Marian Hutten-Czapski: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Dodany liink do Więckowic |
ilustracja |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:POL_COA_Leliwa.svg|thumb|150px|right|Herb Leliwa]] |
[[Plik:POL_COA_Leliwa.svg|thumb|150px|right|Herb Leliwa]] |
||
[[Plik:Kedainiai.Palace of Radvilas.jpg|thumb|Pałac wybudowany w Kiejdanach przez Mariana Czapskiego]] |
|||
'''Marian Czapski''' h. [[Leliwa (herb szlachecki)|Leliwa]], [[hrabia]], (ur. [[30 marca]] [[1816]], [[Łachwa]] k. [[Pińsk]]a, -zm. [[10 czerwca]] [[1875]], [[Więckowice (województwo wielkopolskie)|Więckowice]]), [[Zoologia|hipolog]], [[pszczelarstwo|pszczelarz]], uczestnik [[Powstanie styczniowe|powstania styczniowego]]. |
'''Marian Czapski''' h. [[Leliwa (herb szlachecki)|Leliwa]], [[hrabia]], (ur. [[30 marca]] [[1816]], [[Łachwa]] k. [[Pińsk]]a, -zm. [[10 czerwca]] [[1875]], [[Więckowice (województwo wielkopolskie)|Więckowice]]), [[Zoologia|hipolog]], [[pszczelarstwo|pszczelarz]], uczestnik [[Powstanie styczniowe|powstania styczniowego]]. |
||
Urodził się jako potomek najzamożniejszej linii rodu Czapskich |
Urodził się jako potomek najzamożniejszej linii rodu Czapskich, posiadającej odziedziczone po [[Radziwiłł]]ach wielkie majątki w W.Ks.Litewskim i na [[Wołyń|Wołyniu]], był synem [[Stanisław Hutten-Czapski|Stanisława]] ([[1779]] - [[1845]]), (siostrzeńca [[Karol Stanisław Radziwiłł Panie Kochanku|księcia Panie Kochanku]]), właściciela [[Kiejdany|Kiejdan]] i Zofii z Obuchowiczów. Pierwsze nauki pobierał w [[Wilno|Wilnie]], w szkole [[Pijarzy|pijarskiej]] w Warszawie i na koniec w [[Berlin]]ie, gdzie zdał [[matura|maturę]] w roku [[1832]]. W roku [[1833]] podjął studia prawnicze na uniwersytecie w [[Charków|Charkowie]] które ukończył ze stopniem kandydata (w rosyjskim systemie odpowiednik [[doktor]]a) prawa. W latach do śmierci ojca odbył różne podróże po Europie, badając sztukę zakładania [[Ogród angielski|ogrodów angielskich]] i historię oraz hodowlę [[koń|konia]]. W r. [[1845]] przejął Kiejdany i doszedł do wysokich stanowisk w samorządzie szlacheckim, marszałka szlachty w pow. [[Kowno|kowieńskim]] i w [[1852]] marszałka szlachty [[gubernia|guberni]] wileńskiej. |
||
W roku [[1863]] przyłączył się do Powstania styczniowego, wspierając powstańców finansowo; po klęsce powstania otrzymał w r. [[1864]] karę [[katorga|katorgi]] na [[Syberia|Syberii]] i spędził trzy lata na zesłaniu w [[Tomsk]]u, zaś dobra kiejdańskie zostały skonfiskowane przez rząd [[car]]ski. W latach [[1867]] - [[1871]] Czapski przebywał w [[Dorpat|Dorpacie]] i wygłaszał odczyty o pszczelarstwie, które przetłumaczono na [[Łotwa|łotewski]] i wydano drukiem. W roku 1871 przeniósł się do [[Więckowice (województwo wielkopolskie)|Więckowic]] w [[Poznańskie]]m, które należały do jego zięcia Stanisława Brezy, i pracował tam prawie do śmierci nad swym dziełem o historii |
W roku [[1863]] przyłączył się do Powstania styczniowego, wspierając powstańców finansowo; po klęsce powstania otrzymał w r. [[1864]] karę [[katorga|katorgi]] na [[Syberia|Syberii]] i spędził trzy lata na zesłaniu w [[Tomsk]]u, zaś dobra kiejdańskie zostały skonfiskowane przez rząd [[car]]ski. W latach [[1867]] - [[1871]] Czapski przebywał w [[Dorpat|Dorpacie]] i wygłaszał odczyty o pszczelarstwie, które przetłumaczono na [[Łotwa|łotewski]] i wydano drukiem. W roku 1871 przeniósł się do [[Więckowice (województwo wielkopolskie)|Więckowic]] w [[Poznańskie]]m, które należały do jego zięcia Stanisława Brezy, i pracował tam prawie do śmierci nad swym dziełem o historii |
||
Wersja z 15:37, 1 wrz 2012
Marian Czapski h. Leliwa, hrabia, (ur. 30 marca 1816, Łachwa k. Pińska, -zm. 10 czerwca 1875, Więckowice), hipolog, pszczelarz, uczestnik powstania styczniowego.
Urodził się jako potomek najzamożniejszej linii rodu Czapskich, posiadającej odziedziczone po Radziwiłłach wielkie majątki w W.Ks.Litewskim i na Wołyniu, był synem Stanisława (1779 - 1845), (siostrzeńca księcia Panie Kochanku), właściciela Kiejdan i Zofii z Obuchowiczów. Pierwsze nauki pobierał w Wilnie, w szkole pijarskiej w Warszawie i na koniec w Berlinie, gdzie zdał maturę w roku 1832. W roku 1833 podjął studia prawnicze na uniwersytecie w Charkowie które ukończył ze stopniem kandydata (w rosyjskim systemie odpowiednik doktora) prawa. W latach do śmierci ojca odbył różne podróże po Europie, badając sztukę zakładania ogrodów angielskich i historię oraz hodowlę konia. W r. 1845 przejął Kiejdany i doszedł do wysokich stanowisk w samorządzie szlacheckim, marszałka szlachty w pow. kowieńskim i w 1852 marszałka szlachty guberni wileńskiej.
W roku 1863 przyłączył się do Powstania styczniowego, wspierając powstańców finansowo; po klęsce powstania otrzymał w r. 1864 karę katorgi na Syberii i spędził trzy lata na zesłaniu w Tomsku, zaś dobra kiejdańskie zostały skonfiskowane przez rząd carski. W latach 1867 - 1871 Czapski przebywał w Dorpacie i wygłaszał odczyty o pszczelarstwie, które przetłumaczono na łotewski i wydano drukiem. W roku 1871 przeniósł się do Więckowic w Poznańskiem, które należały do jego zięcia Stanisława Brezy, i pracował tam prawie do śmierci nad swym dziełem o historii konia, które wydano w r. 1874 i które do dziś jest ważnym podręcznikiem hipologii. Współpracował także z wieloma czasopismami rolniczymi. Był żonaty z Justyną Rostworowską i miał dwie córki, które wyszły za wielkopolskich ziemian, braci Brezów. Zmarł w Więckowicach i został tam pochowany.
Prace Mariana Czapskiego
- Pod pseudonimem Józef Znamirowski: Pszczelarz polski czyli przewodnik praktyczny w zajęciach pasiecznych wyłożony przystępnie dla pojęcia braci z ludu, Poznań 1863
- Historya powszechna konia, 1 - 3, Poznań 1874 kopia cyfrowa w KPBC.
- Atlas do historyi powszechnej konia przedstawiający w LXXV tablicach typy koni rozmaitych (z własnoręcznymi rycinami), Poznań 1876
Bibliografia
- Polski Słownik Biograficzny, t. IV, Kraków 1938