Jerzy Karaszkiewicz
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód | |
| Lata aktywności |
1960–2004 |
Jerzy Karaszkiewicz (ur. 1 stycznia 1936 w Warszawie, zm. 17 grudnia 2004 tamże) – polski aktor filmowy i teatralny. Był mężem scenografki i projektantki wnętrz Elżbiety Karaszkiewicz[1].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Jego rodzice byli działaczami PPS przed drugą wojną światową. Jego ojciec nosił nazwisko Karaśkiewicz, które zmienione zostało przez matkę aktora[2].
W roku 1959 Karaszkiewicz ukończył warszawską PWST. Wcześniej występował w Studenckim Teatrze Satyryków oraz wystąpił w Hamlecie w Teatrze Powszechnym w Warszawie w roli Rosenkrantza. Później występował w warszawskich teatrach: Dramatycznym, Polskim oraz w Teatrze Rozmaitości[3]. Teatr Rozmaitości opuścił, gdy jego dyrektorem został Ignacy Gogolewski, który sugerował angażowanie aktorów w pochód pierwszomajowy. Po opuszczeniu tego teatru, wyjechał do Londynu, gdzie zagrał w Teatrze Nowym POSK[4]. Po powrocie do Polski grał w Teatrze Dramatycznym w Płocku oraz gościnnie w Teatrze Współczesnym w Szczecinie[3]. W roku 1987 powrócił do Teatru Dramatycznego w Warszawie, którym kierował wówczas Zbigniew Zapasiewicz, a następnie grał w Teatrze Nowym, do którego zaprosił go Adam Hanuszkiewicz[5].
Współtworzył scenariusz filmu Rejs Marka Piwowskiego, w którym także wystąpił[6]. W filmie reżyserzy przeważnie obsadzali go w rolach „szemranych typów”, on sam twierdził, że najchętniej widzieli go w roli kierowcy nyski.
Karaszkiewicz był autorem zbioru felietonów Pogromca łupieżu, które publikował wcześniej w Gazecie Wyborczej i Polityce[7]. Zawarł w nich wspomnienia z dzieciństwa w okupowanej Warszawie, przeplata z gawędami o artystach, m.in. Halinie Mikołajskiej, Tadeuszu Łomnickim czy Adamie Hanuszkiewiczu.
Zmarł na zawał serca[8]. Został pochowany na cmentarzu komunalnym Północnym w Warszawie (kwatera W-II-8, rząd 13, grób 11).
Teatr[edytuj | edytuj kod]
- Teatr Powszechny w Warszawie (1960–1964)
- Teatr Dramatyczny w Warszawie (1964–1969)
- Studencki Teatr Satyryków (1970–1972)
- Teatr Rozmaitości w Warszawie (1972–1985)
- Teatr Dramatyczny im. Jerzego Szaniawskiego w Płocku (1985–1990)
- Teatr Nowy w Warszawie (1990–2002)
Wybrana filmografia[edytuj | edytuj kod]
- Godzina pąsowej róży jako Jan Dorosz, mąż Ewy
- Sam pośród miasta jako kierowca Wacek
- Podziemny front jako żołnierz AL
- Kochajmy Syrenki jako saksofonista zespołu „Żywioły”
- Pieczone gołąbki jako Drobniak, członek brygady Wierzchowskiego
- Stawka większa niż życie jako partyzant „Franek”
- Rejs jako marynarz łowiący ryby
- Nie lubię poniedziałku jako Józek, mechanik w warsztacie samochodowym
- Stawiam na Tolka Banana jako członek szajki „filmowców”
- Czterdziestolatek jako Franek Maciaszek
- 1975: Dyrektorzy jako robotnik
- Brunet wieczorową porą jako Stasiek, pijaczek z warsztatu samochodowego
- 07 zgłoś się jako Wojteczek „Szklane Oczko”
- Życie na gorąco jako Franois Bernier
- Doktor Murek jako bandzior Józiek
- Prom do Szwecji jako Grodzki, kierowca PKS
- Droga
- Miś jako sprzedający wejściówki na lotnisko na Okęciu
- 1981: Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy jako nauczyciel Grass (odc. 11)
- 1982: Popielec jako Burek
- Życie Kamila Kuranta jako wuj Kazimierz
- Zdaniem obrony jako Krzywy
- Weryfikacja jako Furmaniak
- 1987: Rzeka kłamstwa jako Dyriasz
- Mistrz i Małgorzata jako krytyk Alojzy Mogarycz
- Oszołomienie jako aktor Frankowski
- Wielka wsypa jako Dziuniek
- Dom jako złodziej Piskorz
- Siedlisko jako pan Stefan
- Ogniem i mieczem jako starosta Hieronim Radziejowski
- Złotopolscy jako menel Funio
- Psie serce jako Sławek
- Spam jako Zbyszek, ojciec Moniki
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dajbor 2019 ↓, s. 54.
- ↑ Dajbor 2019 ↓, s. 63.
- ↑ a b Dajbor 2019 ↓, s. 56.
- ↑ Dajbor 2019 ↓, s. 71.
- ↑ Dajbor 2019 ↓, s. 56, 73.
- ↑ Dajbor 2019 ↓, s. 51.
- ↑ Dajbor 2019 ↓, s. 50.
- ↑ Zmarł Jerzy Karaszkiewicz. wyborcza.pl.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Rafał Dajbor: Jak u Barei, czyli kto to powiedział. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2019. ISBN 978-83-66232-24-2.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Jerzy Karaszkiewicz w bazie IMDb (ang.)
- Jerzy Karaszkiewicz w bazie Filmweb
- Jerzy Karaszkiewicz w bazie filmpolski.pl
- Jerzy Karaszkiewicz, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2021-04-09].
- Jerzy Karaszkiewicz na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”