Benemerenti

Benemerenti
	; Awers 2009
	; Awers 1984
	; Rewers 2009
	; Baretka
Ustanowiono	1832
Klasy	brak – jedna klasa
Stopnie	brak – jeden stopień
Kruszec	Do 1912 brąz; Od 1912 srebro
Powyżej	Pro Ecclesia et Pontifice
Poniżej	Krzyż Laterański (wycofany); Krzyż Pielgrzyma (wycofany)
Projektant	Paweł VI

Benemerenti lub rzadziej Bene merenti (łac. dobrze zasłużonemu) – odznaczenie honorowe ustanowione przez papieża Grzegorza XVI w 1832 roku, przyznawane za długoletnie i wyjątkowe zasługi dla Kościoła katolickiego, oddane wraz z rodzinami i społecznościami^[1].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Dzisiejszy medal Benemerenti sięga różnych tradycji medali papieskich zwanych „Benemerenti” lub „Bene merenti”, które były przyznawane za zasługi cywilne, a szczególniej wojskowe.

Medal po raz pierwszy przyznał papież Pius VI (1775-1799) jako odznaczenie wojskowe.

W 1818 r. Pius VII przyznawał takie odznaczenie, aby nagrodzić lojalność tych, którzy wyróżnili się w stosunku do papieża po odrodzeniu władzy i zakończeniu rządów napoleońskich w Rzymie.

Papież Grzegorz XVI (1831-1846) przyznawał medal Benemerenti członkom armii papieskiej walczącej w Ferrarze, Bolonii i Wiedniu^[2].

Pius IX (1846-1877) odznaczał medalem te osoby wojskowe, które nie kwalifikowały się do odznaczenia Orderu Złotej Ostrogi.

W 1891 r. różnorodne medale „Benemerenti” i „Bene merenti” zostały połączone przez Leona XIII, który stworzył jedno trwałe wyróżnienie^[3]. W praktyce było ono przyznawane za wieloletnie zasługi dla Kościoła lokalnego (parafii) – niezwykle zasłużony dla niewielkiej społeczności.

W 1925 roku przyjęto, że medal będzie przyznawany w dowód uznania dla osób zasłużonych w służbie Kościoła, zarówno cywilnych, jak i wojskowych, świeckich i duchownych.

Wygląd[edytuj | edytuj kod]

Dyplom odznaczenia Benemerenti

Aktualna wersja medalu została zaprojektowana na zlecenie papieża Pawła VI^[4]. Medal jest złotym krzyżem greckim w kształcie karo (romboidalny), na rewersie widnieje słowo Benemerenti (łac. dobrze zasłużonemu) na tle godła Watykanu (tiary i skrzyżowanych kluczy). W awersie medalu dla wojskowych widnieje popiersie papieża, a na medalu dla osób cywilnych sylwetka Chrystusa unoszącego rękę do błogosławieństwa, na lewym ramieniu godło Watykanu, a na prawej herb aktualnie panującego papieża. Wstążka orderowa jest w barwach papieskich: biało-żółta^[5].

Poprzednie wersje i warianty składały się głównie z okrągłego medalu z portretem panującego papieża z przodu i wieńca laurowego z napisem „BENEMERENTI” lub „BENE MERENTI” z tyłu^[6].

Odznaczenie jest noszone po lewej stronie klatki piersiowej.

Stopnie[edytuj | edytuj kod]

Pierwotnie dekoracja miała trzy stopnie:

Złoty
Srebrny
Brązowy

Podczas reformy medalu przeprowadzonej przez Pawła VI, zlikwidowano klasę srebrną i brązową – odtąd też medal był jednoklasowy – złoty.

Wymagania[edytuj | edytuj kod]

Podstawowym wymaganiem są długoletnie i wyjątkowe zasługi dla Kościoła Katolickiego. Ponadto istnieją wymogi związane z wiekiem i swoistą wysługą lat:

Zakonnicy: najmniej 35 lat życia i 10 lat profesji zakonnej
Świeccy: najmniej 35 lat życia
Wojskowi: zwykle dekoracja jest zarezerwowana dla członków Papieskiej Gwardii Szwajcarskiej, Papieskiego Korpusu Żandarmerii i Papieskiej Straży Pożarnej w wieku co najmniej 35 lat, z różnicami w zależności od lat służby (np. Gwardia Szwajcarska po trzech latach służby)^[7].

Odznaczeni[edytuj | edytuj kod]

