Sekcja Grotołazów Wrocław

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Sekcja Grotołazów Wrocław
Sekcja Matka Nasza
Państwo

 Polska

Siedziba

Wrocław

Data założenia

23 października 1955

Rodzaj stowarzyszenia

OPP

Zasięg

Polska

Nr KRS

0000094292

Data rejestracji

25 lutego 2002

Powiązania

Polski Związek Alpinizmu

brak współrzędnych
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Roman Bebak w Jaskini Czarnej, 1969
Płytowy Próg w Wielkiej Jaskini Śnieżnej – najdłuższej i najgłębszej jaskini polskich Tatr
Wanda Błaszkiewicz (później Rutkiewicz) demonstruje zjazd z rannym podczas międzynarodowego seminarium ratownictwa jaskiniowego zorganizowanego przez Sekcję Grotołazów Wrocław w maju 1966 w Tatrach Zachodnich[1]
Jubileusz 65-lecia Sekcji Grotołazów Wrocław w Międzygórzu, 18 września 2021. Janusz Rabek, założyciel Sekcji – w środku grupy (siedzi w czarnej bluzie). Jubileusz był obchodzony o rok później z powodu pandemii COVID-19

Sekcja Grotołazów Wrocław – polska organizacja alpinizmu jaskiniowego, prowadząca od 1955 działalność eksploracyjną w jaskiniach Polski i świata.

Historia Sekcji[edytuj | edytuj kod]

Początkiem Sekcji Grotołazów Wrocław była Sekcja Taternictwa Jaskiniowego Oddziału Miejskiego PTTK we Wrocławiu założona 23 października 1955 przez Teresę Janasz i Janusza Rabka, posiadająca wtedy dziewięcioro członków[2]. Od 1957 Sekcja działała w oparciu o Akademicki Klub Turystyczny[3]. Później Sekcja była powiązana z wrocławskim Klubem Wysokogórskim. Wielka Encyklopedia Tatrzańska podaje, że „już w ciągu pierwszych 15 lat swego istnienia (1955–1970) uzyskała jedną z czołowych pozycji w polskim jaskiniarstwie”[4]. W latach 60. aktywnym członkiem Sekcji była Wanda Błaszkiewicz-Rutkiewicz[1]. W 1970 na kurs dla początkujących zgłosiło się 270 osób[5].

Od 1996 Sekcja prowadzi działalność jako niezależna organizacja jaskiniowa i od 2002 posiada osobowość prawną[6]. Jest członkiem Polskiego Związku Alpinizmu[7].

Od jej założenia Sekcja jest tradycyjnie nazywana „Sekcją Matką Naszą”[8][9][10][11]. W 1970 z okazji 15-lecia działalności wydano pamiątkową broszurę[12]. Spotkanie 42 odkrywców (1961) i eksploratorów Jaskini Czarnej odbyło się na hali Ornak i w Sali Francuskiej wewnątrz jaskini w 1993[13]. Jubileusz 50-lecia Sekcji był obchodzony przez 211 uczestników w „Strzesze Akademickiej” w Karkonoszach w 2005[10][13]. Wydano wtedy specjalny numer biuletynu „Korkociąg” zawierający 720 nazwisk członków i 23 nazwiska prezesów Sekcji od 1955[14]. Pół wieku od odkrycia Jaskini Czarnej zostało upamiętnione spotkaniem wszystkich członków Sekcji w Białym Potoku koło Kir w 2011 i przygotowaniem specjalnego numeru biuletynu[15].

Jubileusz 60-lecia odbył się w 2015 w schronisku pod szczytem Sokolicy w Górach Sowich[16]. Uroczystości 65-lecia Sekcji były obchodzone w Międzygórzu w 2021 z rocznym opóźnieniem z powodu pandemii COVID-19. Wziął w nich udział założyciel Sekcji – Janusz Rabek[17].

