Zbigniew Galperyn

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zbigniew Galperyn
Antek
Ilustracja
Zbigniew Galperyn podczas uroczystości pod pomnikiem I Dywizji Pancernej w Warszawie (2016)
podpułkownik podpułkownik
Data i miejsce urodzenia

18 maja 1929
Warszawa

Data śmierci

23 września 2021

Przebieg służby
Lata służby

1942–1944

Siły zbrojne

Armia Krajowa

Jednostki

batalion Chrobry I

Główne wojny i bitwy

powstanie warszawskie

Późniejsza praca

ekonomista

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941) Medal „Pro Patria” Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości Krzyż Kawalerski Orderu Zasługi RFN
Multimedia w Wikimedia Commons
Eugeniusz Tyrajski, Leszek Żukowski i Zbigniew Galperyn przy pomniku Armii Krajowej i Polskiego Państwa Podziemnego w Warszawie podczas obchodów 73. rocznicy powstania warszawskiego (2017)
Nagrobek Zbigniewa Galperyna na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie
Tablica pamiątkowa na budynku przy ul. Długiej 22

Zbigniew Feliks Galperyn, ps. „Antek” (ur. 18 maja 1929 w Warszawie[1], zm. 23 września 2021[2]) – polski ekonomista i działacz kombatancki, podpułkownik Wojska Polskiego, żołnierz Szarych Szeregów i Armii Krajowej, powstaniec warszawski. Prezes Związku Powstańców Warszawskich.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn Józefa i Heleny[3]. Urodził się w Warszawie. Jego starszy brat, Zdzisław Józef Galperyn (1927–2004), również był członkiem Armii Krajowej i powstańcem warszawskim[4].

Od grudnia 1942 był członkiem Szarych Szeregów. W drugiej połowie 1943 wstąpił do Armii Krajowej[5]. Na początku 1944 przeszedł przeszkolenie wojskowe i złożył przysięgę wojskową[1]. Brał udział w powstaniu warszawskim jako strzelec w batalionie Chrobry I. Za żołnierskie dokonania otrzymał Krzyż Walecznych jako jeden z najmłodszych żołnierzy AK wyróżnionych tym odznaczeniem[1]. Uczestniczył w walkach na Woli, w Śródmieściu i na Starym Mieście[1]. 24 sierpnia został ciężko ranny w Pasażu Simonsa[6]. Przebywał w szpitalu wojskowym; Warszawę opuścił wraz z rannymi na początku września. Dotarł do szpitala w Milanówku, następnie przebywał w Krakowie.

Po wojnie początkowo pracował w zakładzie rzemieślniczym w Skolimowie. W 1950 zdał egzamin maturalny, po czym studiował na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego[5]. Pracował jako ekonomista, był zatrudniony m.in. przy odbudowywaniu Skopje po trzęsieniu ziemi w 1963[7]. Był sekretarzem i wiceprezesem Towarzystwa Urbanistów Polskich[8].

W latach 1982–1989 był pracownikiem Ministerstwa Ochrony Środowiska i Zasobów Naturalnych. W tych latach, według informacji mediów, był zarejestrowany przez Departament VI MSW jako tajny współpracownik Służby Bezpieczeństwa o pseudonimie „Adam” w charakterze konsultanta[9]. Zaangażował się również w działalność społeczną i kombatancką, był pierwszym wiceprezesem oraz sekretarzem Związku Powstańców Warszawskich[10]. Następnie objął funkcję prezesa związku[11], którą sprawował do śmierci w 2021[2].

29 września 2021 został pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie[12] (kwatera D22/12/2).

Odznaczenia i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

W 2022 odsłonięto tablicę pamiątkową na budynku przy ul. Długiej 22, będącym siedzibą Związku Powstańców Warszawskich[20].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e Zbigniew Galperyn. sppw1944.org. [dostęp 2016-08-01].
  2. ↑ a b Maciej Nycz: Zbigniew Galperyn nie żyje. Był prezesem Związku Powstańców Warszawskich. rmf24.pl, 23 września 2021. [dostęp 2021-09-23].
  3. ↑ Zbigniew Galperyn. 1944.pl. [dostęp 2017-11-21].
  4. ↑ Zdzisław Galperyn. 1944.pl. [dostęp 2017-11-26].
  5. ↑ a b Zbigniew Galperyn „Antek”. 1944.pl. [dostęp 2016-08-01].
  6. ↑ Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego. Tom 5. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona i Fundacja „Warszawa Walczy 1939–1945”, 2002, s. 179. ISBN 83-11-09579-5.
  7. ↑ Skopijskie ABC. msz.gov.pl, 27 maja 2015. [dostęp 2016-08-01].
  8. ↑ Zarząd Główny/Władze. tup.org.pl. [dostęp 2016-08-01].
  9. ↑ Dorota Kania: Powstaniec, który atakował prezydenta Andrzeja Dudę zarejestrowany jako współpracownik SB. UJAWNIAMY. niezalezna.pl, 1 sierpnia 2016. [dostęp 2017-12-11].
  10. ↑ Prezydium. powstanie1944.pl. [dostęp 2016-08-01].
  11. ↑ Rusza Wielkanocna akcja „Serce dla Powstańców”. warsawnow.pl, 8 kwietnia 2020. [dostęp 2020-06-18].
  12. ↑ Pogrzeb ppłk Zbigniewa Galperyna. Powstaniec spoczął na Powązkach. rdc.pl, 29 września 2021. [dostęp 2021-09-29].
  13. ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 27 listopada 2013 r. nr 1131-25-2013 o zmianie w składzie Rady Ministrów (M.P. z 2013 r. poz. 1006).
  14. ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 27 lipca 2006 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2006 r. nr 73, poz. 730).
  15. ↑ a b Uroczysta sesja Rady m. st. Warszawy. Stowarzyszenie Klub Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari, 31 lipca 2014. [dostęp 2016-08-01].
  16. ↑ Uroczystość wręczenia odznaczeń w Pałacu na Wodzie w warszawskich Łazienkach. udskior.gov.pl, 2012. [dostęp 2021-09-23].
  17. ↑ Federalny Krzyż Zasługi dla weteranów powstania warszawskiego. dzieje.pl, 16 kwietnia 2015. [dostęp 2016-08-27].
  18. ↑ Krystian Winogrodzki: 100-lecie odzyskania niepodległości przez Polskę. Prezydent i premier nadali odznaczenia. wp.pl, 28 maja 2019. [dostęp 2019-06-06].
  19. ↑ Zasłużeni dla niepodległości. Prezydent i premier nadali odznaczenia. polskieradio24.pl, 28 maja 2019. [dostęp 2019-06-06].
  20. ↑ Tomasz Urzykowski: Zbigniew Galperyn „Antek” upamiętniony w Warszawie. "Cały czas coś dobrego robił dla Polski". wyborcza.pl, 31 sierpnia 2022. [dostęp 2022-09-13].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zbigniew_Galperyn&oldid=71293097”