Z tym tematem związana jest kategoria: Odznaczeni Benemerenti.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ wikisource:Catholic Encyclopedia (1913)/Pontifical Decorations
↑ J.F.R.J.F.R. Day J.F.R.J.F.R., Peter Bander vanP.B. Duren Peter Bander vanP.B., Orders of Knighthood and of Merit: The Pontifical, Religious, and Secularised Catholic-Founded Orders, and Their Relationship to the Apostolic See., „Sixteenth Century Journal”, 28 (3), 1997, s. 1031, DOI: 10.2307/2543102, ISSN 0361-0160, JSTOR: 2543102 [dostęp 2020-06-18] .
↑ H.W.H.W. Paul H.W.H.W., Hyginus EugeneH.E. Cardinale Hyginus EugeneH.E., The Holy See and the International Order, „The American Historical Review”, 82 (5), 1977, s. 1213, DOI: 10.2307/1856353, ISSN 0002-8762, JSTOR: 1856353 [dostęp 2020-06-18] .
↑ MichaelM. Preißer MichaelM., MatthiasM. Rönn MatthiasM., 8 Die GmbH & CoKG und andere Doppelgesellschaften (UG & Co., Ltd& Co., KGaA & Co., Stiftung & Co.), Schäffer-Poeschel, 2018, s. 399–442, DOI: 10.34156/9783791042923-399, ISBN 978-3-7910-4292-3 [dostęp 2020-06-18] .
↑ Verzeichniss einer zahlreichen Sammlung von rohen Büchern [...] der Gebrüder van Düren. Frankfurt: [Johannes (II) van Duren & Pieter van Duren], [1794]., „Book Sales Catalogues Online”, DOI: 10.1163/9789004287655_dummy0616 [dostęp 2020-06-18] .
↑ Benemerenti-Medaille [Numisma ""Benemerenti""]. 1. Modell (1818-?), 2. Ausgabe (mit dem Portrait Papst Leos XII. – 1823-1829), große tragbare Bronzemedaille, Durchmesser 43 mm, 1. Ausführung (mit ""ANNO I"" für 1823/24), Bronze, mit Stempelschneider-, www.kuenker.de [dostęp 2020-06-18] .
↑ Fribourg: Médailles «Bene Merenti» pontificales limitées à 20 par année dans le diocèse – Portail catholique suisse, cath.ch [dostęp 2020-06-18] (fr.).

[1] wikisource:Catholic Encyclopedia (1913)/Pontifical Decorations

[2] J.F.R.J.F.R. Day J.F.R.J.F.R., Peter Bander vanP.B. Duren Peter Bander vanP.B., Orders of Knighthood and of Merit: The Pontifical, Religious, and Secularised Catholic-Founded Orders, and Their Relationship to the Apostolic See., „Sixteenth Century Journal”, 28 (3), 1997, s. 1031, DOI: 10.2307/2543102, ISSN 0361-0160, JSTOR: 2543102 [dostęp 2020-06-18] .

[3] H.W.H.W. Paul H.W.H.W., Hyginus EugeneH.E. Cardinale Hyginus EugeneH.E., The Holy See and the International Order, „The American Historical Review”, 82 (5), 1977, s. 1213, DOI: 10.2307/1856353, ISSN 0002-8762, JSTOR: 1856353 [dostęp 2020-06-18] .

[4] MichaelM. Preißer MichaelM., MatthiasM. Rönn MatthiasM., 8 Die GmbH & CoKG und andere Doppelgesellschaften (UG & Co., Ltd& Co., KGaA & Co., Stiftung & Co.), Schäffer-Poeschel, 2018, s. 399–442, DOI: 10.34156/9783791042923-399, ISBN 978-3-7910-4292-3 [dostęp 2020-06-18] .

[5] Verzeichniss einer zahlreichen Sammlung von rohen Büchern [...] der Gebrüder van Düren. Frankfurt: [Johannes (II) van Duren & Pieter van Duren], [1794]., „Book Sales Catalogues Online”, DOI: 10.1163/9789004287655_dummy0616 [dostęp 2020-06-18] .

[6] Benemerenti-Medaille [Numisma ""Benemerenti""]. 1. Modell (1818-?), 2. Ausgabe (mit dem Portrait Papst Leos XII. – 1823-1829), große tragbare Bronzemedaille, Durchmesser 43 mm, 1. Ausführung (mit ""ANNO I"" für 1823/24), Bronze, mit Stempelschneider-, www.kuenker.de [dostęp 2020-06-18] .

[7] Fribourg: Médailles «Bene Merenti» pontificales limitées à 20 par année dans le diocèse – Portail catholique suisse, cath.ch [dostęp 2020-06-18] (fr.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Ordery	Order Najwyższy Chrystusa Order Złotej Ostrogi Order Piusa IX Order Świętego Grzegorza Wielkiego Order Świętego Sylwestra
Odznaczenia honorowe	Pro Ecclesia et Pontifice Benemerenti
Ordery/zakony religijne chronione	Order Grobu Świętego Order Kawalerów Maltańskich (Order Pro Merito Melitensi)
Odznaczenia zniesione w 1870 roku	Order Moretta Order Świętej Cecylii Medal Zasługi Wojskowej
Odznaczenia zniesione w 1954 roku	Krzyż Laterański Krzyż Lauretański Krzyż Pielgrzyma Krzyż Adwokatów Świętego Piotra

Rodzaj odznaczenia	order krzyż medal gwiazda odznaka dystynktorium
Elementy insygniów	godło łańcuch orderowy gwiazda orderowa rozetka galonik okucie wstęga orderowa
Formy zredukowane	cywilna: miniaturka orderowa mundurowa: baretka
Lista odznaczeń w	Afryce Ameryce Południowej Ameryce Północnej i Środkowej Australii i Oceanii Azji Europie
Lista baretek w	Afryce Ameryce Południowej Ameryce Północnej i Środkowej Australii i Oceanii Azji Europie organizacjach międzynarodowych
Prawo	kapituła orderu odznaczenie państwowe order domowy order kobiecy
System odznaczeń w Polsce	Komisja Heraldyczna polski system orderowo-odznaczeniowy (lista) polskie odznaczenia resortowe polskie odznaczenia samorządowe