Atak pociskami manewrującymi na Damaszek i Hims (2018)
| wojna domowa w Syrii | |||
 Mapa zaatakowanych terenów (według Departamentu Obrony USA) | |||
| Czas |
14 kwietnia 2018 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Wynik |
powodzenie operacji:
| ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Położenie na mapie świata  | |||
| 33°33′29,8008″N 36°18′55,0080″E/33,558278 36,315280 | |||
Atak pociskami manewrującymi na Damaszek i Hims – seria uderzeń z morza i powietrza na przypuszczalne lokalizacje broni chemicznej w Syrii przeprowadzonych przez Stany Zjednoczone, Francję i Wielką Brytanię 14 kwietnia 2018 roku tuż po godzinie 4:00 czasu miejscowego (UTC+3)[1][2].
Przedstawiciele państw uczestniczących w ataku stwierdzili, że dokonali uderzenia w odpowiedzi na atak chemiczny przeprowadzony 7 kwietnia 2018 roku w syryjskim mieście Duma[3][4].
Podłoże konfliktu
[edytuj | edytuj kod]7 kwietnia 2018 roku doszło przypuszczalnie do ataku bronią chemiczną w syryjskim mieście Duma, gdzie odnotowano śmierć ponad 60 osób[5]. Z powodu ataku Rada Bezpieczeństwa ONZ opracowywała rozwiązania mające pomóc w reakcji na domniemany atak chemiczny[6][7].
Państwa, które brały udział w nalotach, utrzymywały, że syryjski rząd dokonał ataku chemicznego w Dumie, natomiast Syria, podobnie jak sprzymierzona Rosja i Iran, oświadczyła, że nie jest za to odpowiedzialna[2][8].
W nocy z 8 na 9 kwietnia doszło prawdopodobnie do przeprowadzonego przez dwa izraelskie myśliwce F-15I ataku lotniczego na bazę T4 (At-Tijas), w której stacjonowali Irańczycy. Syryjskie Obserwatorium Praw Człowieka podało, że w uderzeniu zginęło czternaście osób[9].
Operacja wojskowa
[edytuj | edytuj kod]Prezydent Stanów Zjednoczonych Donald Trump, wraz z sojusznikami, Francją i Wielką Brytanią, ogłosił atak na syryjski rząd. Trump powiedział: „W żadnych okolicznościach Ameryka nie dąży do niezrozumiałej obecności w Syrii”[10]. Niedługo po wygłoszeniu przez prezydenta Trumpa przemówienia z Białego Domu w Damaszku było słychać silne eksplozje[11].
Uderzenie przeprowadzone zostało przez wojska lotnicze i marynarkę wojenną Stanów Zjednoczonych, wojska lotnicze i marynarkę wojenną Francji oraz wojska lotnicze Wielkiej Brytanii[9]. Siły atakujące wykorzystały pociski manewrujące odpalane z okrętów i samolotów. Amerykanie użyli krążownika typu Ticonderoga, dwóch niszczycieli typu Arleigh Burke i jednego okrętu podwodnego typu Virginia oraz samolotów bombowych B-1B Lancer[9]. W sumie Amerykanie odpalili 66 pocisków Tomahawk i 19 pocisków JASSM; dla tych drugich było to pierwsze użycie w warunkach bojowych[12][9][13]. Oprócz tego Amerykanie zapewnili lotnictwu osłonę w postaci myśliwców F-15 i F-16 oraz samolotu walki elektronicznej EA-6B Prowler[13].
Francuzi delegowali do operacji fregatę „Languedoc” typu Aquitaine i pewną liczbę myśliwców wielozadaniowych Dassault Rafale (wykorzystano pociski manewrujące SCALP-EG w wersji lotniczej i morskiej), a Brytyjczycy – samoloty uderzeniowe Tornado GR.4 (wykorzystano pociski Storm Shadow)[9].
Rozpoznanie przed, w trakcie i po operacji wykonywały drony RQ-4B Block 40 i samoloty załogowe RC-135U[13].
Sekretarz obrony Stanów Zjednoczonych James Mattis powiedział, że w pierwszym ataku użyto ponad dwukrotnie więcej pocisków w porównaniu z atakiem powietrznym Stanów Zjednoczonych na bazę lotniczą Szajrat (2017)[14]. Generał Kenneth McKenzie z US Marine Corps podał, że odpalono łącznie 105 pocisków manewrujących, i określił uderzenie jako „precyzyjne, przytłaczające, efektywne”[15].
