Władysław Mikołajczak

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Władysław Mikołajczak
Ilustracja
pułkownik piechoty pułkownik piechoty
Pełne imię i nazwisko

Władysław Józef Mikołajczak

Data i miejsce urodzenia

23 lipca 1894
Wiry

Data i miejsce śmierci

23 czerwca 1960
Poznań

Przebieg służby
Lata służby

od 1914

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

3 Dywizja Piechoty

Stanowiska

zastępca dowódcy dywizji

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
powstanie wielkopolskie
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Faksymile
Odznaczenia
Order Krzyża Grunwaldu III klasy Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Medal Niepodległości Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Krzyż Żelazny (1813) I Klasy Krzyż Żelazny (1813) II Klasy Czarna odznaka za rany (Cesarstwo Niemieckie)
Multimedia w Wikimedia Commons

Władysław Józef Mikołajczak (ur. 23 lipca[a] 1894 w Wirach, zm. 23 czerwca 1960 w Poznaniu) – pułkownik piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 23 lipca 1894 w Wirach, w ówczesnym powiecie poznańskim zachodnim rejencji poznańskiej, w rodzinie Władysława (zm. 1923), gorzelnika i Marii ze Stengertów[2][3][4][5]. W lutym 1914 ukończył seminarium nauczycielskie w Rogoźnie[6][7]. W kwietniu tego roku rozpoczął pracę w szkole powszechnej w Wrześnicy, w powiecie pleszewskim, w charakterze nauczyciela[6].

4 sierpnia 1914 został powołany do armii niemieckiej i wcielony do 155 pułku piechoty[6][7]. W jego szeregach walczył na froncie francusko-niemieckim I wojny światowej[8]. 4 lipca 1916 został mianowany podporucznikiem rezerwy[7]. W 1918 na froncie zachodnim został zatruty gazami[9]. 28 listopada 1918 został zwolniony z armii niemieckiej[7].

4 lutego 1919 zgłosił się jako ochotnik do Wojska Polskiego[7]. Od 12 lutego był dowódcą kompanii załogi wronieckiej[7], a od 9 marca 1919 organizatorem i dowódcą II batalionu 7 pułku strzelców wielkopolskich, późniejszego 61 pułku piechoty[10]. Dekretem Naczelnej Rady Ludowej Nr 54 z 23 maja 1919 został zatwierdzony w stopniu porucznika[7].

W czasie wojny z bolszewikami 21 miesięcy spędził na froncie[8].

Po zakończeniu działań wojennych pozostał w służbie wojskowej, w macierzystym pułku w Bydgoszczy[11] i nadal pełnił obowiązki dowódcy II batalionu[12][13][14][15]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 316. lokatą w korpusie oficerów piechoty[16], a 31 marca 1924 prezydent RP nadał mu stopień majora ze starszeństwem z dnia 1 lipca 1923 i 96. lokatą w korpusie oficerów piechoty[17]. W listopadzie 1927 został przeniesiony do 43 pułku piechoty w Dubnie na stanowisko komendanta składnicy wojennej[18][19]. W lipcu 1929 został przesunięty na stanowisko dowódcy batalionu[20]. 24 grudnia 1929 prezydent RP nadał mu z dniem 1 stycznia 1930 stopień podpułkownika w korpusie oficerów piechoty i 13. lokatą[21]. W styczniu 1930 został przesunięty ze stanowiska dowódcy batalionu na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[22][23]. Opiniujący go w 1933 gen. dyw. Edward Śmigły-Rydz stwierdził: „twardy, uparty, bez lotnej inteligencji, ale z taktyczną głową. Sumienny i pracowity. Nadaje się na dcę pułku”[24]. W lipcu 1935 został przeniesiony do 15 pułku piechoty w Dęblinie na stanowisko dowódcy pułku[25]. Na stopień pułkownika został awansowany ze starszeństwem z 19 marca 1938 i 12. lokatą w korpusie oficerów piechoty[26][27]. W marcu 1939 na stanowisku dowódcy pułku KOP „Wołożyn”[28]. Później został dowódcą pułku KOP „Wilejka”[29].

W czasie kampanii wrześniowej 1939 dowodził 207 pułkiem piechoty[29]. Nie zdołał dotrzeć do Lwowa[29]. 19 września 1939 z dowództwem pułku przeszedł na Węgry, gdzie został internowany[30][29]. W grudniu 1944 został wydany niemieckim władzom wojskowym[30]. Do 23 kwietnia 1945 przebywał w Oflagu III A Luckenwalde, w którym pełnił funkcję starszego obozu i męża zaufania[30]. Po uwolnieniu z niewoli wrócił do kraju, 8 maja 1945 zarejestrował się w Rejonowej Komendzie Uzupełnień Poznań Miasto, która skierowała go do Punktu Przesyłkowego Nr 3 w Krakowie[30].

