Kolcomysz skalna
| Acomys cahirinus[1] | |||
| (É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1803)[2] | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
kolcomysz skalna | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[9] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Kolcomysz skalna[10] (Acomys cahirinus) – gatunek ssaka z podrodziny sztywniaków (Deomyinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae).
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Występuje w północnej Afryce i na Bliskim Wschodzie[11]. Zasięg jej obejmuje:
- północny zachód kontynentu (południowo-wschodnie Maroko, północna i środkowa Sahara Zachodnia, północno-wschodnia Mauretania, zachodnia Algieria)[9][12].
- zachodnia Algieria[9][12].
- północny wschód Afryki (większa część Libii – bez ziem położonych na zachodzie, południu i północnym wschodzie, Egipt bez północnego wschodu, północny Sudan, Erytrea, północna Etiopia, Dżibuti)[9][12].
- na wschód do Synaju i skrajnie południowo-wschodni Izrael.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1803 roku francuski przyrodnik Étienne Geoffroy Saint-Hilaire nadając mu nazwę Mus cahirinus[2]. Holotyp pochodził z Kairu, w Egipcie[13].
A. cahirinus został początkowo umieszczony w rodzaju Mus ze względu na jego niewielkie rozmiary, ale został przeniesiony do Acomys ze względu na jego morfologię (kolczaste włosy, wtórne podniebienie)[11]. Na podstawie danych morfologicznych, cytogenetycznych i mitochondrialnych A. cahirinus uznano za odrębnego od A. chudeaui, A. dimidiatus i A. seurati[11]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy[11].
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość głowy i tułowia od 100 do 120 mm, ogona od 92 do 137 mm, długość ucha od 18 do 24 mm, długość tylnej stopy od 18 do 21 mm; masa ciała od 29 do 52 g[16]. Bardzo charakterystyczne dla tego rodzaju gryzoni są kolczaste włosy na grzbiecie, mogące się stroszyć i nadające zwierzęciu oryginalny wygląd. Długi ogon jest nieowłosiony. Ubarwienie sierści jest jasnopiaskowe lub brązowe. Szczególnie długie są włosy zatokowe.
Środowisko[edytuj | edytuj kod]
Kamieniste i piaszczyste[9] suche tereny w wapiennych górach i stepach z karłowatymi zaroślami we wschodniej części rejonu śródziemnomorskiego. W związku z odżywianiem się względnie soczystym pokarmem nie jest uzależniona od wody i może występować w bardzo suchych biotopach.
Status[edytuj | edytuj kod]
Gatunek jest pospolity[9]. Jego populacja utrzymuje się na stałym poziomie[9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Acomys cahirinus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c É. Geoffroy Saint-Hilaire: Catalogue des Mammifères du Museum National d’histoire naturelle. Paris: 1803, s. 157. (fr.).
- ↑ Heuglin 1877 ↓, s. 69.
- ↑ Heuglin 1877 ↓, s. 70.
- ↑ W.E. de Winton. List of mammals collected by N. C. Rothschild and A. F. R. Wollaston on the Upper Nile. „Novitates zoologicae”. 8, s. 401 (przypis), 1901. (ang.).
- ↑ O. Thomas. On the mammals collected during the Whitaker Expedition to Tripoli. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1902 (2), s. 10, 1902. (ang.).
- ↑ P.S. Kershaw. On a collection of mammals obtained by Capt. G. C. Shortridge in Northern Rhodesia, with field-notes by the collector. „The Annals and Magazine of Natural History”. Ninth series. 10, s. 107, 1922. (ang.).
- ↑ D.J. Osborn & I. Helmy. The contemporary land mammals of Egypt (including Sinai). „Fieldiana. Zoology”. New series. 5, s. 308, 1980. (ang.).
- ↑ a b c d e f g F. Cassola, Acomys cahirinus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-26] (ang.).
- ↑ W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 257. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 440. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ a b c F. Cassola, Acomys cahirinus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2014-12-19] (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Acomys (Acomys) cahirinus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-26].
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 75, 1904. (ang.).
- ↑ J. Nijhof: Nederlandse namen voor een deel van de Knaagdieren. paulvoorhaar.nl. [dostęp 2021-12-25]. (niderl.).
- ↑ Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 600–601. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- T. von Heuglin: Reise in Nordost-Afrika. Schilderungen aus dem Gebiete der Beni Amer und Habab nebst zoologischen Skizzen und einem Führer für Jagdreisende. Cz. 2. Braunschweig: G. Westermann, 1877, s. 1–304. (niem.).