Piotr Mohyła: Różnice pomiędzy wersjami

Piotr Mohyła
	metropolita kijowski
Data i miejsce urodzenia	21 grudnia 1596 ; Suczawa, Hospodarstwo Mołdawskie
Data i miejsce śmierci	1 stycznia 1647 ; Kijów, Rzeczpospolita
Miejsce pochówku	Ławra Pieczerska
	metropolita kijowski
Okres sprawowania	1633–1646
Wyznanie	prawosławie
Kościół	Patriarchat Konstantynopolitański
Nominacja biskupia	1632
Chirotonia biskupia	7 maja 1633

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 00:02, 19 mar 2018

Piotr Mohyła (ukr. Петро Могила, rum. Petru Movilă; ur. 11 grudnia^?/21 grudnia 1596 w Suczawie, zm. 22 grudnia 1646^?/1 stycznia 1647 w Kijowie) – biskup, prawosławny metropolita kijowski, święty.

Życiorys

Był synem hospodara Szymona z mołdawskiego rodu Mohyłów, który w XVI i XVII wieku odegrał istotną rolę w polityce zagranicznej Rzeczypospolitej, zwłaszcza w zakresie skomplikowanych stosunków ze Stambułem i Wiedniem. Piotr Mohyła w wieku dorastania przebywał w latach 1607-1620 na zamku hetmana Stanisława Żółkiewskiego w Żółkwi, gdzie uczył się rzemiosła wojskowego i dworskiej ogłady. Następnie zdobył staranne wykształcenie humanistyczne i teologiczne we lwowskiej szkole brackiej, kolegium jezuickim oraz podczas studiów, prawdopodobnie na Sorbonie. Po powrocie do kraju służył w wojsku, walcząc między innymi pod Cecorą i Chocimiem. Później przyjął postrzyżyny mnisze i święcenia kapłańskie. W 1628 za zgodą króla Zygmunta III został archimandrytą, prawosławnej Kijowskiej Ławry Peczerskiej. Rozwijał szkolnictwo, słowo drukowane, troszczył się o kształcenie młodzieży, głównie w utworzonym przez siebie w 1632 Kolegium Kijowskim, zwanym potem Mohylańskim (od 1658 Akademia Mohylańska w Kijowie). Chciał przekształcić prawosławie w równoprawnego partnera religii rzymskiej i kultury polsko-łacińskiej w Rzeczypospolitej, działał na rzecz zbliżenia pomiędzy unitami i dyzunitami oraz zwalczał tendencje promoskiewskie. Szły za tym głębokie reformy liturgiczne i administracyjne. Na sejmie Piotr Mohyła domagał się między innymi likwidacji zarządzeń zabraniających budowania prawosławnych cerkwi, żądał otwarcia szkół, drukarni. Po śmierci króla Zygmunta III, pod wpływem Mohyły, kandydat na tron Władysław wydał tzw. „paragrafy uspokojenia narodu ruskiego”.

W 1632 w Warszawie został wybrany metropolitą kijowskim. Święcenia biskupie przyjął w 1633 roku w Cerkwi Wołoskiej we Lwowie. Jego dewizą było nawoływanie do spokoju między wyznaniami. Z jego inicjatywy odbudowano pozostające w ruinie takie kijowskie cerkwie jak: Sobór Mądrości Bożej, cerkiew św. Spasa na Berestowie (po 1638-1644), Cerkiew Dziesięcinną (1635-1654), Sobór Zaśnięcia Matki Bożej w Ławrze Pieczerskiej (przed 1642 rokiem), Sobór św. Michała w Monasterze Wydubickim (po 1639), Cerkiew Trzech Świętych Patriarchów (po 1638)^[1]. W dniu 9 marca 1633 hierarcha konsekrował Sobór Przemienienia Pańskiego w Lublinie. Z jego inicjatywy zbudowano cerkiew św. Ducha w Wilnie (1632-1638).

Piotr Mohyła opublikował wiele ksiąg liturgicznych i teologicznych. Miał nadzwyczajne zdolności organizacyjne. Zostawił po sobie ogromną spuściznę kulturalną. Oddziaływał na cały ówczesny świat prawosławny. Dzięki niemu znamy np. historię o uratowaniu mołdawskiej stolicy przed Kozakami zaporoskimi przez św. Jana Nowego. Wstawiennictwo świętego sprawiło, że Bóg pokarał kozaków śmiercią w wezbranych wodach Suczawy^[2].