Syria odpowiedziała, używając systemów obrony powietrznej, a państwowe media wyemitowały materiały wideo, które przedstawiały odpalone pociski przeciwlotnicze[2]. Generał McKenzie powiedział, że Syryjczycy wystrzelili około 40 pocisków przeciwlotniczych, ale żaden z nich nie trafił, a po upadku na ziemię pociski te mogą stanowić zagrożenie dla osób postronnych[15].
Przewodniczący Kolegium Połączonych Szefów Sztabów, Joseph Dunford, przekazał informację, że na cel ataku wybrano trzy lokalizacje: centrum badawcze w Damaszku, obiekt nieopodal Hims, w którym miała być magazynowana broń chemiczna, a także magazyn, w którym przechowywano sprzęt, i centrum dowodzenia – również w okolicy Hims[16]. Brytyjskie Ministerstwo Obrony poinformowało, że pociski wystrzelone z czterech brytyjskich Tornad GR.4 trafiły w pozycje w Hims, gdzie miała znajdować się broń chemiczna[17].
Oświadczenia
[edytuj | edytuj kod]Państwa będące stronami konfliktu
[edytuj | edytuj kod]Syria
[edytuj | edytuj kod]W syryjskiej telewizji państwowej poinformowano, że Syria odpowiedziała na ataki wystrzeliwując pociski przeciwlotnicze. Stwierdzono również, iż w pobliżu miasta Al-Kiswa (na południe od Damaszku) syryjska obrona powietrzna zestrzeliła trzynaście nadlatujących pocisków[2].
Francja
[edytuj | edytuj kod]14 kwietnia prezydent Emmanuel Macron powiedział w oświadczeniu, że „czerwona linia [Francji] została przekroczona”, odnosząc się tymi słowami do poprzednich ataków w Dumie. Poinformował także, iż syryjski rząd „bez wątpienia” przeprowadził atak, i opisał naloty jako mające na celu zatrzymanie produkcji syryjskiej broni chemicznej[8].
Wielka Brytania
[edytuj | edytuj kod]W trakcie ogłaszania ataku, premier Theresa May poinformowała, że „nie było żadnej praktycznej alternatywy aniżeli użycie siły” by zaradzić użyciu przez syryjski rząd broni chemicznej[17].
Stany Zjednoczone
[edytuj | edytuj kod]Prezydent Donald Trump ogłosił agresję w telewizyjnym przemówieniu, argumentując, że naloty były częścią starań mających na celu powstrzymanie Asada przed użyciem broni chemicznych. Stwierdził, że Stany Zjednoczone były „przygotowane kontynuować te przeciwdziałania” do momentu aż rząd w Syrii zaprzestanie korzystania z broni chemicznych[2].
Amerykański dziennik „The New York Times” doniósł, że reakcje pierwotnie były podzielone między kręgami adherentów, gdzie członkowie Partii Republikańskiej (ugrupowanie Trumpa) zasadniczo wspierali inicjatywę, natomiast przedstawiciele Partii Demokratycznej w znacznym stopniu byli krytyczni wobec tego typu działań[2]. Republikanie, Tom Cotton i Orrin Hatch, pochwalili atak[18]. Senator Demokratów, Tim Kaine, powiedział, że ingerencja przyniosłaby efekt przeciwny do zamierzonego, przy czym ostrzegł, że Trump był zbyt ochoczy do prowadzenia wojny. Kaine podkreślił w swojej wypowiedzi, że „decyzja prezydenta Trumpa by dokonać ataku z powietrza przeciwko syryjskiemu rządowi bez zgody Kongresu jest niezgodna z prawem i – bez szerszej strategii – jest ona lekkomyślna”[19].
Inne państwa
[edytuj | edytuj kod]Australia
[edytuj | edytuj kod]Premier Malcolm Turnbull poparł atak, określając go jako „wyraźny przekaz” dla Asada[20]. Turnbull zauważył, że Iran, jako główny sojusznik Rosji i Syrii, musi wywrzeć presję na reżim by powstrzymać nadużywanie przez nich prawa międzynarodowego i praw człowieka[20].
Kanada
[edytuj | edytuj kod]Premier Justin Trudeau w swoim oświadczeniu poparł naloty koalicji[21].
