Izopropanol
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Próbka izopropanolu w kolbie miarowej | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wzór sumaryczny |
C3H7OH | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Inne wzory |
(CH | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Masa molowa |
60,10 g/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wygląd |
przezroczysta, bezbarwna, łatwopalna ciecz[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Identyfikacja | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Numer CAS | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| PubChem | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| DrugBank | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Podobne związki | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Podobne związki | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Klasyfikacja medyczna | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ATC | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Izopropanol (propan-2-ol, alkohol izopropylowy) – organiczny związek chemiczny z grupy alkoholi alifatycznych. Jest najprostszym alkoholem drugorzędowym. Ma jeden izomer podstawnikowy, propan-1-ol.
Otrzymywanie
[edytuj | edytuj kod]Otrzymywany w przemyśle przez hydratację propylenu:
- C
3H
6 + H
2O → (CH
3)
2CHOH
Poprzez odwodornienie izopropanolu uzyskuje się aceton:
- (CH
3)
2CHOH → (CH
3)
2CO + H
2↑
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]Stosowany jako łagodny rozpuszczalnik organiczny, a także jako rozpuszczalnik i nośnik do chromatografii HPLC oraz w syntezie chemicznej jako odczynnik do wprowadzania grupy izopropylowej (CH
3)
2CH− i izopropoksylowej (CH
3)
2CH−O−.
70% wodny roztwór stosowany jest jako płyn antyseptyczny.
Znajduje zastosowanie w poligrafii w druku offsetowym jako środek stosowany w roztworach nawilżających w stężeniu do 12%.
Jest stosowany jako tańszy zamiennik etanolu lub metanolu w sytuacjach, gdy czystość zwykłego spirytusu skażonego (denaturatu) jest niewystarczająca, np. do czyszczenia precyzyjnych układów optycznych. Ze względu na to, że izopropanol jest obojętny dla większości powszechnie używanych tworzyw sztucznych, dostępne są jego różne preparaty do zastosowania technicznego (czyszczenia urządzeń optycznych, głowic magnetycznych, napędów dyskowych, rolek gumowych, urządzeń mechaniki precyzyjnej czy do usuwania żywiczejących środków smarnych i tuszów wodoodpornych).
Ze względu na mieszalność z wodą stosowany jest jako dodatek do paliw w celu zwiększenia rozpuszczalności w nich wody i zapobiegania powstawaniu korków lodowych w przewodach paliwowych.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4.
- ↑ a b c d e Lide 2009 ↓, s. 3-442.
- ↑ Lide 2009 ↓, s. 6-67.
- ↑ Lide 2009 ↓, s. 6-176.
- ↑ Lide 2009 ↓, s. 6-128.
- ↑ Lide 2009 ↓, s. 9-53.
- ↑ a b Izopropanol, [w:] Classification and Labelling Inventory, Europejska Agencja Chemikaliów [dostęp 2015-03-27] (ang.).
- ↑ Izopropanol (nr 34965) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2015-03-27]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
- ↑ a b Lide 2009 ↓, s. 15-20.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- David R. Lide (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).