W dniach 14 i 15 grudnia 1996 metropolitę kijowskiego Piotra Mohyłę uroczyście kanonizowano w Kijowsko-Pieczerskiej Ławrze.

Pamiętnikarz jego czasów i prawosławny szlachcic ruski Joachim Jerlicz tak nakreślił jego portret:

„Żył pobożnie, szlachetnie, w umiarkowaniu, w pobożnych dziełach, czuwając zawsze nad nierozerwalnością Kościoła Bożego i pasąc swoje stado, co nie przeszkadzało, że był spragniony chwały tego świata”^[3].

Kanonizacja

W 1996 synody Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Kijowskiego i Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego kanonizowały go.

Szablon:Władca

Literatura

Kowalska Н., Mohiła (Moghiła, Moviła) Piotr h. własnego (1596—1647) w Polski Słownik Biograficzny, Wrocław — Warszawa — Kraków — Gdańsk: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk 1976, tom XXI/3, zeszyt 90, s. 568—572.
Енциклопедія українознавства, Lwów 1993, t. 5, s. 1632

Przypisy

↑ Piotr Krasny, Odbudowa kijowskiej cerkwi Spasa na Berestowie przez metropolitę Piotra Mohyłę a problem nawrotu do gotyku w architekturze sakralnej Rusi koronnej w XVII wieku, [w:] Biuletyn Historii Sztuki nr 62 z 2000 roku, nr 3-4, s.337-361
↑ Mohyła Piotr, Împăcarea Bisericii Ortodoxe, tłum. Ş. Lupu, Polirom, Jassy, 2000, podano za Ewą Kocój.
↑ Tadeusz Chrzanowski „Kresy, czyli obszar tęsknot”, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2010, s. 90.

[1] Piotr Krasny, Odbudowa kijowskiej cerkwi Spasa na Berestowie przez metropolitę Piotra Mohyłę a problem nawrotu do gotyku w architekturze sakralnej Rusi koronnej w XVII wieku, [w:] Biuletyn Historii Sztuki nr 62 z 2000 roku, nr 3-4, s.337-361

[2] Mohyła Piotr, Împăcarea Bisericii Ortodoxe, tłum. Ş. Lupu, Polirom, Jassy, 2000, podano za Ewą Kocój.

[3] Tadeusz Chrzanowski „Kresy, czyli obszar tęsknot”, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2010, s. 90.

[1]

[2]

[3]

