Jacek Koman

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jacek Koman
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

15 sierpnia 1956
Bielsko-Biała

Zawód

aktor, wokalista, tancerz

Współmałżonek

Catherine McClements

Lata aktywności

od 1972

Jacek Koman (ur. 15 sierpnia 1956 w Bielsku-Białej) – polsko-australijski aktor filmowy[1], telewizyjny i teatralny, wokalista i tancerz, powszechnie znany z roli narkoleptycznego Argentyńczyka w musicalu Moulin Rouge![2][3].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Wczesne lata[edytuj | edytuj kod]

Urodził się i wychował w Bielsku-Białej[4][5] rodzinie rzymskokatolickiej[3] jako syn aktorów Haliny Koman-Dobrowolskiej (1923–2014)[6] i Adama Komana (1922–2005)[7], którzy byli w tym czasie aktorami Teatru Polskiego w Bielsku-Białej[8][9]. Ukończył IV Liceum Ogólnokształcące im. Emilii Sczanieckiej w Łodzi. W 1978 obronił dyplom na Wydziale Aktorskim Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi[10], gdzie studiował na roku m.in. z Małgorzatą Potocką, Hanną Mikuć, Piotrem Skibą, Andrzejem Szczytką i Mariuszem Wojciechowskim.

Początki kariery[edytuj | edytuj kod]

W latach 1978–1980 był związany z Teatrem Polskim w Bielsku-Białej oraz Teatrem im. Adama Mickiewicza w Cieszynie, gdzie 21 października 1978 zadebiutował jako Lizander w Śnie nocy letniej Williama Szekspira w reżyserii Andrzeja Markowicza[11]. W 1979 zadebiutował większą rolą Sławka Tietza w filmie telewizyjnym Juliusza Machulskiego Bezpośrednie połączenie[7].

Kariera międzynarodowa[edytuj | edytuj kod]

W 1981 roku wyjechał do Austrii, gdzie spędził 8 miesięcy. Następnie ze swoim bratem Tomkiem wyemigrował na stałe do Australii[12]. Początkowo mieszkał w Perth[7], gdzie wraz z Krzysztofem Kaczmarkiem współtworzył grupę teatralną „Zart”[13] i występował w teatrach: The New Dolphin Theatre i The Playhouse Theatre.

W 1992 grał Jacques'a w komedii szekspirowskiej Jak wam się podoba[14]. Wcielił się z powodzeniem w rolę tytułowego Pabla Picassa w komedii Steve’a Martina Picasso at the Lapin Agile[14] i Tartuffe’a komedii Moliera Tartuffe[14].

W 1994 za kreację Roya M. Cohna w spektaklu Tony’ego Kushnera Anioły w Ameryce w reżyserii Neila Armfielda zdobył zarówno nagrodę Victorian Green Room w 1993 dla „Najlepszego aktora w roli drugoplanowej”[15], jak i nagrodę Age Performing Arts w 1994 w kategorii „Najlepsza rola dramatyczna”[2][15].

Po jakimś czasie przeprowadził się do Melbourne, gdzie przez kilka lat grał w Anthill Theatre[2]. Był też związany z Belvoir St Theatre w Sydney, gdzie wystąpił w przedstawieniu Bertolta Brechta Kaukaskie koło kredowe w roli Azdaca[14], szekspirowskiej tragedii Hamlet (1994) jako Klaudiusz[14], komedii Pierre’a Beaumarchais’go Wesele Figara (2000) jako Figaro i Makbecie (2003) w tytułowej roli[16]. Występował też w Sydney Theatre Company[12].

W 1988 pojawił się jako Emil Zatopek w biograficznym dramacie historycznym ABC Mila w cztery minuty (The Four Mile Minute)[17] z udziałem Michaela Yorka o wyścigu i rywalizacji pomiędzy Rogerem Bannisterem a Johnem Landym. Od tego czasu wystąpił w filmach i serialach amerykańskich, brytyjskich i australijskich, w tym Moulin Rouge! (2001) z Nicole Kidman i Ewanem McGregorem, futurystycznym dramacie Ludzkie dzieci (2006) z Michaelem Caine’em, Clive’em Owenem i Julianne Moore czy kontrowersyjnym dramacie wojennym Edwarda Zwicka Opór (2008) z Danielem Craigiem.