Polska
[edytuj | edytuj kod]Prezydent Polski Andrzej Duda, w sprawie przeprowadzonej w Syrii koalicyjnej operacji, stwierdził: „Wspieramy te działania, ponieważ były one potrzebne. Uczciwe państwa nie mogą dopuścić do tego, żeby niewinni ludzie byli zabijani przy użyciu broni chemicznej”[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Julian Borger: Syria: US, UK and France launch air strikes in response to chemical attack. theguardian.com, 14 kwietnia 2018. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-14)]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Helene Cooper, Michael D. Shear, Ben Hubbard: Trump Orders Strikes on Syria Over Suspected Chemical Weapons Attack. 2018-04-13. [dostęp 2018-04-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-14)]. (ang.).
- ↑ Yara Bayoumy; Sandra Maler: Trump says ordered precision strikes against Syria chemical weapons capabilities. [dostęp 2018-04-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-14)]. (ang.).
- ↑ Anne Gearan, Missy Ryan: U.S. launches missile strikes in Syria. washingtonpost.com, 13 kwietnia 2018. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-14)]. (ang.).
- ↑ a b PAP: Andrzej Duda o ataku Zachodu na cele w Syrii. tvn24.pl, 2018-04-14. [dostęp 2018-04-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-15)].
- ↑ Merrit Kennedy: Russia Vetoes U.S. Resolution On Syria In U.N. Security Council. [dostęp 2018-04-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-12)]. (ang.).
- ↑ Russia vetoes U.S. bid to form new Syria chemical weapons inquiry. [dostęp 2018-04-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-11)]. (ang.).
- ↑ a b Associated Press: French President Macron says 'red line has been crossed’ in Syria. 2018-04-13. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-14)]. (ang.).
- ↑ a b c d e Oskar Kochan: Amerykański atak na Syrię 14 kwietnia 2018 roku. konflikty.pl, 14 kwietnia 2018. [dostęp 2018-04-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-15)]. (pol.).
- ↑ Toni Reinhold (wypowiedź: Donald Trump): U.S. President Trump announces strikes on Syria. uk.reuters.com, 2018-04-14. [dostęp 2018-04-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-14)]. (ang.).
- ↑ AFP: US, France, Britain launch strikes on Syria: Trump. afp.com, 2018-04-14. [dostęp 2018-04-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-14)]. (ang.).
- ↑ Tyler Rogoway, Joseph Trevithick: United States, France, And UK Begin Air Strikes On Syria (Updating Live). thedrive.com, 13 kwietnia 2018. [dostęp 2018-04-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-15)]. (ang.).
- ↑ a b c Babak Taghvaee: Syrian air strikes: USAF Lancers in action. combataircraft.net, 15 kwietnia 2018. [dostęp 2018-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (15 kwietnia 2018)]. (ang.).
- ↑ Tara Francis Chan: The US fired more than 118 missiles at Syria in coordinated response to suspected chemical weapons attack. businessinsider.com, 2018-04-14. [dostęp 2018-04-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-14)]. (ang.).
- ↑ a b Tyler Rogoway, Joseph Trevithick: Here Are All The Details The Pentagon Just Released Regarding Its Missile Attack On Syria (Updated). thedrive.com, 14 kwietnia 2018. [dostęp 2018-04-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-15)]. (ang.).
- ↑ Steve Holland, Tom Perry: U.S., UK, France strike Syria to punish Assad for suspected poison gas use. reuters.com, 2018-04-12 (akt. 2018-04-14). [dostęp 2018-04-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-14)]. (ang.).
- ↑ a b Jonathan Beale (m.in.): Syria air strikes: Four RAF planes bomb ‘chemical weapon stockpile’. bbc.come, 2018-04-14. [dostęp 2018-04-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-14)]. (ang.).
- ↑ Stephanie Ebbs, Ali Rogin: Members of Congress react to US strike on Syria. 2018-04-14 (UTC). [dostęp 2018-04-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-14)]. (ang.).
- ↑ Rebecca Kheel: Kaine rips Syria strikes: What’s stopping Trump from bombing Iran, North Korea next?. thehill.com, 2018-04-14 (UTC). [dostęp 2018-04-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-14)]. (ang.).
- ↑ a b AAP: Turnbull says Trump’s decision to strike Syria sends ‘unequivocal message’. sbs.com.au, 2018-04-14. [dostęp 2018-04-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-14)]. (ang.).
- ↑ Justin Trudeau: Statement by the Prime Minister on airstrikes in Syria | Prime Minister of Canada. pm.gc.ca, 2018-04-14. [dostęp 2018-04-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-14)]. (ang.).