@@ Linia 44: / Linia 44: @@
 == Życiorys ==
+Był synem hospodara [[Szymon Mohyła|Szymona]] z [[Mołdawia|mołdawskiego]] rodu [[Mohyłowie|Mohyłów]], który w XVI i XVII wieku odegrał istotną rolę w polityce zagranicznej [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczypospolitej]], zwłaszcza w zakresie skomplikowanych stosunków ze [[Stambuł]]em i [[Wiedeń|Wiedniem]]. Piotr Mohyła w wieku dorastania przebywał w latach 1607-1620 na zamku hetmana [[Stanisław Żółkiewski|Stanisława Żółkiewskiego]] w Żółkwi, gdzie uczył się rzemiosła wojskowego i dworskiej ogłady. Następnie zdobył staranne wykształcenie [[Humanizm|humanistyczne]] i [[Teologia|teologiczne]] we [[Lwów|lwowskiej]] [[Szkoła bracka|szkole brackiej]], kolegium jezuickim oraz podczas studiów, prawdopodobnie na [[Uniwersytet Paryski|Sorbonie]]. Po powrocie do kraju służył w wojsku, walcząc między innymi pod [[Bitwa pod Cecorą (1620)|Cecorą]] i [[Bitwa pod Chocimiem (1621)|Chocimiem]]. Później przyjął postrzyżyny mnisze i święcenia kapłańskie. W 1628 za zgodą króla [[Zygmunt III Waza|Zygmunta III]] został [[Archimandryta|archimandrytą]], [[prawosławie|prawosławnej]] [[Ławra Peczerska|Kijowskiej Ławry Peczerskiej]]. Rozwijał szkolnictwo, słowo drukowane, troszczył się o kształcenie młodzieży, głównie w utworzonym przez siebie w 1632 [[Kolegium Kijowsko-Mohylańskie|Kolegium Kijowskim]], zwanym potem Mohylańskim (od 1658 [[Akademia Mohylańska w Kijowie]]). Chciał przekształcić prawosławie w równoprawnego partnera [[Katolicyzm|religii rzymskiej]] i kultury polsko-łacińskiej w [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczypospolitej]], działał na rzecz zbliżenia pomiędzy unitami i dyzunitami oraz zwalczał tendencje promoskiewskie. Szły za tym głębokie reformy liturgiczne i administracyjne. Na [[Sejm walny|sejmie]] Piotr Mohyła domagał się między innymi likwidacji zarządzeń zabraniających budowania prawosławnych [[Cerkiew (budynek)|cerkwi]], żądał otwarcia szkół, drukarni. Po śmierci króla [[Zygmunt III Waza|Zygmunta III]], pod wpływem Mohyły, kandydat na tron [[Władysław IV Waza|Władysław]] wydał tzw. „paragrafy uspokojenia narodu ruskiego”.
-Był synem hospodara [[Szymon Mohyła|Szymona]] z [[Mołdawia|mołdawskiego]] rodu [[Mohyłowie|Mohyłów]], który w XVI i XVII wieku odegrał istotną rolę w polityce zagranicznej [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczypospolitej]], zwłaszcza w zakresie skomplikowanych stosunków ze [[Stambuł]]em i [[Wiedeń|Wiedniem]].
+W 1632 w [[Warszawa|Warszawie]] został wybrany metropolitą kijowskim. Święcenia biskupie przyjął w 1633 roku w Cerkwi Wołoskiej we Lwowie. Jego dewizą było nawoływanie do spokoju między wyznaniami. Z jego inicjatywy odbudowano pozostające w ruinie takie kijowskie cerkwie jak: [[Sobór Mądrości Bożej w Kijowie|Sobór Mądrości Bożej]], [[Cerkiew Spaska na Berestowie|cerkiew św. Spasa na Berestowie]] (po 1638-1644), [[Cerkiew Dziesięcinna w Kijowie|Cerkiew Dziesięcinną]] (1635-1654), Sobór Zaśnięcia Matki Bożej w Ławrze Pieczerskiej (przed 1642 rokiem), [[Monaster Wydubicki w Kijowie|Sobór św. Michała w Monasterze Wydubickim]] (po 1639), [[Cerkiew Trzech Świętych Hierarchów w Kijowie|Cerkiew Trzech Świętych Patriarchów]] (po 1638)<ref>[[Piotr Krasny]], ''Odbudowa kijowskiej cerkwi Spasa na Berestowie przez metropolitę Piotra Mohyłę a problem nawrotu do gotyku w architekturze sakralnej Rusi koronnej w XVII wieku'', [w:] [[Biuletyn Historii Sztuki]] nr 62 z 2000 roku, nr 3-4, s.337-361</ref>. W dniu 9 marca 1633 hierarcha konsekrował [[Sobór Przemienienia Pańskiego w Lublinie]]. Z jego inicjatywy zbudowano [[Cerkiew Św. Ducha w Wilnie|cerkiew św. Ducha w Wilnie]] (1632-1638).
