Przejdź do zawartości

Józef Rozwadowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Józef Rozwadowski
Ilustracja
Adveniat Regnum Tuum
Przyjdź Królestwo Twoje
Kraj działania

Polska

Data i miejsce urodzenia

19 marca 1909
Kraków

Data i miejsce śmierci

3 sierpnia 1996
Łódź

Miejsce pochówku

bazylika archikatedralna św. Stanisława Kostki w Łodzi

Biskup diecezjalny łódzki
Okres sprawowania

1968–1986

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

11 października 1931

Nominacja biskupia

29 października 1968

Sakra biskupia

24 listopada 1968

Sukcesja apostolska
Data konsekracji

24 listopada 1968

Miejscowość

Częstochowa

Miejsce

bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny na Jasnej Górze

Konsekrator

Karol Wojtyła

Współkonsekratorzy

Jerzy Stroba
Jan Kulik

Grób biskupa Józefa Rozwadowskiego w krypcie archikatedry łódzkiej
Tablica upamiętniająca biskupa Józefa Rozwadowskiego w obejściu archikatedry łódzkiej

Józef Rozwadowski (ur. 19 marca 1909 w Krakowie, zm. 3 sierpnia 1996 w Łodzi) – polski duchowny rzymskokatolicki, doktor nauk teologicznych, biskup diecezjalny łódzki w latach 1968–1986, od 1986 biskup senior diecezji łódzkiej.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Młodość i wykształcenie

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 19 marca 1909 w Krakowie[1]. W latach 1919–1927 kształcił się w IV Państwowym Gimnazjum im. Henryka Sienkiewicza w Krakowie, gdzie złożył egzamin dojrzałości[2].

W latach 1927–1931 odbył studia na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego i zdobywał formację kapłańską w Arcybiskupim Seminarium Duchownym w Krakowie[1]. W związku z planami kontynuowania studiów za granicą święcenia prezbiteratu otrzymał z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem[2]. Udzielił mu ich 11 października 1931 w bazylice archikatedralnej św. Stanisława i św. Wacława w Krakowie arcybiskup metropolita krakowski Adam Stefan Sapieha[1].

Następnie w latach 1931–1933[3] studiował teologię moralną[2] na Wydziale Teologicznym Papieskiego Uniwersytetu Świętego Tomasza z Akwinu[1], gdzie uzyskał licencjat[3] i na podstawie dysertacji O cnocie pragnienia wiedzy (studiositas) u św. Tomasza z Akwinu[1] doktorat z teologii[2]. W 1938 na Uniwersytecie Jagiellońskim nostryfikował licencjat z teologii[3]. W 1945 na Wydziale Filozoficznym tego uniwersytetu rozpoczął studia w zakresie pedagogiki i psychologii rozwojowej[1]. W 1946 uzyskał na Uniwersytecie Jagiellońskim doktorat z teologii[2].

Prezbiter

[edytuj | edytuj kod]

W latach 1933–1934[2] pracował jako wikariusz w parafii św. Jana Chrzciciela w Lubniu[1], a w latach 1934–1938[2] jako wikariusz w parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Oświęcimiu. Podczas posługi w Oświęcimiu był jednocześnie prefektem w miejscowym liceum ogólnokształcącym, zaś w latach 1938–1939 pełnił funkcję prefekta liceum pedagogicznego w Bielsku[1]. W 1939 był wakacyjnym kapelanem arcybiskupa Adama Stefana Sapiehy[3]. W czasie II wojny światowej brał udział w tajnym nauczaniu w Krakowie, uczył religii w szkole zawodowej[1]. W latach 1945–1948 był duszpasterzem akademickim przy kościele św. Anny w Krakowie[1][3], a w latach 1965–1968 proboszczem parafii św. Floriana w Krakowie[1].

W kurii krakowskiej w 1952 objął funkcję referenta ds. katechizacji pozaszkolnej, a w 1957 archidiecezjalnego wizytatora szkolnego. Od 1957 był członkiem Komisji Szkolnej Episkopatu Polski[1].

W 1943 został obdarzony przywilejem noszenia rokiety i mantoletu, a także otrzymał godność szambelana papieskiego[2].

Działalność dydaktyczno-naukowa

[edytuj | edytuj kod]

W czasie okupacji był ojcem duchownym w krakowskim seminarium duchownym i przez rok wykładał w nim teologię moralną i ascetykę[1].

