Ogniem i mieczem (film 1999)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Ogniem i mieczem
Gatunek historyczny, wojenny, przygodowy
Rok produkcji 1999
Data premiery 8 lutego 1999
Kraj produkcji Polska
Język polski
ukraiński
krymskotatarski
Czas trwania 180 min
Reżyseria Jerzy Hoffman
Scenariusz Jerzy Hoffman
Główne role Bohdan Stupka
Michał Żebrowski
Aleksandr Domogarow
Izabella Scorupco
Muzyka Krzesimir Dębski
Zdjęcia Grzegorz Kędzierski
Scenografia Andrzej Haliński
Kostiumy Magdalena Tesławska
Paweł Grabarczyk
Montaż Marcin Bastkowski
Cezary Grzesiuk
Produkcja Jerzy R. Michaluk
Dystrybucja Syrena EG
Budżet 24 mln zł
Cytaty w Wikicytatach

Ogniem i mieczem – polski film historyczny z 1999 r. w reżyserii Jerzego Hoffmana, na podstawie powieści Henryka Sienkiewicza pod tym samym tytułem.

Jest to ostatnia z trzech części trylogii Sienkiewicza przeniesiona na ekran przez Jerzego Hoffmana, po Panu Wołodyjowskim (1969) i Potopie (1974), choć kolejność pisania trylogii była odwrotna. Równocześnie z wersją kinową wyprodukowano wersję telewizyjną – miniserial pod tym samym tytułem z 2000 r.

Fabuła[edytuj | edytuj kod]

Połowa XVII wieku. Jan Skrzetuski, poseł księcia Wiśniowieckiego, wraca z misji na Krymie. W drodze ratuje życie kozackiemu pułkownikowi Bohdanowi Chmielnickiemu. Podczas postoju w karczmie zaprzyjaźnia się z dwoma szlachcicami Onufrym Zagłobą i Longinusem Podbipiętą, którzy mieli okazję zobaczyć jak Skrzetuski poradził sobie z napastliwym starostą Czaplińskim, wyrzucając go w błoto przed karczmą. W dalszą drogę wyruszają razem. Wkrótce trafiają na rozbitą kolaskę, należącą do kniahini Kurcewiczowej. Ratują z opresji ją oraz piękną bratanicę jej nieboszczyka męża, Helenę.

Bohdan Chmielnicki organizuje na Siczy wielkie powstanie Kozaków, sprzymierzonych z Tatarami. Rebelianci pokonują wojska koronne pod Żółtymi Wodami i pod Korsuniem. Bunt próbuje „utopić we krwi” książę Jeremi Wiśniowiecki, któremu służą wiernie Jan Skrzetuski z Longinusem Podbipiętą. Obowiązki zawodowe odrywają Skrzetuskiego od ukochanej Heleny. Nie ma dość czasu, aby bronić ją przed wojną i zakochanym w niej Kozakiem, Jurkiem Bohunem. Jurko Bohun ukrywa Helenę Kurcewiczównę u czarownicy Horpyny w Czarcim Jarze, a jako znak-hasło ustala swój piernacz.

Wojska dowodzone przez księcia Jeremiego Wiśniowieckiego nie mogą liczyć na pomoc innych magnatów, bo ci chcą ugody z Kozakami. Pospolite ruszenie, zebrane pod Piławcami, ucieka na wieść o przybyciu Tatarów. Wojska księcia fortyfikują się w twierdzy Zbaraż, który oblega wielka armia dowodzona przez Bohdana Chmielnickiego i chana Islama III Gireja. Szlachta w liczbie kilkunastu tysięcy żołnierzy broni się dzielnie, ale nie ma szans wobec tak wielkiej potęgi.

Książę wysyła Podbipiętę, by ten przekradł się przez oblegających Kozaków i zawiadomił króla o tragicznym położeniu Zbaraża. Longinus ginie naszpikowany strzałami, z litanią na ustach. Misja udaje się Janowi Skrzetuskiemu, dzięki któremu król Jan Kazimierz rusza z odsieczą pod Zbaraż.

Książę Jeremi Wiśniowiecki, Skrzetuski i Zagłoba uważani są i traktowani jak bohaterowie, Helena zostaje ocalona, a Jurko Bohun schwytany (Skrzetuski przebacza mu porwanie Heleny) i uwolniony.