Został przyjęty do ludowego Wojska Polskiego i wyznaczony na stanowisko zastępcy dowódcy 3 Pomorskiej Dywizji Piechoty do spraw liniowych[29]. Od 27 października 1945 do 6 stycznia 1946 czasowo pełnił obowiązki dowódcy tej dywizji. Później został szefem Oddziału Operacyjnego Sztabu Dowództwa Okręgu Wojskowego Nr VII w Lublinie[31]. Pod koniec lipca 1948 został zatrzymany w ramach tzw. „sprawy zamojsko-lubelskiej” i osadzony w areszcie Głównego Zarządu Informacji WP[32]. W czasie rozprawy sądowej, „reżyserowanej przez Informację WP”, został skazany na karę 14 lat pozbawienia wolności[33]. W 1957 został uniewinniony[34].

Zmarł 23 czerwca 1960 w Poznaniu[29]. Został pochowany na Cmentarzu Jeżyckim w Poznaniu (kwatera L, rząd Oa, miejsce 36)[35].

30 października 1917 ożenił się z Zofią Jadwigą z Białkowskich, z którą miał dwóch synów: Witolda (ur. 4 października 1918) i Mieczysława (ur. 17 lipca 1921)[9]. Syn Mieczysław (zm. 25 lipca 2002) był więźniem niemieckich obozów koncentracyjnych: Majdanek, Groß-Rosen i Flossenbürg[36].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

niemieckie

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ 3 sierpnia 1931 ogłoszono sprostowanie daty urodzenia z „24 lipca 1894” na „23 lipca 1894” [1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931, s. 256.
  2. ↑ a b Kolekcja ↓, s. 1.
  3. ↑ Kolekcja 2 ↓, s. 2, 8.
  4. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-06-22]..
  5. ↑ Akta pułkownika Mikołajczaka wydano B.S. 1 maja 1948, a zwrócono 12 maja 1954. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-06-22]..
  6. ↑ a b c d e f Kolekcja ↓, s. 4.
  7. ↑ a b c d e f g Biskupski 1925 ↓, s. III.
  8. ↑ a b Opinie inspektorskie za 1936 dowódców pułków, brygad, grup, piech. dyw. i dyw. piech. - stan z dnia 01.02.1937. [w:] , sygn. 701/1/120, s. 6 [on-line]. Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, 1937. [dostęp 2022-06-23].
  9. ↑ a b Kolekcja ↓, s. 2, 4.
  10. ↑ Biskupski 1925 ↓, s. 103, 107, 109 (foto), 146, 159, 183, 184, 186, 191, 224, III.
  11. ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 183.
  12. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 22 lipca 1922, s. 551.
  13. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 299, 407.
  14. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 270, 349.
  15. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 55 z 22 maja 1925, s. 273.
  16. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 42.
  17. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 2 kwietnia 1924, s. 169.
  18. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927, s. 297.
  19. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 59, 172 jako Mikołajczyk Władysław (ur. 24 lipca 1894), komendant Kadry batalionu zapasowego 43 pp.
  20. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929, s. 210.
  21. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 24 grudnia 1929, s. 439, jako Mikołajczyk Włodzimierz Józef.
  22. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 21 stycznia 1930, s. 10.
  23. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 23, 573.
  24. ↑ Opinie - piechota - podpułkownicy. [w:] , sygn. 701/1/120, s. 31 [on-line]. Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, 1937. [dostęp 2022-06-23].
  25. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 4 lipca 1935, s. 95.
  26. ↑ Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 464.
  27. ↑ a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 10.
  28. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 926.
  29. ↑ a b c d e f Wesołowski i Zawadzki 2018 ↓, s. 74.
  30. ↑ a b c d Kolekcja 2 ↓, s. 3.
  31. ↑ Poksiński 1992 ↓, s. 41.
  32. ↑ Poksiński 1992 ↓, s. 41, jako ppłk Władysław Mikołajczyk.
  33. ↑ Poksiński 1992 ↓, s. 44.
  34. ↑ Poksiński 1992 ↓, s. 45.
  35. ↑ Poznańskie cmentarze. Urząd Miasta Poznania. [dostęp 2022-06-14].
  36. ↑ Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2023-11-16].
  37. ↑ M.P. z 1947 r. nr 23, poz. 106.
  38. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 18 lutego 1922, s. 103.
  39. ↑ a b c Kolekcja ↓, s. 3.
  40. ↑ M.P. z 1932 r. nr 167, poz. 198, poz. 948, jako ppłk Mikołajczyk Władysław Józef.
  41. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 11 listopada 1932, s. 383.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Władysław_Mikołajczak&oldid=71868410”