Stanisław Fedorczyk
 pułkownik piechoty
| |
| Data i miejsce urodzenia |
13 lipca 1894 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
24 marca 1974 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
dowódca pułku |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
         
| |
Stanisław Fedorczyk, ps. „Pomidor” (ur. 13 lipca 1894 w Rzeszowie, zm. 24 marca 1974 w Poznaniu) – pułkownik piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 13 lipca 1894 w Rzeszowie, ówczesnym mieście powiatowym Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Jana (ur. 1864), naczelnika Sądu Powiatowego, i Marii z Pasternaków (ur. 1867)[1][2][3]. Ukończył w 1913 szkołę średnią w Rzeszowie. Przed I wojną światową rozpoczął studia na wydziale prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego.
W 1914 wstąpił do Legionów z przydziałem do VI baonu I Brygady. Wyróżnił się 4 lipca 1916 w bitwie pod Kostiuchnówką, w trakcie której został lekko ranny i kontuzjowany[4][5]. Po kryzysie przysięgowym w lipcu 1917 został wcielony do armii austriackiej.
5 listopada 1918 powrócił do służby w Wojsku Polskim początkowo jako dowódca plutonu, a później do 1920 jako dowódca kompanii w 5 pułku piechoty Legionów. 1 czerwca 1921 przebywał w Okręgowym Szpitalu Wojskowym w Poznaniu, a jego oddziałem macierzystym był 66 Pułk Piechoty[6]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 392. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a jego oddziałem macierzystym był nadal 66 pp[7]. Służył w I batalionie 66 pp, który był detaszowany w Chojnicach[3]. 10 lipca 1922 został zatwierdzony na stanowisku pełniącego obowiązki dowódcy II batalionu 57 Pułku Piechoty Wielkopolskiej w Poznaniu[8][9]. 15 grudnia 1922 przeprowadził się z Chojnic do Poznania[3]. 31 marca 1924 został mianowany majorem ze starszeństwem z 1 lipca 1923 i 112. lokatą w korpusie oficerów piechoty[10]. Po awansie został zatwierdzony na stanowisku dowódcy II batalionu[11][12]. W maju 1927 został przeniesiony do 58 Pułku Piechoty w Poznaniu na stanowisko oficera Przysposobienia Wojskowego[13]. W kwietniu 1928 został przydzielony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VII w tym samym garnizonie na stanowisko kierownika referatu[14][15]. W grudniu 1929 został przeniesiony do 70 Pułku Piechoty w Pleszewie na stanowisko kwatermistrza[16]. 2 grudnia 1930 został mianowany podpułkownikiem ze starszeństwem z 1 stycznia 1931 i 17. lokatą w korpusie oficerów piechoty[17]. W styczniu 1931 został przeniesiony do 80 Pułku Piechoty w Słonimie na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[18][19]. 5 listopada 1935 został wyznaczony na stanowisko dowódcy tego pułku[20]. Na stopień pułkownika został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1938 i 29. lokatą w korpusie oficerów piechoty[21][22].
Na czele 80 pp walczył w kampanii wrześniowej. Dowodził nim w bitwie pod Mławą, w trakcie której 2 września został kontuzjowany, a następnego dnia ranny. Pomimo odniesionej rany nadal dowodził pułkiem i razem z nim wziął udział w obronie Warszawy. Podczas obrony Warszawy w dniach od 14 do 28 września 1939 był dowódcą obrony Pododcinka Zacisze, Odcinka północnego Przedmościa Praga. Po kapitulacji Warszawy został wzięty do niewoli. Resztę wojny spędził w obozach jenieckich: Oflag X C Lubeck, Stalag X B Sandbostel i Oflag VI B Dössel. Za udział w konspiracji obozowej został osadzony na 9 miesięcy w areszcie śledczym w Hamburgu.
2 września 1946 powrócił do Polski. 7 września tego roku napisał do szefa Departamentu Personalnego Ministerstwa Obrony Narodowej prośbę „o przyjęcie w stan czynny oficerów Wojska Polskiego”[23]. Był represjonowany przez władze PRL. Zmarł 24 marca 1974 w Poznaniu. Trzy dni później został pochowany na Cmentarzu Junikowo w Poznaniu (pole 13-B-2)[24].