Obsada[edytuj | edytuj kod]

Produkcja[edytuj | edytuj kod]

Zdjęcia kręcono w Lublinie (Kaplica Trójcy Świętej w Lublinie), Sierpcu (Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu), Warszawie (Fort Legionów Cytadeli Warszawskiej, Wilanów, Młociny), Klimkówce, Zubczycy Górnej (Orawski Park Etnograficzny), Krakowie (kamieniołom Skałki Twardowskiego), Ojcowie (Brama Krakowska), Zielonce (poligon), Biskupinie, Biedrusku (poligon) i Sułoszowej (Zamek Pieskowa Skała).

Okres zdjęciowy trwał od 6 października 1997 do 28 czerwca 1998. Efekty specjalne stworzyła firma Machine Shop, która pracowała wcześniej nad takimi filmami jak Terminator 2: Dzień sądu czy Braveheart. Waleczne serce. Ogniem i mieczem promowała piosenka Dumka na dwa serca Edyty Górniak i Mietka Szcześniaka[1]. Taśmy filmowej do montażu było ponad 130 kilometrów. Ogniem i mieczem przyciągnęło do polskich kin największą liczbę widzów po 1989 roku – 7,15 mln[2].

Ścieżka dźwiękowa[edytuj | edytuj kod]

Ogniem i mieczem – ścieżka dźwiękowa z filmu ukazała się 24 lutego 1999 roku nakładem wytwórni muzycznej Pomaton EMI[3]. Wydawnictwo stanowią utwory skomponowane przez Krzesimira Dębskiego. Nagrania, jak i obrazy były promowane piosenką Dębskiego do słów Jacka Cygana pt. „Dumka na dwa serca”. Partie wokalne wykonali Mieczysław Szcześniak oraz Edyta Górniak. Soundtrack uzyskał certyfikat poczwórnej platynowej płyty[4].

Nagrody[edytuj | edytuj kod]

  • FPFF – Marcin Bastkowski – nagroda za montaż (XXIV Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni) (1999)
  • FPFF – Cezary Grzesiuk – nagroda za montaż (XXIV Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni) (1999)
  • FPFF – Andrzej Haliński – nagroda za scenografię (XXIV Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni) (1999)
  • FPFF – nagroda Jury za twórcze zamknięcie ekranizacji sienkiewiczowskiej epopei – Jerzy Hoffman (1999)
  • FPFF – nagroda Prezesa Zarządu Telewizji Polskiej – Jerzy Hoffman (1999)
  • Festiwal Polskich Filmów w Chicago – Złote Zęby – nagroda publiczności – Jerzy Hoffman (1999).
  • Brylantowy Bilet Stowarzyszenia „Kina Polskie” dla filmu, który przyciągnął do kin najwięcej widzów – Jerzy Hoffman (1999)
  • 3. ceremonia wręczenia Orłów
    • Zwycięzca – Najlepsza Drugoplanowa Rola Kobieca – Ewa Wiśniewska
    • Zwycięzca – Najlepszy Producent – Jerzy R. Michaluk, Jerzy Hoffman
  • Złota Kaczka w kategorii: najlepszy polski film za rok 1999 – Jerzy Hoffman (2000)
  • MFF Słowiańskich i Prawosławnych w Moskwie – I nagroda – Jerzy Hoffman (2000)
  • TP SA Music and Film Festival – „Philip Award” w kategorii: muzyka oryginalna i adaptowana w polskim filmie – Krzesimir Dębski (2000)

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Polskie Radio PiK, Edyta Górniak i Mieczysław Szcześniak – Dumka na dwa serca, Radio Pik, 22 stycznia 2020 [dostęp 2021-02-01] (pol.).
  2. ↑ Tadeusz Miczka, Polskie kino po reformie (2005–2010), „Postscriptum Polonistyczne” (1(5)), 2010, s. 82 [dostęp 2021-02-01].
  3. ↑ „Ogniem i mieczem” ścieżka dźwiękowa (pol.). www.film.org.pl. [dostęp 2012-04-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-02)].
  4. ↑ Platynowe płyty CD przyznane w 1999 roku, ZPAV [dostęp 2020-07-13].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Filmy w reżyserii Jerzego Hoffmana
1960-69
1970-79
1980-89
1990-99
2000−09
2010−19
seriale TV

2016.02.21. Jerzy Hoffman Fot Mariusz Kubik 12.JPG

Trylogia Henryka Sienkiewicza
Ogniem i mieczem
Potop
Pan Wołodyjowski
Ekranizacje
Zobacz też
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ogniem_i_mieczem_(film_1999)&oldid=66028305”