-Piotr zdobył staranne wykształcenie [[Humanizm|humanistyczne]] i [[Teologia|teologiczne]] we [[Lwów|lwowskiej]] [[Szkoła bracka|szkole brackiej]], kolegium jezuickim oraz podczas studiów, prawdopodobnie na [[Uniwersytet Paryski|Sorbonie]]. Po powrocie do kraju służył w wojsku, walcząc między innymi pod [[Bitwa pod Cecorą (1620)|Cecorą]] i [[Bitwa pod Chocimiem (1621)|Chocimiem]]. Później przyjął postrzyżyny mnisze i święcenia kapłańskie. W 1628 za zgodą króla [[Zygmunt III Waza|Zygmunta III]] został [[Archimandryta|archimandrytą]], [[prawosławie|prawosławnej]] [[Ławra Peczerska|Kijowskiej Ławry Peczerskiej]]. Rozwijał szkolnictwo, słowo drukowane, troszczył się o kształcenie młodzieży, głównie w utworzonym przez siebie w 1632 [[Kolegium Kijowsko-Mohylańskie|Kolegium Kijowskim]], zwanym potem Mohylańskim (od 1658 [[Akademia Mohylańska w Kijowie]]). Chciał przekształcić prawosławie w równoprawnego partnera [[Katolicyzm|religii rzymskiej]] i kultury polsko-łacińskiej w [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczypospolitej]], działał na rzecz zbliżenia pomiędzy unitami i dyzunitami oraz zwalczał tendencje promoskiewskie. Szły za tym głębokie reformy liturgiczne i administracyjne. Na [[Sejm walny|sejmie]] Piotr Mohyła domagał się między innymi likwidacji zarządzeń zabraniających budowania prawosławnych [[Cerkiew (budynek)|cerkwi]], żądał otwarcia szkół, drukarni. Po śmierci króla [[Zygmunt III Waza|Zygmunta III]], pod wpływem Mohyły, kandydat na tron [[Władysław IV Waza|Władysław]] wydał tzw. „paragrafy uspokojenia narodu ruskiego”.
-W 1632 w [[Warszawa|Warszawie]] został wybrany metropolitą kijowskim. Jego dewizą było nawoływanie do spokoju między wyznaniami. Z jego inicjatywy odbudowano pozostające w ruinie takie kijowskie cerkwie jak: [[Sobór Mądrości Bożej w Kijowie|Sobór Mądrości Bożej]], [[Cerkiew Spaska na Berestowie|cerkiew św. Spasa na Berestowie]] (po 1638-1644), [[Cerkiew Dziesięcinna w Kijowie|Cerkiew Dziesięcinną]] (1635-1654), Sobór Zaśnięcia Matki Bożej w Ławrze Pieczerskiej (przed 1642 rokiem), [[Monaster Wydubicki w Kijowie|Sobór św. Michała w Monasterze Wydubickim]] (po 1639), [[Cerkiew Trzech Świętych Hierarchów w Kijowie|Cerkiew Trzech Świętych Patriarchów]] (po 1638)<ref>[[Piotr Krasny]], ''Odbudowa kijowskiej cerkwi Spasa na Berestowie przez metropolitę Piotra Mohyłę a problem nawrotu do gotyku w architekturze sakralnej Rusi koronnej w XVII wieku'', [w:] [[Biuletyn Historii Sztuki]] nr 62 z 2000 roku, nr 3-4, s.337-361</ref>. W dniu 9 marca 1633 hierarcha konsekrował [[Sobór Przemienienia Pańskiego w Lublinie]].
 Piotr Mohyła opublikował wiele ksiąg liturgicznych i teologicznych. Miał nadzwyczajne zdolności organizacyjne. Zostawił po sobie ogromną spuściznę kulturalną. Oddziaływał na cały ówczesny świat prawosławny. Dzięki niemu znamy np. historię o uratowaniu [[Suczawa|mołdawskiej stolicy]] przed [[Kozacy zaporoscy|Kozakami zaporoskimi]] przez św. [[Jan Nowy|Jana Nowego]]. Wstawiennictwo świętego sprawiło, że Bóg pokarał kozaków śmiercią w wezbranych wodach [[Suczawa (rzeka)|Suczawy]]<ref>Mohyła Piotr, ''Împăcarea Bisericii Ortodoxe'', tłum. Ş. Lupu, Polirom, Jassy, 2000, [http://web.archive.org/web/20150429215617/http://www.tpr.pl/post/128/ewa-kocj-w-jan-nowy-bliski-wity-i-rycerz-chrystusowy/ ''podano za Ewą Kocój''].</ref>.
-W dniach 14 i 15 grudnia 1996 metropolitę kijowskiego Piotra Mohyłę uroczyście kanonizowano w Kijowsko-Peczerskiej Ławrze.
+W dniach 14 i 15 grudnia 1996 metropolitę kijowskiego Piotra Mohyłę uroczyście kanonizowano w Kijowsko-Pieczerskiej Ławrze.
 Pamiętnikarz jego czasów i prawosławny szlachcic ruski [[Joachim Jerlicz]] tak nakreślił jego portret: