Witold Pogorzelski

Witold Pogorzelski

Data i miejsce urodzenia	13 września 1895 Warszawa
Data i miejsce śmierci	3 stycznia 1963 Warszawa
Profesor nauk matematycznych
Specjalność: równania całkowe w teorii równań różniczkowych cząstkowych
Alma Mater	Uniwersytet Jagielloński
Doktorat	1919 Uniwersytet Jagielloński
Habilitacja	1921 Uniwersytet Jagielloński
Profesura	1922
Doktor honoris causa Politechnika Łódzka – 1961
Nauczyciel akademicki
Uczelnia	Politechnika Warszawska
Dziekan
Wydział	Mechaniczny PW
Okres spraw.	1937/38 i 1948/49
Odznaczenia

Witold Pogorzelski (ur. 13 września 1895 w Warszawie, zm. 3 stycznia 1963 tamże) – polski matematyk, profesor Politechniki Warszawskiej, ewangelik reformowany.

Życiorys

Urodził się w rodzinie Bronisława (1867–1941) i Heleny z Kornów (zm. 1934). Ukończył w 1912 roku gimnazjum im. Stanisława Staszica w Warszawie. Przez rok studiował matematykę i fizykę na Uniwersytecie w Nancy, gdzie uzyskał licencjat z nauk ścisłych. Następnie studiował rok mechanikę teoretyczną i fizykę na Sorbonie. Po powrocie do Polski kontynuował studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, gdzie w 1919 roku uzyskał stopień doktora filozofii na podstawie pracy „Badanie równań całkowych i całkowo-różniczkowych nieliniowych” (wyd. Wiadomości Matem. 22, 1918). Jego promotorem był wybitny matematyk Stanisław Zaremba. Na tym samym uniwersytecie obronił w 1921 roku pracę habilitacyjną „Teoria promieniowania i kwantów energii” (wyd. przez Państwowy Instytut Meteorologiczny w 1925) i uzyskał tytuł docenta. W 1922 roku w wieku 27 lat został profesorem nadzwyczajnym Politechniki Warszawskiej.

Od 1916 roku pracował jako nauczyciel w gimnazjum dla dziewcząt w Warszawie. Od 1920 roku wykładał matematykę na Wolnej Wszechnicy, na Wydziale Chemicznym Politechniki Warszawskiej skąd po roku przeniósł się na Katedrę Matematyki na Wydziale Mechanicznym oraz fizykę teoretyczną i matematykę na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie był zatrudniony jako docent do 1933 roku. W 1923 roku objął Katedrę Matematyki na Wydziale Mechanicznym PW, którą kierował przez 40 lat z przerwą w latach wojennych i wykładał matematykę na Wydziale Mechanicznym i Elektrycznym PW.

W 1938 roku uzyskał tytuł profesora zwyczajnego oraz został członkiem Akademii Nauk Technicznych. W latach 1937–1939 pełnił funkcję dziekana Wydziału Mechanicznego Politechniki Warszawskiej. W czasie okupacji niemieckiej uczył na tajnych kompletach Uniwersytetu Warszawskiego.

Był współtwórcą Wydziału Mechanicznego Politechniki Łódzkiej i kierownikiem Katedry Matematyki Politechniki Łódzkiej w latach 1945–1947. W latach 1946–1948 prowadził wykłady z teorii potencjału, równań całkowych i geometrii różniczkowej na Uniwersytecie Warszawskim. W 1951 roku zorganizował Katedrę Matematyki w utworzonej wówczas Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie, której był kierownikiem i wykładowcą do 1957 roku.

Jego dorobek naukowy obejmuje 98 prac dotyczących równań całkowych, równań o pochodnych cząstkowych, funkcji analitycznych, fizyki matematycznej i rachunku prawdopodobieństwa. Był promotorem prac doktorskich 19 matematyków, z których 7 się habilitowało, a 6 otrzymało tytuł naukowy profesora.

Działał w Polskim Towarzystwie Matematycznym. W ostatnim roku życia został prezesem Oddziału Warszawskiego PTM i członkiem Zarządu Głównego PTM.

W 1961 roku uhonorowany tytułem doctor honoris causa Politechniki Łódzkiej.

Wizyta prof. Louisa de Broglie (I rząd 3. z prawej) w Warszawie (luty 1935). Widoczni m.in. prof. Witold Pogorzelski (3. z lewej), prof. Bolesław Szczeniowski, prof. Mieczysław Wolfke (I rząd 2. z prawej), doc. dr Stanisław Mrozowski, prof. Czesław Białobrzeski (5. z lewej).

Od 5 marca 1929 roku był mężem Danuty Weil.

Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Powązkowskim (Aleja Zasłużonych-1-122).

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1960)
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1958)
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)

Wybrany dorobek naukowy i dydaktyczny

• Analiza matematyczna. Tom 1. Wydanie 4. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1956
• Analiza matematyczna. Tom 2. Funkcje wielu zmiennych; Wzór Taylora. Równania algebraiczne; Rachunek całkowy; Zastosowania geometryczne, Wyd. 3 popr. Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik” Warszawa 1949.
• Analiza matematyczna. Tom 3. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Wyd. 4. Warszawa 1954.
• Analiza matematyczna. Tom 4. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Wyd. 3. Warszawa 1962.
• Równania całkowe i ich zastosowania. Tom I. Własności ogólne równań Fredholma i Volterry. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 1953.

• 

  Grób Witolda Pogorzelskiego na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

  Równania całkowe i ich zastosowania. Tom II. Układy równań całkowych; równania całkowe nieliniowe; zastosowania równań całkowych w teorii równań różniczkowych. Z dodatkiem R. Sikorskiego: O twierdzeniu Schaudera. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 1958.
• Równania całkowe i ich zastosowania. Tom III. Własności całki typu Cauchy’ego. Zagadnienia brzegowe w teorii funkcyj analitycznych. Równania całkowe mocno-osobliwe liniowe i nieliniowe. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 1960.

Bibliografia

• Józef Pilatowicz, Profesorowie Politechniki Warszawskiej w dwudziestoleciu międzywojennym, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1999, s. 319–320 (z fotografią).
• Szkoła im. Stanisława Staszica w Warszawie 1906–1950. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1988, s. 497. ISBN 83-06-01691-2.
• Danuta Przeworska-Rolewicz: Mój mistrz i promotor Witold Pogorzelski (1895-1963). [w:] IM PAN Preprint 688 [on-line]. impan.pl, 2008. [dostęp 2015-01-21].