Przejdź do zawartości

Brzegi Górne

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Brzegi Górne
wieś
Ilustracja
Brzegi Górne (2012)
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

bieszczadzki

Gmina

Lutowiska

Sołectwo

Ustrzyki Górne

Wysokość

735[2][3] m n.p.m.

Liczba ludności (2020)

6[4]

Strefa numeracyjna

13

Kod pocztowy

38-713[5]

Tablice rejestracyjne

RBI

SIMC

0356122[6]

Położenie na mapie gminy Lutowiska
Mapa konturowa gminy Lutowiska, po lewej znajduje się punkt z opisem „Brzegi Górne”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko dolnej krawiędzi po prawej znajduje się punkt z opisem „Brzegi Górne”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko dolnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Brzegi Górne”
Położenie na mapie powiatu bieszczadzkiego
Mapa konturowa powiatu bieszczadzkiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Brzegi Górne”
Ziemia49°08′39″N 22°34′12″E/49,144167 22,570000[1]

Brzegi Górne (do 1968 Berehy Górne[2][7]) – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie bieszczadzkim, w gminie Lutowiska[6][8]. Leży przy DW897.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Wieś prawa wołoskiego Berehy Górne w latach 1551–1600, położona w ziemi sanockiej województwa ruskiego[9]. W XVI w. właścicielami tej miejscowości byli Kmitowie. Do 1553 dziedziczył ją Piotr Kmita Sobieński, a po jego śmierci bezdzietna wdowa Barbara Kmita z Herburtów. Po jej śmierci w 1580 – brat Stanisław Herburt. W połowie XIX wieku właścicielką posiadłości tabularnej w Berehach Górnych była Krystyna Niemczewska i współwłaściciele[10]. Na przełomie XIX i XX wieku obszary we wsi posiadał Antoni Pogłodowski[11][12][13], a w 1903 odkupił je od niego Teodor Alfred Serwatowski.

25 września 1944 wieś została zajęta przez wojska radzieckie[14].

W latach 70. w pasie Wetlina-Ustrzyki Górne planowano budowę domów wczasowych na 10 tys. osób. Tylko w Berehach miało wypoczywać 3 tys. wczasowiczów[15].

Od 1976 nad potokiem Prowcza funkcjonowała studencka baza namiotowa. Dla upamiętnienia ukraińskiej przeszłości tych rejonów wybudowano w niej bramę ozdobną zwieńczoną tryzubem, co spowodowało interwencję SB[16].

We wsi zachował się cmentarz greckokatolicki, odnowiony w 1989 r. przez uczestników obozu konserwatorskiego zorganizowanego w ramach akcji "Nadsanie" i w kolejnych latach przez Stowarzyszenie Magurycz.

W 2011 wieś zamieszkiwało 7 osób[17]. Gospodarstwo znajduje się tuż przy zejściu z połoniny Wetlińskiej na czerwonym szlaku. Znajduje się tam punkt gastronomiczny, pole namiotowe, można również wynająć domek letniskowy lub miejsce w stodole na sianie.

Na terenie wsi notowano występowanie zarazy macierzankowej – bardzo rzadkiego w Polsce gatunku rośliny[18].

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Michała Archanioła w Dwerniku.

Szlaki turystyczne

[edytuj | edytuj kod]

Główny Szlak Beskidzki:

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]


Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 10838
  2. a b Trasa 2 – Połonina Caryńska z Ustrzyk Górnych i Brzegów Górnych, [w:] Piotr Sieńko i inni, Niezbędnik turystyczny – Bieszczady, Piwniczna-Zdrój: Agencja Wydawnicza WiT, 2021, s. 57, ISBN 978-83-89580-21-4 (pol.).
  3. Trasa 3 – Połonina Wetlińska z Brzegów Górnych i Smereka, [w:] Piotr Sieńko i inni, Niezbędnik turystyczny – Bieszczady, Piwniczna-Zdrój: Agencja Wydawnicza WiT, 2021, s. 58, ISBN 978-83-89580-21-4 (pol.).
  4. Raport o stanie gminy w roku 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 4 [dostęp 2022-05-20]
  5. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 94 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  6. a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  7. Zarządzenie nr 17 Prezesa Rady Ministrów z dnia 5 lutego 1968 r. w sprawie zmiany i ustalenia nazw niektórych miejscowości i obiektów fizjograficznych (M.P. z 1968 r. nr 6, poz. 34)
  8. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  9. Tomasz Figlus, Villae iuris valachici. Z problematyki rozwoju osadnictwa wołoskiego w Polsce na przykładzie ziemi sanockiej, w: Studia z Geografii Politycznej i Historycznej tom 5 (2016), s. 31.
  10. Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 11.
  11. Berehy Górne – samotny krzyż. region.halicz.pl. [dostęp 2015-06-17].
  12. Berehy Górne. genealogia.okiem.pl. [dostęp 2015-06-17].
  13. Pogłodowski. genealogia.okiem.pl. [dostęp 2015-06-17].
  14. ВОВ-60 – Сводки. [dostęp 2012-05-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-18)].
  15. Krzysztof Potaczała: Bieszczady w PRL-u. Część 2. Olszanica: Wydawnictwo BOSZ, 2013. ISBN 978-83-7576-187-0.
  16. Krzysztof Potaczała: Bieszczady w PRL-u. Część 2. Olszanica: Wydawnictwo BOSZ, 2013, s. 69-70. ISBN 978-83-7576-187-0.
  17. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
  18. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]