Gliese 752
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||||
| Gwiazdozbiór | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rektascensja |
19h 16m 55,257s[1] | ||||||||||
| Deklinacja |
+05° 10′ 08,04″[1] | ||||||||||
| Paralaksa (π) | |||||||||||
| Odległość | |||||||||||
| Wielkość obserwowana (pasmo V) |
|||||||||||
| Rozmiar kątowy |
0,836 ± 0,051[2] | ||||||||||
| Ruch własny (RA) | |||||||||||
| Ruch własny (DEC) |
−1332,743 ± 0,081 mas/rok[1] | ||||||||||
| Prędkość radialna |
35,884 ± 0,0004 km/s[1] | ||||||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||||||
| Rodzaj gwiazdy | |||||||||||
| Typ widmowy |
M2,5 V[3] | ||||||||||
| Masa | |||||||||||
| Promień | |||||||||||
| Metaliczność [Fe/H] |
0,00 ± 0,16[3] | ||||||||||
| Wielkość absolutna | |||||||||||
| Jasność | |||||||||||
| Okres obrotu |
46,04 ± 0,20[3] | ||||||||||
| Prędkość obrotu |
<2 km/s[3] | ||||||||||
| Wiek |
5,5 ± 4,5 mld lat[5] | ||||||||||
| Temperatura |
3557 ± 51 K[3] | ||||||||||
| Charakterystyka orbitalna | |||||||||||
| Krąży wokół | |||||||||||
| Półoś wielka |
8909[4] pc | ||||||||||
| Mimośród |
0,3365[4] | ||||||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||||||
| |||||||||||
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||
| Gwiazdozbiór |
Orzeł | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Rektascensja |
19h 16m 57,610s[6] | ||||
| Deklinacja |
+05° 09′ 01,59″[6] | ||||
| Paralaksa (π) | |||||
| Odległość | |||||
| Wielkość obserwowana (pasmo V) |
|||||
| Ruch własny (RA) | |||||
| Ruch własny (DEC) |
−1365,27 ± 0,23 mas/rok[6] | ||||
| Prędkość radialna |
29,0 ± 5,0 km/s[6] | ||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||
| Rodzaj gwiazdy | |||||
| Typ widmowy |
M8 V[6] | ||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||
| |||||
Gliese 752 – gwiazda w gwiazdozbiorze Orła, odległa o około 19,3 roku świetlnego od Słońca. Jest to gwiazda podwójna, jedną z gwiazd okrąża planeta.
Charakterystyka obserwacyjna[edytuj | edytuj kod]
Gliese 752 znajduje się w północno-środkowej części gwiazdozbioru Orła, na północ od Delta Aquilae, na zachód od Altaira i Beta Aquilae i na południowy wschód od Zeta Aquilae[7]. Główny składnik ma wielkości obserwowaną 9,115m[1], gwiazdy nie widać nieuzbrojonym okiem[7]. Max Wolf odkrył w 1919 roku duży ruch własny gwiazdy[7].
W odległości 75,8 sekundy kątowej od głównego składnika (w 2012 roku) przez teleskop jest widoczna gwiazda o wielkości gwiazdowej ponad 17m[2]. Te gwiazdy tworzą szeroki układ związany grawitacyjnie[2], o czym świadczy ich zgodny ruch własny[2][5]. Pozostałe gwiazdy widoczne w pobliżu składnika A są obiektami tła[2].
Obie gwiazdy układu Gliese 752 są gwiazdami rozbłyskowymi[7].
Charakterystyka fizyczna[edytuj | edytuj kod]
Główny składnik Gliese 752 A to czerwony karzeł, gwiazda ciągu głównego należąca do typu widmowego M2,5[3]. Ma promień równy 0,45 promienia Słońca i temperaturę ok. 3560 K, jej masa jest oceniana na 0,45 masy Słońca, a jasność jest równa ok. 3,3% jasności Słońca[3].
Towarzyszy jej bardzo słaby czerwony karzeł typu M8, gwiazda o bardzo małej masie, bliskiej granicznej masy pozwalającej na syntezę wodoru[3]. Jest zwana „gwiazdą van Biesbroecka”, od nazwiska George’a Van Biesbroecka, który odkrył ją w 1940 roku[7].
Aktywność magnetyczna obu gwiazd jest związana z konwekcją w ich wnętrzu, jednak ze względu na różną masę, ich struktura jest odmienna. Gliese 752 A ma jądro, w którym transport energii odbywa się przez promieniowanie, które otacza strefa konwektywna[8]. Chromosfera gwiazdy objawia cykl aktywności o okresie około 7 lat[7]. Mniejsza gwiazda Gliese 752 B jest w całej objętości konwektywna, jednak jej pole magnetyczne również może generować rozbłyski[8][7].
Układ planetarny[edytuj | edytuj kod]
W 2009 roku postulowane było istnienie planety okrążającej składnik B, czyli gwiazdę van Biesbroecka. Obiekt oznaczony VB 10 b miał być gazowym olbrzymem o masie 6,4 MJ, okrążającym gwiazdę w okresie 272 dni i wywołującym perturbacje astrometryczne[9][10]. Precyzyjne pomiary zmian prędkości radialnej, opublikowane rok później, wykluczyły istnienie takiego towarzysza, jak również innych planet o masie przekraczającej 3 masy Jowisza[9].
W 2018 roku wykryta została planeta o masie minimalnej podobnej do masy Neptuna (12 razy większej od masy Ziemi), krążąca wokół jaśniejszej gwiazdy układu. Obiekt ten krąży blisko zewnętrznej granicy ekosfery i jeżeli ma niezerową ekscentryczność, to spędza w ekosferze około połowy okresu obiegu (równego ok. 106 dni), a drugą połowę na zewnątrz niej. Insolacja zmienia się w tym czasie od 0,41 do 0,22 stałej słonecznej[3].
| Towarzysz | Masa [ M🜨 ] |
Okres orbitalny [ d ] |
Półoś wielka [ au ] |
Ekscentryczność |
| b[3][5] | 12,2 +1,0−1,4 | 105,90 +0,09−0,10 | 0,3357 +0,0099−0,0100 | 0,16 +0,05−0,10 |
|---|
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h HD 180617 w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b c d e Mason et al.: WDS J19169+0510A. [w:] The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m A. Kaminski i inni, The CARMENES search for exoplanets around M dwarfs. A Neptune-mass planet traversing the habitable zone around HD 180617, „Astronomy & Astrophysics”, 618, 2018, A115, DOI: 10.1051/0004-6361/201833354, Bibcode: 2018A&A...618A.115K, arXiv:1808.01183 [dostęp 2021-02-16] (ang.).
- ↑ a b c Anderson, E., Francis, C.: HIP 94761. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2021-02-16]. (ang.).
- ↑ a b c GJ 752 Ab w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
- ↑ a b c d e f g h VB 10 w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b c d e f g Wolf 1055 AB / Van Biesbroeck's Star. SolStation. [dostęp 2021-02-16]. (ang.).
- ↑ a b Red Dwarf Dynamo Raises Puzzle over Interiors of Lowest Mass Stars. HubbleSite, 1995-01-10. [dostęp 2021-02-16]. (ang.).
- ↑ a b J.L. Bean i inni, The proposed giant planet orbiting VB 10 does not exist, „The Astrophysical Journal Letters”, 711 (1), 2010, L19–L23, DOI: 10.1088/2041-8205/711/1/L19.
- ↑ VB 10 b w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)