Niezdrowice

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Niezdrowice
wieś
Ilustracja
Kaplica
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

strzelecki

Gmina

Ujazd

Wysokość

197 m n.p.m.

Liczba ludności (2022)

598[2]

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

47-143[3]

Tablice rejestracyjne

OST

SIMC

0504350

Położenie na mapie gminy Ujazd
Mapa konturowa gminy Ujazd, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Niezdrowice”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Niezdrowice”
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Niezdrowice”
Położenie na mapie powiatu strzeleckiego
Mapa konturowa powiatu strzeleckiego, blisko dolnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Niezdrowice”
Ziemia50°22′30″N 18°21′46″E/50,375000 18,362778[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Niezdrowice[4] (dodatkowa nazwa w j. niem. Niesdrowitz) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie strzeleckim, w gminie Ujazd[5][6]. Siedziba sołectwa Niezdrowice.

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego i po ponownym utworzeniu województwa opolskiego (1 stycznia 1999 r.).

Teren osadniczy wsi tworzy zespół zabudowy mieszkaniowej, rozciągnięty po obu stronach drogi powiatowej, która prowadzi z Ujazdu do Rudzińca w województwie śląskim.

Dawniej samodzielna gmina jednostkowa, 1 grudnia 1945 włączona do miasta Ujazdu[7]. 30 czerwca 1963 część obrębu katastralnego Niezdrowice (parcele 2–5, 66/6 i 67/1 z karty mapy nr 5) wyłączono z Ujazdu i włączone do gromady Rudziniec w powiecie gliwickim w województwie katowickim[8]. Według spisu jednostek administracyjnych powiatu strzeleckiego z czerwca 1971 roku Niezdrowice nadal stanowią część miasta Ujazdu[9]. W spisie jednostek utworzonej 1 stycznia 1973 gminy Ujazd, Niezdrowice wymieniono są jako jedno z jej 9 sołectw[10]. 1 grudnia 1983 część Niezdrowic (80,80 ha) włączono z powrotem do Ujazdu[11].

Opis[edytuj | edytuj kod]

We wsi znajduje się m.in. przedszkole publiczne, Wiejski Dom Kultury, wcześniej w budynku zlokalizowana była szkoła podstawowa, nieużytkowana od czasu pożaru, obiekt wyremontowano w 2006 r., straż pożarna powstała w 1925 r.[12] We wsi funkcjonuje Ludowy Zespół Sportowy Naprzód Ujazd-Niezdrowice powstały w 1950 r.[13] Przez południowy obszar wsi, w obrębie kompleksu leśnego przebiega linia kolejowa PKP relacji Kędzierzyn-Koźle (12 km) – Gliwice (28 km). Na trasie tej linii najbliższe stacje kolejowe to: Sławięcice (3 km) i Rudziniec Gliwicki (3 km). Obszar gminy przecina sieć ścieżek rowerowych: czerwona, czarna i żółta.

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

Nazwa wywodzi się od polskiej nazwy zdrowie, a konkretnie jego braku. W księdze łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w zlatynizowanej formie Nessdrovick oraz Ssessdrovick.[14][15] Niemiecka nazwa Niesdrowitz jest zgermanizowaną nazwą pierwotnej polskiej nazwy.

W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie Śląska wydanym w 1830 roku we Wrocławiu przez Johanna Knie wieś występuje pod polską nazwą Niezdrowic oraz zgermanizowaną - Niesdrowitz[16]. W okresie hitlerowskiego reżimu w latach 1936–1945 nazistowska administracja III Rzeszy zmieniła zgermanizowaną nazwę na nową, całkowicie niemiecką - Neubrücken[17].

Plebiscyt i powstanie[edytuj | edytuj kod]

W 1910 roku 769 mieszkańców mówiło w języku polskim, 9 w językach polskim i niemieckim, natomiast 11 osób posługiwało się jedynie językiem niemieckim. W wyborach komunalnych w listopadzie 1919 roku nie wystawiono tu listy polskiej. Podczas plebiscytu we wsi uprawnionych do głosowania było 478 mieszkańców (w tym 51 emigrantów). Za Polską głosowało 370 osób, za Niemcami 101 osób. W lutym 1921 r. założono tu oddział Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”[18].

W Niezdrowicach toczyły się walki w ramach III powstania śląskiego. 4-5 czerwca miejscowość kilkukrotnie przechodziła z rąk do rąk, by ostatecznie zajęły ją oddziały niemieckie. 7-8 czerwca, w ostatnich dniach powstania, miał miejsce kontratak polskich jednostek. Walki zostały zakończone poprzez wkroczenie wojsk francuskich, które poszerzyły strefę neutralną między wojskami polskimi i niemieckimi[18].

Integralne części wsi[edytuj | edytuj kod]

Integralne części wsi Niezdrowice[5][6]
SIMC Nazwa Rodzaj
0504367 Wydzierów część wsi

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[19]:

Galeria[edytuj | edytuj kod]

  • OSP
    OSP
  • Wiejski dom
    Wiejski dom
  • Kościół
    Kościół

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 87145
  2. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-05].
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 814 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
  5. ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. ↑ a b GUS. Rejestr TERYT
  7. ↑ Rozporządzenie Wojewody Śląsko-Dąbrowskiego z dnia 27 listopada 1945 o podziale powiatu strzeleckiego w województwie śląsko-dąbrowskim na gminy wiejskie i gromady (Katowice: Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki z dnia 22 grudnia 1945 r., Nr. 34, Poz. 469)
  8. ↑ Dz.U. z 1963 r. nr 23, poz. 124
  9. ↑ GUS (1971): Statystyczna charakterystyka miejscowości w gromadach, powiat Strzelce Opolskie, woj. opolskie
  10. ↑ Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu z dnia 11 grudnia 1972 Nr 14, poz. 167)
  11. ↑ Dz.U. z 1983 r. nr 59, poz. 268
  12. ↑ OSP Niezdrowice, www.ospniezdrowice.republika.pl (dostęp: 2 lipca 2008)
  13. ↑ Informacje o klubie, www.lzsujazd.yoyo.pl (dostęp: 2 lipca 2008)
  14. ↑ Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online
  15. ↑ H. Markgraf, J. W. Schulte, "Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis", Breslau 1889
  16. ↑ Knie 1830 ↓, s. 521.
  17. ↑ M. Choroś, Ł. Jarczak, S. Sochacka, Słownik nazw miejscowych Górnego Śląska, Opole-Kluczbork 1997, s. 70.
  18. ↑ a b Encyklopedia powstań śląskich, Opole: Instytut Śląski w Opolu, 1982.
  19. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. opolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 119. [dostęp 2013-01-13].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Niezdrowice, [w:] Archiwum wycinków prasowych, Instytut Śląski [dostęp 2021-01-19].

Gmina Ujazd
Miasto
Wsie
Osady
Części miasta
Integralne
części wsi

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Niezdrowice&oldid=72545635”