Syderyt

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Syderyt
Ilustracja
Syderyt
Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny

węglan żelaza(II) (FeCO3)

Twardość w skali Mohsa

3,5–4,5

Przełam

muszlowy bądź nierówny

Łupliwość

doskonała

Układ krystalograficzny

trygonalny

Gęstość minerału

3,83–3,96 g/cm³

Właściwości optyczne
Barwa

białóżółta, żółtobrunatna, brunatna, szara

Rysa

biała, jasnożółta

Połysk

szklisty czasami perłowy

Syderyt – minerał z gromady węglanów, pospolity i szeroko rozpowszechniony.

Nazwa tego minerału pochodzi od gr. σίδηρος, sídērosżelazo’, gdyż głównym jego składnikiem jest ten właśnie pierwiastek. Pierwotna nazwa – sferosyderyt (J.F.L. Hausmann, 1813), skrócona została następnie do syderytu.

Właściwości[edytuj | edytuj kod]

Tworzy kryształy o pokroju izometrycznym, tabliczkowym i słupkowym. Zazwyczaj przyjmuje postać romboedrów i skalenoedrów. Niekiedy występują zbliźniaczenia. Występuje też w skupieniach ziemistych, zbitych, ziarnistych, nerkowatych, kulistych. Tworzy naskorupienia i żyły. Jest izostrukturalny z kalcytem, magnezytem i rodochrozytem.

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Jest częstym składnikiem żył kruszcowych. Powszechnie tworzy się w wodnym, beztlenowym środowisku. Krystalizuje w środowiskach redukcyjnych w niskich temperaturach. Osadza się także na szelfach kontynentalnych. Powstaje w jeziorach klimatu umiarkowanego.

Miejsca występowania: Australia – Brooken Hill, Nowa Południowa Walia, Austria – Eisenerz, Erzberg, Karyntia, Niemcy – Nadrenia, Harz, Schwarzwald, Las Turynski, Wielka Brytania – Kornwalia, Hiszpania – Somorrosto, Bilbao, Rosja – Ural, Zabajkale, USA.

Konkrecje syderytowe w mułowcu z wyrobiska cegielni w Częstochowie

W Polsce – w rejonie Łęczycy, Częstochowy, Kłobucka (Częstochowski Obszar Rudonośny), Wielunia, w Górach Świętokrzyskich, na fliszu karpackim.

Oszlifowany syderyt z Minas Gerais

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Wykorzystywany głównie jako ruda żelaza (zawiera 47,98% Fe), czasami jako kamień jubilerski.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • J. Żaba: Ilustrowany słownik skał i minerałów. Videograf II, 2003.