W 2011 był nominowany do nagrody Australian Academy of Cinema and Television Arts dla najlepszego aktora drugoplanowego w serialu dramatycznym za rolę w serialu Spirited.

Od 2004 został wokalistą australijskiego zespołu VulgarGrad[18]. Formacja prezentuje pieśni rosyjskiego światka przestępczego – zwane „blatnyje piesni” (Pieśni Niepokornych) albo „blatniak”, rodem z punkrocka okresu pieriestrojki i „kryminalnego brzmienia” z ulic współczesnego Petersburga[7]. Jeden z krytyków tak podsumował brzmienie grupy: Brzmi to jak Édith Piaf wychowana w jednym z moskiewskich burdeli, po kilku lekcjach śpiewu u Toma Waitsa i ściskająca w ręku nóż sprężynowy![7]. W 2012 zespół wystąpił na 33. Przeglądzie Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu[19].

W 2014 wystąpił na deskach Teatru Studio Buffo w programie Cohen – Nohavica w reżyserii Mariana Opani[20].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Związany jest z australijską aktorką Catherine McClements[12], z którą ma dwoje dzieci, córkę Clementine Coco (ur. w lipcu 2001)[15] i syna Quincy'ego (ur. 2007)[12].

Filmografia[edytuj | edytuj kod]

  • 1979: Bezpośrednie połączenie (film telewizyjny), jako Sławek Tietz
  • 1988: The Four Minute Mile (film telewizyjny), jako Emil Zátopek
  • 1989: Darlings of the Gods (film telewizyjny), jako członek towarzystwa
  • 1990: Wakacje nad rzeką Yarra, jako mechanik
  • 1991: Hunting, jako służący Bergmana
  • 1992: Redheads, jako prawnik
  • 1993: Snowy (epizody w serialu telewizyjnym), jako Jenda
  • 1993: Phoenix (w jednym odcinku), jako steward
  • 1994: Lucky Break, jako detektyw Jurij Borodinoff
  • 1995: What I Have Written, jako Jeremy Fliszar
  • 1996: Twisted Tales (w jednym odcinku), jako taksówkarz
  • 1997: Babies (miniserial telewizyjny), jako Ryko
  • 1997: Dzięki Bogu spotkał Lizzie (Thank God He Met Lizzie), jako Raoul
  • 1998: Oklaski jednej dłoni (The Sound of One Hand Clapping), jako Picotti
  • 1998: Wildside (jeden odcinek), jako Barry Lipiński
  • 1998: Auf der Suche nach der Schatzinsel (serial telewizyjny), jako Don Grego
  • 2001: Moulin Rouge!, jako narkoleptyczny Argentyńczyk
  • 2002: The Secret Life of Us (13 odcinków serialu), jako Dominic
  • 2003: Floodhouse, jako Anselm
  • 2003: Horseplay, jako Roman
  • 2003: Stingers (jeden odcinek serialu telewizyjnego), jako Daniel Tedesco
  • 2003: MDA (jeden odcinek serialu telewizyjnego), jako dr Mikhail Varonio
  • 2005: The Incredible Journey of Mary Bryant lub Mary Bryant (miniserial telewizyjny), jako Wanjon
  • 2005: Dożywocie (film telewizyjny), jako Franco Cardamone
  • 2006: Ludzkie dzieci, jako Tomasz
  • 2006: HG Wells: War with the World (film telewizyjny), jako Maksim Gorki
  • 2006: Tripping Over (sześć odcinków serialu), jako Magnus
  • 2006: Tsunami: The Aftermath, jako Peer
  • 2007: Mój ojciec i ja, jako Vacek
  • 2008: Australia, jako Ivan
  • 2008: Opór, jako Kościk
  • 2008: Kochaj i tańcz, jako ojciec Hani (Jan Kettler)
  • 2009: Gliniarze z Melbourne, jako Anton Buczek
  • 2010: Kołysanka, jako listonosz
  • 2010: Usta usta, jako Paweł Śliwiński
  • 2010: Ratownicy, jako Piotr Rojek
  • 2012: Zagadki kryminalne panny Fisher, jako Mr Merton
  • 2012: Lekarze, jako Leon Jasiński
  • 2012: Ghost Rider 2, jako Terrokov
  • 2012: Hotel 52, jako Wiktor Prus
  • 2013: Tajemnice Laketop (miniserial TV), jako Wolfgang Zanic
  • 2014: Lekarze nocą, jako Leon Jasiński (odcinki 3, 6)
  • 2014: Son of a Gun(inne języki), jako Sam
  • 2014: Ziarno prawdy, jako kanonik
  • 2015: Disco polo, jako „Katiusza”
  • 2015: Prokurator, jako prokurator Kazimierz Proch
  • 2017: Jungle, jako „Ojciec Yossiego”
  • od 2018: Chyłka, jako Harry McVay
  • 2018: Krew Boga jako Geowold
  • 2018: Tidelands, jako Gregori Stolin
  • 2019: Ikar. Legenda Mietka Kosza, jako Stanisław Kosz, ojciec Mietka
  • 2020: W głębi lasu, jako Dawid Goldsztajn
  • 2021: Receptura, jako Jan Wedel[21]
  • 2022: Niebezpieczni dżentelmeni, jako Włodzimierz Lenin