Poczet prezesów Sekcji (1955–2000) według „Korkociągu” (2004)[14]

  • Teresa Janasz, 10.1955–1962
  • Janusz Rabek, 11.1960
  • Piotr Wojciechowski, 12.1959–1960
  • Joachim Wachowicz, 1963–1964
  • Jerzy Stryjecki, 1964
  • Kazimierz Buchman, 1965–1966
  • Andrzej Ostromęcki, 1967–1968
  • Roman Galar, 1968–1969
  • Ryszard Paluch, 1969
  • Andrzej Piesiewicz, 1969–1971
  • Maciej Partyka, 1971–1973
  • Jerzy Masełko, 1973–1974
  • Bogusław Rudzik, 1974–1976
  • Edward Buchman, 1976–1977
  • Jerzy Wilkoński, 1977–1978
  • Augustyn Wojciech, 1978–1979
  • Wiesław Kliś, 11.1979–10.1980
  • Zbigniew Samborski, 10.1980–1.1981
  • Włodzimierz Kucia, 1986–1987
  • Zbigniew Kurpios, 7.1987–1990
  • Krzysztof Jabłoński, 1990-1996
  • Olgierd Jokiel, 1996–1999
  • Maciej Odrowąż-Mieszkowski, od 1999

Początkowe lata Sekcji opisał we wspomnieniu Zygmunt Białas[18]. W 2023 Roman Bebak opublikował tekst o historii wrocławskiej Sekcji Grotołazów[11].

 Z tym tematem związana jest kategoria: Członkowie Sekcji Grotołazów Wrocław.

Działalność górska i jaskiniowa[edytuj | edytuj kod]

Teresa Janasz w 1956 ustanowiła polski kobiecy rekord głębokiego zejścia na poziom -640 m w jaskini Gouffre Berger, który został przekroczony dopiero w 1973[19]. Pierwsze wyprawy Sekcji organizowano do jaskiń tatrzańskich – Miętusiej i Zimnej. Wyprawa do Jaskini Zimnej w 1958 została opisana przez Andrzeja Korsaka[20].

Pierwszą wyprawę zagraniczną zorganizowano w 1959 do jaskiń masywu Triglavu w Alpach Julijskich. Kierownikiem tej wyprawy był Marian Pulina[21][22], a zaproszonym uczestnikiem Stefan Zwoliński[23]. W 1961 Janusz Rabek, Janusz Fereński i Roman Bebak odkryli w Tatrach Zachodnich Jaskinię Czarną, a rok później Jaskinię Psią[24][25]. W 1966 w kamieniołomie w Kletnie w masywie Śnieżnika odkryto Jaskinię Niedźwiedzią[26]. Pierwszą wyprawą Sekcji w listopadzie 1967 kierował Marian Pulina[27].

Od 1968 Sekcja prowadzi eksplorację w Jaskini Śnieżnej w Tatrach[28]. Wyprawa kierowana przez Bernarda Uchmańskiego dokonała w styczniu 1969 wspinaczkowego wyjścia od Syfonu Dominiki do otworu Jaskini Śnieżnej. Był to ówczesny rekord świata (640 m pomiędzy dnem a otworem wejściowym jaskini) we wspinaczce jaskiniowej bez korzystania z lin i drabinek. Członkami wyprawy byli Roman Galar, Jerzy Masełko, Andrzej Ostromęcki, Kazimierz Piotrowski, Norbert Pospieszny i Marek Trzeciakowski[29][30].

W 1970 Sekcja zorganizowała wyprawę do jaskiń Kaukazu, a następnie do jaskiń gór Atlasu w Afryce Północnej[9].

W następnych latach Sekcja prowadziła szereg wypraw do jaskiń polskich, a także w Turcji, Peru, Szwajcarii, Norwegii, Słowenii, Włoszech[31], Meksyku, Austrii[32][33], Rumunii, Kaukazie, Malezji i Kirgistanie[34]. Sekcja prowadzi stałą działalność szkoleniową[35].

Sekcja wielokrotnie otrzymała coroczną nagrodę Kolosy w kategorii „Eksploracja jaskiń” przyznawaną od 1999[36][37].

Inne informacje[edytuj | edytuj kod]

