond loach. FishBase. [dostęp 2022-02-11]. (ang.).
- ↑ a b c d Alexander N. Urquhart and Peter Koetsier, Diet of a cryptic but widespread invader, the oriental weatherfish (Misgurnus anguillicaudatus) in Idaho, USA, „Western North American Naturalist”, 1, 74, 2014, JSTOR: 24644169 [dostęp 2022-02-11] (ang.).
- ↑ a b c d e f g Kozowate, przylgowate i okrągłoprzyssawkowate, [w:] Wally Kahl, Burkard Kahl, Dieter Vogt, Atlas ryb akwariowych, Delta, 1992, s. 100, ISBN 83-7175-260-1 [dostęp 2022-02-11] (pol.).
- ↑ a b c Piskorzowate, [w:] Dick Mills, Ryby akwariowe, Wiedza i życie, 2006, s. 179, ISBN 978-83-7184-577-2 [dostęp 2022-02-11] (pol.).
- ↑ a b c d J. Yan i inni, Effects of dietary chitosan on growth, lipid metabolism, immune response and antioxidant-related gene expression in Misgurnus anguillicaudatus, „Beneficial Microbes”, 2017, s. 439 - 449, ISSN 1876-2883 [dostęp 2022-02-11] (ang.).
- ↑ Fisheries and Aquaculture. FAO fisheries. [dostęp 2022-02-11]. (ang.).
- ↑ a b "주요 한식명(200개) 로마자 표기 및 번역(영, 중, 일) 표준안". [dostęp 2022-02-11]. (ang.).
- ↑ Takayuki Shinohara i inni, Plesiomonas shigelloides Septic Shock Following Ingestion of Dojo Nabe (Loach Hotpot), „Open Forum Infectious Diseases”, 8, 8, 2021 [dostęp 2022-02-11] (ang.).
- ↑ a b c H. Zhao, Misgurnus anguillicaudatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2022-02-11] (ang.).