Dziadyk
53°36′45″N 19°58′54″E/53,612500 19,981667| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
14[2] |
| Strefa numeracyjna |
89 |
| Kod pocztowy |
14-100[3] |
| Tablice rejestracyjne |
NOS |
| SIMC |
0484920 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Ostróda  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu ostródzkiego  | |
| 53°36′45″N 19°58′54″E/53,612500 19,981667[1]
| |
Dziadyk – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Ostróda. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Przez wieś prowadzi szlak turystyczny czerwony – „pętla na Dylewską Górę” (Brzydowo – Kraplewo – Dziadyk – Ryn – Bednarki – Miejska Wola – Dylewska Góra – Wysoka Wieś – Pietrzwałd – Rudno – Brzydowo). W pobliżu wsi znajdują się trzy staropruskie kurhany, leżące na polu za wsią, widoczne z drogi[4].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwszy dokument lokacji wsi zaginął. W 1430 r. Paweł von Russdorf nadał odnowiony przywilej na prawie magdeburskim braciom Jakubowi i Janowi Zadeke (Sadek), na 28 włók w majątku Zadeke, z obowiązkiem jednej służby zbrojnej. Wieś podlegała pod komturię w Ostródzie[5]. Nazwa osady zapisywana była później jako Sadek, Schadek lub Dziadek. W 1521 r. Niklas von Dziadyk wyruszył z komturem ostródzkim na wojnę przeciw Warmii. W dokumentach z 1563 r. zachowała się informacja, że Regina Mathis, żona wolnego krawca z Dziadyka poświadczyła, że jej ojciec miał cztery włóki dziedziczne w tej wsi i jej jako jedynej przysługuje prawo do sołectwa. Jednak wobec braku męskiego potomstwa postanowiła je odsprzedać. Klejna informacja pochodzi z 1563 r., kiedy to ośmiu wolnych chłopów z Dziadyka oddawało daninę w wysokości jednej szefli pszenicy każdy. W 1599 r. niejaki Kwiryn Dombrowski z Dziadyka sprzedał Pawłowi z Pierzwałdu trzy włóki. W roku 1700 Michał Dalkowski z Dziadyka pożyczył 200 guldenów od Neumanna – ostródzkiego pisarza. W 1706 r. wolny Michał Pielgrzymowski, ożeniony z mieszkanką Dziadyka, prosił o przepisanie na niego czterech włók, należących do jego żony.
W 1776 r. we wsi było 18 domów i 120 mieszkańców. W 1820 roku we wsi mieszkało 146 osób. W 1831 r. wieś obejmowała 1639 mórg ziemi a mieszkało w niej 168 osób. W 1895 r. wieś miała 415 ha i 173 mieszkańców.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 28080
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 242 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Szlak Czerwony – pętla na Dylewską Górę – Mazury Zachodnie [online], esencjamazur.pl [dostęp 2017-11-22] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-05] (pol.).
- ↑ Czeslaw Baszyński. Osadnictwo komturstwa ostródzkiego do połowy XV wieku. (Podstawy geograficzno-historyczne operacji grunwaldzkiej) // Zapiski Historyczne, t. 25, 1960 (Kwartalnik poświęcony historii Pomorza w 550 rocznicę zwycięstwa pod Grunwaldem), str. 103-118, za Ostróda. Z dziejów miasta i okolic. Pojezierze, Olsztyn, 1976, 448 str.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Ostróda. Z dziejów miasta i okolic. Pojezierze, Olsztyn, 1976, 448 str.