W latach 1948–1952 zajmował stanowisko młodszego asystenta na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie prowadził zajęcia z pedagogiki, psychologii rozwojowej i katechetyki. Od 1953 wykładał katechetykę w mieszczących się w Krakowie wyższych seminariach duchownych: metropolitalnym, śląskim i częstochowskim[1]. Wykłady z katechetyki i psychologii prowadził również od 1962 na Fakultecie Teologicznym w Krakowie[2]

Biskup

[edytuj | edytuj kod]

29 października 1968 papież Paweł VI mianował go biskupem diecezjalnym diecezji łódzkiej[3]. 31 października 1968 kanonicznie objął diecezję[4]. Święcenia biskupie otrzymał 24 listopada 1968 w bazylice Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny na Jasnej Górze w Częstochowie[1]. Konsekrował go kardynał[5] Karol Wojtyła, arcybiskup metropolita krakowski, któremu asystowali Jan Kulik, biskup pomocniczy łódzki, i Jerzy Stroba, biskup pomocniczy gorzowski[1]. Jako zawołanie biskupie przyjął słowa „Adveniat Regnum Tuum” (Przyjdź Królestwo Twoje)[6]. 1 grudnia 1968 odbył ingres do katedry św. Stanisława Kostki w Łodzi[1].

Podczas swych rządów w diecezji ustanowił duszpasterstwo rodzin, wprowadził katechizacje przedmałżeńską i przedchrześcielną, w większych miastach utworzył ośrodki duszpasterstwa studentów, nauczycieli i służby zdrowia, zapoczątkował rekolekcje dla maturzystów i ich pielgrzymki na Jasną Górę, inicjował tworzenie parafialnych zespołów charytatywnych do opieki nad osobami starszymi, chorymi i niepełnosprawnymi[2], ustanowił 26 parafii i 4 nowe dekanaty, doprowadził do odbudowania katedry łódzkiej po pożarze w 1971 i do rozbudowy gmachu łódzkiego seminarium[1], dla absolwentów seminarium uzyskał możliwość ubiegania się o magisterium na Wydziale Teologicznym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego na podstawie prac napisanych pod kierunkiem swoich seminaryjnych profesorów[2].

W czasie stanu wojennego czynnie wsparł opozycję demokratyczną[2]. U jego początków w swojej rezydencji udzielił schronienia poszukiwanemu działaczowi „Solidarności” Januszowi Kenicowi[7], 13 grudnia 1981 zgodnie z planem udał się do Pabianic, gdzie wygłosił pokrzepiającą zebranych homilię i poświęcił sztandar „Solidarnści”, interweniował u władz w obronie aresztowanych, powołał ośrodek pomocy internowanym, uwięzionym i ich rodzinom, obejmując patronatem działalność pomocową prowadzoną przez ojca Stefana Miecznikowskiego, ośrodek pomocy osobom pozbawionym pracy oraz ośrodek pomocy prawnej dla poszkodowanych, przechowywał pieniądze zarządu regionalnego „Solidarności”, a także osobiste pisma działaczy opozycyjnych[2].

20 marca 1984 złożył rezygnację z obowiązków biskupa diecezjalnego łódzkiego, którą papież Jan Paweł II przyjął 24 stycznia 1986[1].

W Episkopacie Polski był w latach 1969–1983 przewodniczącym Komisji ds. Rodzin, należał także do Rady Głównej. W 1980 był delegatem episkopatu na Synod Biskupów w Rzymie[1]. Brał udział w sakrach biskupów pomocniczych łódzkich Władysława Ziółka (1980) jako konsekrator i Adama Lepy (1988) jako współkonsekrator[5].

Zmarł 3 sierpnia 1996 w Łodzi. 7 sierpnia 1996 został pochowany w krypcie archikatedry łódzkiej[1].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u K.R. Prokop: Biskupi Kościoła katolickiego w III Rzeczpospolitej. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 1998, s. 122–123. ISBN 83-7052-900-3.
  2. a b c d e f g h i j k l m S. Grad. Biskup Józef Rozwadowski – duszpasterz i obrońca ludzi pracy. „Łódzkie Studia Teologiczne”. 2009, 18. s. 87–97. ISSN 1231-1634. [dostęp 2019-07-29]. 
  3. a b c d e f A. Gronczewska: Józef Rozwadowski – biskup, który ukochał Łódź. dzienniklodzki.pl, 2016-08-15. [dostęp 2019-04-04].
  4. A. Ziółkowska: Diecezja łódzka i jej biskupi. Łódź: Diecezjalne Wydawnictwo Łódzkie, 1987, s. 93. ISBN 83-85022-00-7.
  5. a b Józef Rozwadowski. catholic-hierarchy.org. [dostęp 2019-04-04]. (ang.).
  6. K.R. Prokop: Biskupi Kościoła katolickiego w III Rzeczpospolitej. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 1998, s. 186. ISBN 83-7052-900-3.
  7. M. Darda: Józef Rozwadowski: duchowny olbrzymiej odwagi. 18 lat kierował łódzkim Kościołem. dzienniklodzki.pl, 2016-08-03. [dostęp 2019-07-30].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]