Władysław Krasnowiecki

Władysław Krasnowiecki
Data i miejsce urodzenia	4 stycznia 1900 ; Kraków
Data i miejsce śmierci	14 lutego 1983 ; Warszawa
Zawód	aktor, reżyser, pedagog
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Władysław Krasnowiecki (ur. 4 stycznia 1900 w Krakowie, zm. 14 lutego 1983 w Warszawie) – polski aktor teatralny i filmowy, reżyser teatralny, pedagog. Budowniczy Polski Ludowej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn Jana. Studiował polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim, równocześnie był słuchaczem Miejskiej Szkoły Dramatycznej w Krakowie, którą ukończył w 1921. W 1928 zdał reżyserski egzamin eksternistyczny. W dwudziestoleciu międzywojennym był związany ze scenami Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie (1918–1922, 1923–1925 i 1928–1930) oraz Teatru Narodowego w Warszawie. Gościnnie również na innych scenach, np. w sezonie 1937/1938 wyreżyserował Kobietę bez skazy G. Zapolskiej w Teatrze Kameralnym^[1].

W okresie radzieckiej okupacji Lwowa kandydował w wyborach do Zgromadzeń Ludowych Zachodniej Ukrainy i Zachodniej Białorusi w 1939 roku. W grudniu 1940 roku był członkiem komisji wyborczej do rad delegatów pracujących^[2]. W czasie II wojny światowej przebywał w ZSRR, gdzie wstąpił do Związku Patriotów Polskich. Kierował frontowym teatrem Armii Polskiej w ZSRR, który w 1944 został przekształcony w Teatr Wojska Polskiego.

Po wojnie był dyrektorem naczelnym i artystycznym w Teatrze Narodowym (1949–1951). W latach 1946–1947 i w 1949 był wykładowcą Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie, w latach 1963–1967 prorektorem, a w latach 1955–1957 i 1967–1970 rektorem tej uczelni. W latach 1965–1970 pełnił funkcję prezesa SPATiF–ZASP. W 1971 przeszedł na emeryturę, nie zaprzestał jednak występów na scenie.

Występował również w Teatrze Telewizji, m.in. w Graczach Mikołaja Gogola w reż. Stanisława Bielińskiego (1959), w Balu Manekinów Brunona Jasieńskiego w reż. Zygmunta Hübnera (1961), w Annie Kareninie Lwa Tołstoja w reż. Adama Hanuszkiewicza (1961), w Pierwszym dniu wolności Leona Kruczkowskiego w reż. Adam Hanuszkiewicza (1963), w Wiele hałasu o nic Williama Szekspira w reż. Ludwika René (1964), w Odprawie posłów greckich Jana Kochanowskiego w reż. Ludwika René (1966), w Śmierci komiwojażera Arthura Millera w reż. Janusza Warmińskiego (1967) oraz w Panu Tadeuszu Adama Mickiewicza w reż. Adama Hanuszkiewicza (1970–1971) i w spektaklu Warszawianka Stanisława Wyspiańskiego w reż. Andrzeja Łapickiego (1978).

Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A 32-tuje-19)^[3].

Filmografia[edytuj | edytuj kod]

Pierwsza miłość Kościuszki (1929)
Miasto nieujarzmione (1950) – polski generał
Żołnierz zwycięstwa (1953) – żołnierz
Piątka z ulicy Barskiej (1953) – Nowak, kierownik budowy
Sprawa pilota Maresza (1955) – Modrakowski, dyrektor „Lotu”
Rzeczywistość (1960) – Świętojański, naczelnik policji
Spotkania w mroku (Begegnung im Zwielicht) (1960)
Dziewczyna z dobrego domu (1962) – profesor Kossakowski, ojciec Joanny
Przerwany lot (1964) – ksiądz
Marysia i Napoleon (1966) – Małachowski
Odwiedziny o zmierzchu (1966) – hrabia, kochanek damy
Bumerang (1966) – germanista, nauczyciel Ewy
Przygody pana Michała (serial tv) (1969) – kardynał (odc. 12. Dymy nad twierdzą i odc. 13. Hektor Kamieniecki)

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Order Budowniczych Polski Ludowej (1964)^[4]
Order Sztandaru Pracy I klasy (11 lipca 1955)^[5]
Order Sztandaru Pracy II klasy (22 lipca 1949)^[6]
Order Krzyża Grunwaldu III klasy (1945)
Medal 30-lecia Polski Ludowej (1974)
Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)^[7]
Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju” (1966)^[8]

Nagrody[edytuj | edytuj kod]

II nagroda na Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych za reżyserię sztuki Jana Rojewskiego Tysiąc walecznych w Teatrze Narodowym w Warszawie (1951)
Nagroda Państwowa (wyróżnienie zespołowe) za rolę Fray Bartolomea w spektaklu Teatr Klary Gazul Prospera Mériméego w Teatrze Współczesnym w Warszawie (1955)
Nagroda Państwowa I stopnia za całokształt twórczości aktorskiej w teatrze i Teatrze Telewizji (1966)
Nagroda Ministerstwa Obrony Narodowej I stopnia (1973)
Nagroda Miasta Stołecznego Warszawy (1979)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ „Łódź w Ilustracji”, 1938, nr 1, s. 1 (jedna ze scen tej sztuki).
↑ Grzegorz Hryciuk, Polacy we Lwowie 1939-1944, Warszawa 2000, s. 21, 24.
↑ Miejsce pochówku. [dostęp 2018-12-05].
↑ Wręczenie odznaczeń w Belwederze. „Nowiny”, s. 2, Nr 170 z 20 lipca 1964.
↑ M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”
↑ M.P. z 1950 r. nr 6, poz. 58 „za zasługi położone dla Narodu i Państwa w dziedzinie (...), kultury i sztuki”.
↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
↑ Wojskowy Przegląd Historyczny, nr 1 (41), styczeń - marzec 1967, s. 420.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Władysław Krasnowiecki w bazie filmpolski.pl
Władysław Krasnowiecki w bazie Filmweb
Władysław Krasnowiecki, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2021-04-10] .

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Władysław Krasnowiecki w bazie IMDb (ang.)
Władysław Krasnowiecki w bazie Filmweb
Władysław Krasnowiecki w bazie filmpolski.pl
Władysław Krasnowiecki, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2021-04-09] .

[1] „Łódź w Ilustracji”, 1938, nr 1, s. 1 (jedna ze scen tej sztuki).

[2] Grzegorz Hryciuk, Polacy we Lwowie 1939-1944, Warszawa 2000, s. 21, 24.

[3] Miejsce pochówku. [dostęp 2018-12-05].

[4] Wręczenie odznaczeń w Belwederze. „Nowiny”, s. 2, Nr 170 z 20 lipca 1964.

[5] M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”

[6] M.P. z 1950 r. nr 6, poz. 58 „za zasługi położone dla Narodu i Państwa w dziedzinie (...), kultury i sztuki”.

[7] M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.

[8] Wojskowy Przegląd Historyczny, nr 1 (41), styczeń - marzec 1967, s. 420.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]