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Jacek Koman. Listal. [dostęp 2018-11-11]. (ang.).
  2. a b c Jacek Koman. The Wheeler Centre. [dostęp 2018-11-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-11)]. (ang.).
  3. a b Jacek Koman Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2018-11-11]. (ang.).
  4. Jacek Koman. MYmovies. [dostęp 2018-11-11]. (wł.).
  5. Personalidade: Jacek Koman (Polônia). InterFilmes.com. [dostęp 2018-11-11]. (port.).
  6. Halina Koman-Dobrowolska w bazie filmpolski.pl
  7. a b c d e Jacek Koman: Życiorys. KnockKnockActors.com. [dostęp 2008-06-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-09-10)]. (pol.).
  8. Halina Koman-Dobrowolska, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2020-03-05].
  9. Adam Koman, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2020-03-05].
  10. Jacek Koman – Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2018-11-11]. (rum.).
  11. Jacek Koman, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2016-06-14] [zarchiwizowane z adresu].
  12. a b c d Jacek Koman. ČSFD.cz. [dostęp 2018-11-11]. (cz.).
  13. Geoffrey Milne (2004-01-01): Theatre Australia (un)limited: Australian Theatre Since the 1950s. Rodopi. ISBN 90-420-0930-6. [dostęp 2016-06-14]. (ang.).
  14. a b c d e Jacek Koman Biography. Cinema.com. [dostęp 2018-11-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-11)]. (ang.).
  15. a b c Jacek Koman Movies Profile. Metacritic. [dostęp 2018-11-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-11)]. (ang.).
  16. The quiet man. The Sydney Morning Herald. [dostęp 2002-12-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-14)]. (ang.).
  17. Artista: Jacek Koman (15 de agosto de 1956). Filmow. [dostęp 2018-11-11]. (port.).
  18. Band (2010-06-07). Vulgargrad. [dostęp 2016-06-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-11)]. (ang.).
  19. 33. Przegląd Piosenki Aktorskiej, „Culture.pl” [dostęp 2018-11-29] (ang.).
  20. Teatr w Polsce – polski wortal teatralny [online], e-teatr.pl [dostęp 2018-11-29].
  21. „Receptura” nowym serialem TVN. Zagra Agnieszka Więdłocha [online], wirtualnemedia.pl [dostęp 2021-05-24] (pol.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]