Zakon
 |
Ten artykuł od 2016-01 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Zakon (łac. ordo) – organizacja, której członkowie, po złożeniu ślubów, żyją według ściśle określonych reguł religijnych lub – rzadziej – świeckich. Członkowie zakonu (mężczyźni – mnisi, zakonnicy, bracia; kobiety – zakonnice, mniszki, siostry) zwykle nie są postrzegani ani jako świeccy, ani jako członkowie kleru, choć np. w Kościele katolickim możliwe jest łączenie członkostwa w zakonie ze święceniami kapłańskimi (osobie takiej przysługuje tytuł „ojca”).
Zjawisko istnienia zakonów (monastycyzm) jest spotykane w większości religii, choć niektóre wyznania (np. większość protestanckich) je odrzucają. W chrześcijaństwie zakon ma zatwierdzoną przez Kościół regułę. Jego członkowie składają uroczyste śluby. Przeważnie jest to tylko ślub ubóstwa, czystości i posłuszeństwa, jednakże wśród wielu zakonów występują dodatkowe śluby, np. ślub stałości miejsca, opierające się zwykle na ich szczególnym charyzmacie. Wśród zakonów chrześcijańskich wyróżnia się zakony mnisze (np. benedyktyni, cystersi, kameduli, trapiści, kartuzi), żebrzące (franciszkanie, dominikanie, karmelici, trynitarze), kleryckie (jezuici, pijarzy) i rycerskie (Krzyżacy, templariusze, Kawalerowie Maltańscy). W odróżnieniu od członków zakonów, osoby wstępujące do zgromadzeń zakonnych składają tylko śluby proste.
Swoistą świecką odmianą zakonu są stowarzyszenia wolnomularskie, w których występują ryty, system wtajemniczeń oraz rozbudowana symbolika.
Terminem „zakon” określa się także Prawo nadane Żydom.
Zobacz też
- cenobityzm – anachoretyzm – eremityzm
- instytuty świeckie
- lista zakonów rycerskich
- Redemptionis Donum
- order
- zgromadzenie zakonne