Od 1995 Sekcja uczestniczyła w badaniach górniczo-archeologicznych średniowiecznych sztolni w Górach Sowich i w okolicach Świeradowa prowadzonych przez Instytut Górnictwa Politechniki Wrocławskiej[38]. W 2014 była współorganizatorem 48. Sympozjum Speleologicznego w Kletnie[39].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Bernard Uchmański, Seminarium Ratownictwa Jaskiniowego, „Taternik”, 42 (1–2), 1966, s. 42, ISSN 0137-3155 [dostęp 2021-01-06].
  2. ↑ Dzieje Sekcji [online], Sekcja Grotołazów Wrocław [dostęp 2020-11-15].
  3. ↑ Akademicki Klub Turystyczny (hasło), [w:] Encyklopedia Wrocławia, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006, s. 27, ISBN 83-7384-561-5.
  4. ↑ Sekcja Grotołazów [online], Internetowa Wielka Encyklopedia Tatrzańska, serwis tatrzański Tatry z-ne.pl [dostęp 2020-07-21].
  5. ↑ M. Czarkowski (red.), XV lat w podziemiach gór, Akademicki Klub Turystyczny – Sekcja Grotołazów Wrocław, Wrocław: Dolnośląski Ośrodek Informacji Turystycznej, 1970, s. 88.
  6. ↑ Sekcja Grotołazów Wrocław – KRS 0000094292 [online], 2002 [dostęp 2021-10-07].
  7. ↑ Kluby jaskiniowe w Polsce [online], Polski Związek Alpinizmu [dostęp 2020-07-10].
  8. ↑ Janusz Michalewicz, Pałacyk pełen kultury. Klub, jaki pamietam, Wrocław: Comex, 2012, s. 42-44, także s. 137-140 (tekst Piotra Wojciechowskiego Był Pałacyk, a w nim piwnica), ISBN 978-83-934102-9-3.
  9. ↑ a b Janusz Fereński, W piwnicy i jeszcze głębiej, „Konfrontacje”, wydanie specjalne z okazji jubileuszu (1959–2003) Studenckiego Klubu Pałacyk we Wrocławiu, 31 maja 2003, s. 5, ISSN 2658-0063 [dostęp 2020-07-09].
  10. ↑ a b Maciek Mieszkowski, Krótka relacja z uroczystych obchodów 50-cio lecia działalności Sekcji Matki Naszej (Sekcja Grotołazów Wrocław), „Jaskinie”, 1 (42), 2005, s. 7, ISSN 1234-4345 [dostęp 2020-07-09].
  11. ↑ a b Roman Bebak, Historia Wrocławskiej Sekcji Grotołazów, [w:] Kazimiera (Mika) Anioł, Nina Walny, Krzysztof Nowak (red.), Tak było. Turystyka studencka w środowisku wrocławskim, Wrocław: Fundacja Ogólnopolskiej Komisji Historycznej Ruchu Studenckiego, 2023, s. 20–35, ISBN 978-83-965237-2-3 [dostęp 2023-06-21].
  12. ↑ M. Czarkowski, XV lat w podziemiach gór, Wrocław: Dolnośląski Ośrodek Informacji Turystycznej, 1970, s. 88, XV-lecie Sekcji Grotołazów AKT Wrocław, [w:] katalog Biblioteki Narodowej.
  13. ↑ a b Elżbieta Pomorska, Wielka Czarna dziura, „Wieczór Wrocławia”, 240 (7347), 1993, ISSN 0137-9372.
  14. ↑ a b Elżbieta Pomorska i inni, Grotołazi czyli Tajemnice Podziemi, „Korkociąg”, wydanie specjalne 50 lat Sekcji Matki Naszej, Sekcja Grotołazów Wrocław, 2005, (druga strona okładki, także strony 2–4).
  15. ↑ Gosia Maciaś, Justyna Roszkowiak (red.), Biuletyn Informacyjny Sekcji Grotołazów Wrocław, „Korkociąg”, 9, październik 2011, s. 27.
  16. ↑ Dagmara Zadrożna, 60-lecie Sekcji Matki Naszej [online], Sekcja Grotołazów Wrocław, 2015 [dostęp 2020-07-15].
  17. ↑ Hanka Buczkowska, Jubileusz 65-lecia Sekcji Matki Naszej [online], (fotografia – Emil Hamera), Sekcja Grotołazów Wrocław, 27 września 2021 [dostęp 2021-10-04].
  18. ↑ Zygmunt Białas, Moje podziemne epizody, „Przyrodnik Ustroński”, 21, 2022, s. 13–22, ISSN 1730-900X [dostęp 2023-01-23].
  19. ↑ Wojciech W. Wiśniewski, Głębokie jaskinie – historia rekordu, „Taternik”, 56 (2), 1980, s. 74, ISSN 0137-3155 [dostęp 2020-08-10].
