Ftalan dibutylu

Ftalan dibutylu
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
	benzeno-1,2-dikarboksylan dibutylu
	Inne nazwy i oznaczenia
farm.	Dibutylis phthalas
inne	ftalan dwubutylu, ester dwubutylowy kwasu ftalowego, DBP (z ang. dibuthyl phthalate)
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C16H22O4
Inne wzory	C6H4(COOC4H9)2
Masa molowa	278,34 g/mol
Wygląd	przezroczysta, oleista ciecz, bezbarwna lub słabo zabarwiona
	Identyfikacja
Numer CAS	84-74-2
PubChem	3026
DrugBank	DB13716
SMILES
	C1=CC=C(C(=C1)C(=O)OCCCC)C(=O)OCCCC
InChI
	InChI=1S/C16H22O4/c1-3-5-11-19-15(17)13-9-7-8-10-14(13)16(18)20-12-6-4-2/h7-10H,3-6,11-12H2,1-2H3
	InChIKey
	DOIRQSBPFJWKBE-UHFFFAOYSA-N
Właściwości
	Gęstość
	1,043 g/cm³; ciecz; 1,0595 g/cm³ (2 °C); ciecz
	Rozpuszczalność w wodzie
	11,2 mg/l
	w innych rozpuszczalnikach
	etanol: bez ograniczeń; aceton: bez ograniczeń
Temperatura topnienia	-35 °C
Temperatura wrzenia	340 °C
Punkt krytyczny	500 °C; 1,7 MPa
logP	4,5
Lepkość	0,203 P (20 °C)
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI
Zwroty H	H360Df, H400
Zwroty P	P201, P273, P308+P313
	Europejskie oznakowanie substancji
	oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne
	Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI
Toksyczny; (T)	Groźny dla; środowiska; (N)
Zwroty R	R61, R62, R50
Zwroty S	S61, S53, S45
	NFPA 704
Na podstawie; podanego źródła	1 2 0
Temperatura zapłonu	160 °C
Temperatura samozapłonu	390 °C
Numer RTECS	TI0875000
Dawka śmiertelna	LD50 720 mg/kg (mysz, dożylnie)
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
	Klasyfikacja medyczna
ATC	P03 BX03
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ftalan dibutylu, DBP – organiczny związek chemiczny z grupy ftalanów, ester alkoholu butylowego i kwasu ftalowego. Stosowany jako plastyfikator PCW, często używany w kombinacjach z innymi ftalanami. W temperaturze pokojowej jest bezbarwną lub bladożółtą cieczą. Ma słabą woń estru i silny, gorzki smak. Wykorzystywany w niektórych produktach higieny osobistej, szczególnie do czyszczenia paznokci. Jest również stosowany jako dodatek do klejów lub tuszów drukarskich oraz środek przeciwpieniący. Jest rozpuszczalny w różnych rozpuszczalnikach organicznych, np. alkoholu, eterze i benzenie. DBP jest doskonałym rozpuszczalnikiem wielu barwników, środków owadobójczych i nadtlenków.

Reakcje[edytuj | edytuj kod]

Ftalan dibutylu może gwałtownie reagować z chlorem. Nie reaguje z azotanami, utleniaczami, mocnymi zasadami i kwasami.

Używanie tej substancji w kosmetykach, włączając w to płyny do zmywania paznokci zostało zakazane na terenie Unii Europejskiej dyrektywą 76/768/EEC 1976.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4 .
↑ ^a ^b ^c Dibutyl phthalate (nr 524980) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Ftalan dibutylu. ^{[martwy link]} The Chemical Database. Wydział Chemii Uniwersytetu w Akronie. [dostęp 2012-08-28]. (ang.).^{[niewiarygodne źródło?]}
↑ ^a ^b ^c Dibutyl phthalate, [w:] ChemIDplus, United States National Library of Medicine [dostęp 2012-08-28] (ang.).
↑ ^a ^b Ftalan dibutylu, [w:] Classification and Labelling Inventory, Europejska Agencja Chemikaliów [dostęp 2015-03-28] (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

DBP information centre. dbp-facts.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-16)].
Lawrence H. Keith, Mary M. Walker: Handbook of air toxics: sampling, analysis, and properties, s. 299–301
André R. Cooper: Cooper’s toxic exposures desk reference with CD-ROM, s. 788–796

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

[FPX-1] Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4 .

[SA-2] Dibutyl phthalate (nr 524980) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski.

[AKRON-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Ftalan dibutylu. ^{[martwy link]} The Chemical Database. Wydział Chemii Uniwersytetu w Akronie. [dostęp 2012-08-28]. (ang.).^{[niewiarygodne źródło?]}

[CID-4] Dibutyl phthalate, [w:] ChemIDplus, United States National Library of Medicine [dostęp 2012-08-28] (ang.).

[CLI-5] Ftalan dibutylu, [w:] Classification and Labelling Inventory, Europejska Agencja Chemikaliów [dostęp 2015-03-28] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]