W 1927 ożenił się z Aleksandrą Marią z Malików (1899–1981), z którą miał syna Stanisława Mariana (ur. 16 lipca 1928) i córkę Zofię Annę (1932–2002)[25][26][3].
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 7096 – 17 maja 1922[27][28]
- Krzyż Niepodległości – 13 kwietnia 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[29]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 11 listopada 1937 „za zasługi w służbie wojskowej”[30][22]
- Krzyż Walecznych czterokrotnie „za czyny męstwa i odwagi wykazane w bojach toczonych w latach 1918–1921”[28]
- Krzyż Walecznych „za czyny męstwa i odwagi wykazane w wojnie rozpoczętej 1 września 1939 roku” – 29 września 1939[31]
- Złoty Krzyż Zasługi – 1938 „za zasługi na polu pracy społecznej”[32]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[33]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[33]
- Odznaka za Rany i Kontuzje z czterema gwiazdkami[34]
- łotewski Medal Pamiątkowy 1918-1928 – 6 sierpnia 1929[35]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Kolekcja ↓, s. 1.
- ↑ Kolekcja 3 ↓, s. 2, 8.
- ↑ a b c d Kartoteka ewidencji ludności 1870–1931 : Fedorczyk Stanisław. Archiwum Państwowe w Poznaniu. [dostęp 2021-09-08]..
- ↑ Kolekcja ↓, s. 5–6.
- ↑ Kolekcja 2 ↓, s. 1–2.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 191, 614.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 43.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 22 lipca 1922 roku, s. 550.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 287, 408.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 2 kwietnia 1924 roku, s. 170.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 262, 349.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 55 z 22 maja 1925 roku, s. 273.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 23 maja 1927 roku, s. 148.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 141.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 121, 173.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 382.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 3 grudnia 1930 roku, s. 327.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 13.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 24, 608.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 643.
- ↑ Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 416.
- ↑ a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 10.
- ↑ Kolekcja 3 ↓, s. 13.
- ↑ Plan Poznania - Cmentarze [online], www.poznan.pl [dostęp 2021-05-29].
- ↑ Kolekcja ↓, s. 2.
- ↑ Kolekcja 3 ↓, s. 2, 9.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 4 stycznia 1923, s. 16.
- ↑ a b Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 24.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 87, poz. 137.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410.
- ↑ Rómmel 1958 ↓, s. 409.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938, s. 24.
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 3.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 1 foto.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 6 sierpnia 1929, s. 239.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Fedorczyk Stanisław. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.72-6543 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-11-02].
- Fedorczyk Stanisław. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.104-10949 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-11-02].
- Fedorczyk Stanisław. [w:] Kolekcja akt żołnierzy zarejestrowanych w rejonowych komendach uzupełnień, sygn. II.56.4851 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-10-29].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Juliusz Rómmel: Za honor i ojczyznę. Wspomnienia dowódcy armii „Łódź” i „Warszawa”. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry”, 1958.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 83-7188-691-8.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Dowódcy batalionów 57 Pułku Piechoty Wielkopolskiej
- Jeńcy Oflagu VI B Dössel
- Jeńcy Stalagu X B Sandbostel
- Kwatermistrzowie 70 Pułku Piechoty (II RP)
- Ludzie urodzeni w Rzeszowie
- Obrońcy Warszawy (1939)
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (pięciokrotnie)
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Odznaczeni Odznaką za Rany i Kontuzje
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie 58 Pułku Piechoty (II RP)
- Oficerowie Przysposobienia Wojskowego
- Pochowani na Cmentarzu na Junikowie
- Polacy odznaczeni Medalem 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej
- Pułkownicy piechoty II Rzeczypospolitej
- Uczestnicy bitwy pod Mławą (1939)
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-ukraińskiej (strona polska)
- Urodzeni w 1894
- Zastępcy dowódcy 80 Pułku Piechoty (II RP)
- Zmarli w 1974