  20. ↑ Andrzej Korsak, Tatrzańscy kosynierzy, Warszawa: Sport i Turystyka, 1977, s. 171, OCLC 750929296.
  21. ↑ Jacek Jania, Profesor, o którym śpiewają piosenki, „Gazeta Uniwersytecka UŚ”, 3 (84), miesięcznik Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, 2001, ISSN 1505-6317 [dostęp 2020-07-10].
  22. ↑ Janusz Czerwiński, Marian Pulina (1936–2005) – wrocławskie lata [online], Stowarzyszenie Dziennikarzy RP – Dolny Śląsk [dostęp 2021-12-10].
  23. ↑ Wyprawy zagraniczne polskich grotołazów [online], Fundacja Speleologia Polska [dostęp 2020-07-10].
  24. ↑ Janusz R. Rabek, Podziemia Jaskini Czarnej, „Wierchy”, 31, Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1962, s. 10–31, ISSN 0137-6829 [dostęp 2010-07-09].
  25. ↑ Wojciech Wiśniewski, Jaskinia Psia w wąwozie Kraków, „Taternik”, 53 (2), 1977, s. 90, ISSN 0137-8155 [dostęp 2020-07-28].
  26. ↑ Igor Nowiński, Niezwykłe odkrycie polskich grotołazów – mamy ekskluzywny film! [online], National Geographic Polska, 2012 [dostęp 2020-07-10].
  27. ↑ Wojciech Ciężkowski, Odkrycie Jaskini Niedźwiedziej i jej kalendarium, [w:] Wojciech Ciężkowski, Artur Sawicki, Krzysztof Stefaniak (red.), Jaskinia Niedźwiedzia w Kletnie, Blizne Łaszczyńskiego: Wydawnictwo Epograf, 2016, s. 19–35, ISBN 978-83-62910-57-1 [dostęp 2024-04-22] (pol.).
  28. ↑ Bernard Uchmański, 1969 – Rekord świata w podziemnej wspinaczce, [w:] Adam Pyka (red.), System "Jaskinia Wielka Śnieżna": Historia eksploracji, wyd. III, monografia, 2014, s. 6, 28 [dostęp 2020-04-09].
  29. ↑ Bernard Uchmański, Z głebin Tatr po rekord świata, „Taternik” (3), 1970, s. 97–101, ISSN 0137-8155 [dostęp 2020-10-26].
  30. ↑ Andrzej Macko, Siedmiu śmiałych, „Express Wieczorny”, XIII (11), 1969, s. 1 i 5, ISSN 0137-9119.
  31. ↑ 1988, Sekcja Grotołazów KW Wrocław, Włochy | Wyprawy zagraniczne polskich grotołazów [online] [dostęp 2024-04-22] (pol.).
  32. ↑ Radosław Paternoga, Sprawozdanie z wyprawy – Hagengebirge 2014 [online], Polski Związek Alpinizmu, 2014 [dostęp 2021-02-22].
  33. ↑ Walter Klappacher, Fünfzig Jahre österreichisch-polnische Zusammenarbeit in Salzburgs Höhlen, „Die Höhle”, 67 (1–4), 2016, s. 119 [dostęp 2022-11-25] (niem.).
  34. ↑ Dzieje Sekcji: Kalendarium, czyli «Forever mysterious underground» [online], Sekcja Grotołazów Wrocław, informacje do końca 2006 [dostęp 2024-04-22] (pol.).
  35. ↑ Instruktorzy taternictwa jaskiniowego [online], Polski Związek Alpinizmu, 2019 [dostęp 2020-07-12].
  36. ↑ „Kolosy” za dokonania roku: kategoria – eksploracja jaskiń [online], kolosy.org [dostęp 2020-07-12].
  37. ↑ Kolosy rozdane. Zobacz kto został nagrodzony! [online], nadmorski24.pl, 16 maja 2015 [dostęp 2022-11-25].
  38. ↑ Maciej Madziarz, Na ratunek zabytkom dolnośląskiego górnictwa, „Pryzmat” (253), Wydawnictwo Politechniki Wrocławskiej, 2012, s. 17, ISSN 1429-1673 [dostęp 2021-01-17].
  39. ↑ Krzysztof Stefaniak, Urszula Ratajczak, Wojciech Wróblewski, Materiały 48. Sympozjum Speleologicznego, Kletno – Kraków: Sekcja Speleologiczna Polskiego Towarzystwa Przyrodników im. Kopernika, 2014, s. 116, ISBN 978-83-933874-1-0 [dostęp 2024-04-22] (pol.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sekcja_Grotołazów_Wrocław&oldid=73575651”