Edward Kowalik

Edward Kowalik

Edward Ślusarski
Edward Ciupiński
Zbigniew Gembarski
Edward Sarama

Ciupuś, Drobnostka, Edward

Edward Kowalik (ze zbiorów NAC)
porucznik
Data i miejsce urodzenia	3 stycznia 1916 Warszawa
Data i miejsce śmierci	26 października 1987 Warszawa
Przebieg służby
Lata służby	1935–1945
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne Armia Krajowa
Formacja	Lotnictwo Wojska Polskiego RAF
Jednostki	6 pułk lotniczy, III dywizjon myśliwski 6. pułku lotniczego, dywizjon 309, Wydział Lotnictwa Oddziału III Operacyjnego sztabu Komendy Głównej AK
Stanowiska	radiooperator i radiomechanik
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa, kampania wrześniowa, powstanie warszawskie
Późniejsza praca	instruktor w zakresie lotniczych urządzeń radiowych naziemnych i pokładowych, wykładowca na kursach dla radiooperatorów, kierownik sekcji technicznej, starszy inspektor, kierownik wydziału łączności, urzędnik placówki PLL LOT w Nowym Jorku.
Odznaczenia

Edward Kowalik vel Edward Ślusarski vel Edward Ciupiński vel Zbigniew Gembarski vel Edward Sarama, ps.: „Ciupuś”, „Drobnostka”, „Edward” (ur. 3 stycznia 1916 w Warszawie, zm. 26 października 1987 tamże) – podoficer Wojska Polskiego II RP, starszy sierżant lotnictwa, radiomechanik zawodowy, podporucznik Armii Krajowej, cichociemny, uczestnik powstania warszawskiego, porucznik ludowego Wojska Polskiego, kierownik wydziału łączności PLL LOT.

Życiorys

Edward Kowalik uzyskał dyplom elektromechanika po ukończeniu trzyletniej Szkoły Rzemieślniczej Przemysłowej w 1932 roku. Do 1935 roku uczył się w Szkole Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich. W latach 1935–1939 służył w 6 pułku lotniczym.

We wrześniu 1939 roku służył w drużynie łączności III dywizjonu myśliwskiego 6 pułku lotniczego walczącego w strukturach Armii „Łódź”. Przekroczył granicę polsko-rumuńską 19 września 1939 roku. Był internowany w Rumunii. W styczniu 1940 roku znalazł się we Francji, gdzie został skierowany do Polskich Sił Powietrznych w Lyonie. W czerwcu 1940 roku dostał się do Wielkiej Brytanii, gdzie został przydzielony do dywizjonu 309.

Po przeszkoleniu w zakresie lotnictwa w konspiracji, łączności radiowej dla lotnictwa, radiotelegrafii i dywersji został zaprzysiężony 4 marca 1943 roku w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza i przeniesiony do Głównej Bazy Przerzutowej w Brindisi we Włoszech. Zrzutu dokonano w nocy z 9 na 10 kwietnia 1944 roku w ramach operacji „Weller 1” dowodzonej przez kpt. nawigatora Stanisława Daniela. Dostał przydział do referatu łączności lotniczej Wydziału Lotnictwa Oddziału III Operacyjnego sztabu Komendy Głównej AK na stanowisko dyspozycyjnego radiomechanika.

W czasie powstania warszawskiego pracował przy obsłudze radiostacji Wydziału Lotnictwa zlokalizowanej przy ul. Wilczej 14, następnie Wilczej 9. Zajmował się również usuwaniem awarii innych radiostacji, m.in. „03” i „Błyskawicy” (dostał za to Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami 22 września 1944 roku).

Po upadku powstania wyszedł z Warszawy z ludnością cywilną. Szybko powrócił do pracy przy uruchamianiu ośrodka radiowego Komendy Głównej AK w Milanówku. Następnie pracował w referacie łączności lotniczej Wydziału Lotnictwa na stanowisku radiomechanika i radiooperatora kolejno w Milanówku, Regnach, Rudnikach i Częstochowie. Pozostawał w konspiracji do 19 stycznia 1945 roku.

Został aresztowany przez UB w maju 1945 roku, więziony w więzieniach w Łodzi i na Łubiance (Moskwa) i zwolniony na podstawie amnestii w październiku 1945 roku. Pracował w PLL LOT (1945–1947 i od 1947 roku do przejścia na emeryturę w 1981 roku).

W maju 1948 roku zdał maturę w V Miejskim Liceum dla Dorosłych w Warszawie, a w 1956 roku został inżynierem łączności po ukończeniu Wydziału Elektrycznego Politechniki Gdańskiej.

W latach 1947–1948 należał do PPS, od 1962 roku był członkiem PZPR. Został pochowany na cmentarzu Bródnowskim (kwatera 75G-4-11).

Awanse

• kapral – 1935
• plutonowy – ze starszeństwem z dniem 1 marca 1943 roku
• podporucznik – z dniem 1 stycznia 1945 roku (albo ze starszeństwem z dniem 3 maja 1944 roku)
• podporucznik – zweryfikowany przez Dowództwo LWP jako podporucznik rezerwy w służbie łączności lotniczej
• porucznik – ze starszeństwem od 1 października 1983 roku.

Odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 12746 (Londyn)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Walecznych
• Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami
• Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami
• Srebrny Krzyż Zasługi.

Życie rodzinne

Edward Kowalik był synem Wacława i Teofili z domu Niedzielskiej. W 1944 roku ożenił się z Jadwigą Gembarską. Mieli dwoje dzieci: Elżbietę (ur. w 1945 roku) zamężną Kobusz i Ryszarda (ur. w 1947 roku).

Bibliografia

• Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 2. Rzeszów: Wydawnictwo „Abres”, 1996, s. 79–82. ISBN 83-902499-5-2.
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984, s. 344. ISBN 83-211-0537-8.
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, s. 190.

Linki zewnętrzne

• biogram na stronie elitadywersji.org - kompendium wiedzy o 316 Cichociemnych spadochroniarzach Armii Krajowej