Urva

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Urva
Hodgson, 1837[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – mangusta indyjska (U. edwardsii)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

drapieżne

Podrząd

kotokształtne

Infrarząd

Viverroidea

Rodzina

mangustowate

Podrodzina

Herpestinae

Rodzaj

Urva

Typ nomenklatoryczny

Urva cancrivora Hodgson, 1837 (= Gulo urva Hodgson, 1836)

Synonimy
Gatunki

9 gatunków – zobacz opis w tekście

Multimedia w Wikimedia Commons

Urva – rodzaj drapieżnych ssaków z podrodziny Herpestinae w obrębie rodziny mangustowatych (Herpestidae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Azji (Arabia Saudyjska, Bahrajn, Kuwejt, Iran, Afganistan, Pakistan, Chiny, Indie, Sri Lanka, Nepal, Bangladesz, Bhutan, Mjanma, Tajlandia, Kambodża, Wietnam, Malezja, Singapur, Filipiny i Indonezja)[9][10][11].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 25–55,8 cm, długość ogona 17,2–47 cm, długość tylnej stopy 6–10,9 cm, długość ucha 1,8–3,5 cm; masa ciała 305–4000 g; samce są większe i cięższe od samic[10][12].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1837 roku angielski etnolog i przyrodnik Brian Houghton Hodgson w artykule o nowym gatunku mięsożercy opublikowanym na łamach The Journal of the Asiatic Society of Bengal[1]. Na gatunek typowy Hodgson wyznaczył (oryginalne oznaczenie) Urva cancrivora Hodgson, 1837 (= Gulo urva Hodgson, 1836) (mangusta krabożerna).

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

  • Mangusta: wschodnioindyjska nazwa Mangutia dla tego gatunku, zaadaptowana jako „la Mangouste” przez Buffona w 1765 roku, od telugu mangīsu lub marathi mangus ‘mangusta’[13]. Gatunek typowy: Horsfield wymienił kilka gatunków – Viverra ichneumon Linnaeus, 1758, Ichneumon major É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1818 (= Viverra ichneumon Linnaeus, 1758), Ichneumon edwardsii É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1818, Ichneumon griseus É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1818 (= Viverra nems Kerr, 1792 (nomen dubium)), Ichneumon javanicus É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1818, Mustela galera von Schreber, 1776 (nomen dubium) i Ichneumon ruber Geoffroy Saint-Hilaire, 1818 (= Ichneumon javanicus É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1818) – nie wskazując gatunku typowego.
  • Urva: nepalska nazwa Arva dla mangusty krabożernej[14].
  • Mesobema: gr. μεσος mesos ‘środkowy, pośredni’; βημα bēma, βηματος bēmatos ‘krok, chód’[15]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Urva cancrivora Hodgson, 1837 (= Gulo urva Hodgson, 1836).
  • Calogale (Galogale): gr. καλος kalos ‘piękny’; γαλεη galeē lub γαλη galē ‘łasica’[16]. Gatunek typowy: Gray wymienił kilkanaście gatunków – Herpestes sanguineus Rüppell, 1836, Herpestes badius A. Smith, 1838 (= Herpestes sanguineus Rüppell, 1836), Herpestes ornatus W. Peters, 1852 (= Herpestes sanguineus Rüppell, 1836), Herpestes punctulatus J.E. Gray, 1849 (= Herpestes sanguineus Rüppell, 1836), Calogale venatica J.E. Gray, 1865 (= Herpestes sanguineus Rüppell, 1836), Herpestes gracilis[c] Rüppell, 1836, Calogale grantii[c] J.E. Gray, 1865, Cynictis melanurus[c] W. Martin, 1836, Herpestes mutgigella[c] Rüppell, 1836, Herpestes nepalensis J.E. Gray, 1837 (= Mangusta auropunctata Hodgson, 1836), Mangusta (Herpestes) nyula[d] Hodgson, 1836, Herpestes rutilus J.E. Gray, 1861 (= Ichneumon javanica É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1818), Herpestes thysanurus[e] J.A. Wagner, 1839 i Herpestes microcephalus Temminck, 1853 (nomen dubium) – z których typem nomenklatorycznym jest Herpestes nepalensis J.E. Gray, 1837 (= Mangusta auropunctata Hodgson, 1836).
  • Calictis: gr. καλος kalos ‘piękny’; ικτις iktis, ικτιδις iktidis ‘łasica’[17]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Herpestes smithii J.E. Gray, 1837.
  • Onychogale: gr. ονυξ onux, ονυχος onukhos ‘pazur, paznokieć’; γαλεη galeē lub γαλη galē ‘łasica’[18]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Herpestes maccarthiae J.E. Gray, 1851 (= Herpestes fuscus Waterhouse, 1838).
  • Taeniogale: gr. ταινια tainia ‘przepaska, opaska’; γαλεη galeē lub γαλη galē ‘łasica’[19]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Herpestes vitticollis Bennett, 1835.

