Przejdź do zawartości

Traktat berliński (1878)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Granice Wielkiej Bułgarii według traktatu w San Stefano i ich korekta po pokoju berlińskim 1878
Postanowienia terytorialne traktatu berlińskiego i traktatu w San Stefano
Mapa Europy południowo-wschodniej po zakończeniu kongresu berlińskiego

Traktat berliński – końcowy akt kongresu berlińskiego (13 czerwca–13 lipca 1878), na którym Wielka Brytania, Francja, Austro-Węgry, Cesarstwo Niemieckie, Królestwo Włoch, Imperium Rosyjskie oraz Imperium Osmańskie rządzone przez Abdülhamida II dokonały rewizji traktatu z San Stefano, podpisanego 3 marca tego samego roku.

Postanowienia

[edytuj | edytuj kod]
  • ustanowiono Księstwo Bułgarii[1]. W imieniu Bułgarii, która została wykluczona z rozmów pokojowych, rozmowy dyplomatyczne prowadziła Rosja[2].
    • uniemożliwiono powstanie tzw. „Wielkiej Bułgarii”, gdyż państwa Europy zachodniej obawiały się rozszerzenia wpływów oraz ekspansji Rosji na Bałkanach.
    • przystano na przyznanie Bułgarii jedynie rozszerzonej autonomii.
    • głównymi przeciwnikami powstania rusofilskiej „Wielkiej Bułgarii” była Wielka Brytania oraz Austro-Węgry[3].
  • uznano pełną niepodległość:
  • zmuszono Imperium Osmańskie do przyznania szerokiej autonomii Bułgarii oraz Rumelii Wschodniej.
    • oba kraje miały pozostawać zależne od Imperium Osmańskiego (formalnie do 1908).
  • autonomii nie uzyskała natomiast Macedonia, która ponownie została włączona w granice państwa tureckiego[4].
  • turecka prowincja Bośnia i Hercegowina, a także sandżak nowopazarski zostały oddane pod administrację austriacką.
    • oficjalnie nie stały się częścią monarchii austro-węgierskiej aż do 5 października 1908, gdy Austro-Węgry dokonały formalnej aneksji prowincji, co wywołało tzw. kryzys bośniacki.
  • zgodnie z art. 63 Traktat paryski (1856) oraz Traktat londyński (1871) zostały utrzymane w mocy w tych wszystkich postanowieniach, które nie zostały uchylone lub zmienione przez postanowienia poprzedzające.
Alegoryczny obraz podzielonej Bułgarii po kongresie berlińskim

Konsekwencje

[edytuj | edytuj kod]

Trzy nowo utworzone niepodległe państwa szybko proklamowały się królestwami (Rumunia w 1881, Serbia w 1882 oraz Czarnogóra w 1910). Bułgaria proklamowała pełną niepodległość w 1908 roku po połączeniu się z Rumelią Wschodnią, jako Carstwo Bułgarii. W 1908 roku Austro-Węgry zaanektowały Bośnię, przyczyniając się do powstania poważnego konfliktu dyplomatycznego (kryzys bośniacki).

Ostatnią kwestią, jaką zajął się traktat berliński była ratyfikacja zmian granicy turecko-greckiej. W ramach traktatu, Tesalia oficjalnie weszła w granice Grecji w 1881 roku.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Stephen D. Krasner: Sovereignty: Organized Hypocrisy. Princeton University Press, 1999, s. p.165. ISBN 0-691-00711-X.
  2. Krasner, p.165.
  3. R.J. Crampton: A Concise History of Bulgaria. Cambridge University Press, 2005, s. p.84. ISBN 0-521-85085-1.
  4. Barbara Jelavich 1: Russia and the Formation of the Romanian National State, 1821-1878. Cambridge University Press, 2004, s. p.286. ISBN 0-521-52251-X.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]