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Wyniki badań opartych o dane molekularne wykazały, że tradycyjnie rozumiany rodzaj Herpestes obejmujący wszystkie gatunki zawarte w Herpestes, Urva, Galerella i Xenogale jest parafiletyczny, dlatego gatunki azjatyckie zostały przeniesione do ponownie wskrzeszonego rodzaju Urva[20][9]. Potrzebne są dalsze badania, aby lepiej wyjaśnić relacje między Herpestes i Urva[9]. Do rodzaju należą następujące gatunki[21][12][9][22]:

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Nowa, klasyczna nazwa dla Urva Hodgson, 1837.
  2. ↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Calogale J.E. Gray, 1865.
  3. ↑ a b c d Podgatunek Herpestes sanguineus.
  4. ↑ Podgatunek U. edwardsii.
  5. ↑ Podgatunek U. smithii.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b B.H. Hodgson. On a new genus of the Plantigrades. „The Journal of the Asiatic Society of Bengal”. 6 (2), s. 651, 1837. (ang.). 
  2. ↑ T. Horsfield: Zoological researches in Java, and the neighbouring islands. London: Printed for Kingsbury, Parbury, & Allen, 1824, s. ryc. i nienumerowany tekst. (ang.).
  3. ↑ B.H. Hodgson. Classical terminology of Natural History. „The Journal of the Asiatic Society of Bengal”. 10 (1), s. 27, 1841. (ang.). 
  4. ↑ Gray 1864 ↓, s. 560.
  5. ↑ Gray 1864 ↓, s. 564.
  6. ↑ Gray 1864 ↓, s. 570.
  7. ↑ Gray 1864 ↓, s. 569.
  8. ↑ A. S. Wallace: The geographical distribution of animals. Cz. 2. New York: Harper and Brothers, Publisher, 1876, s. 195. (ang.).
  9. ↑ a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 416–418. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
  10. ↑ a b J.S. Gilchrist, A.P. Jennings, G. Veron, & P. Cavallini (koordynator): Family Herpestidae (Mongooses). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 308–312. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).
  11. ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Herpestes. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-05-16]. (ang.).
  12. ↑ a b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 658–659. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  13. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 399.
  14. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 703.
  15. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 413.
  16. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 154.
  17. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 151.
  18. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 475.
  19. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 659.
  20. ↑ M.-L. Patou, P.A. Mclenachan, C.G. Morley, A. Couloux, A.P. Jennings & G. Veron. Molecular phylogeny of the Herpestidae (Mammalia, Carnivora) with a special emphasis on the Asian Herpestes. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 53 (1), s. 69–80, 2009. DOI: 10.1016/j.ympev.2009.05.038. (ang.). 
  21. ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-12-15]. (ang.).
  22. ↑ W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 145–146. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Urva&oldid=72233721”