Kamienica Emila Bernhardta w Bydgoszczy
53°07′33″N 18°00′12″E/53,125833 18,003333 nr rej. A/1558 z 30.04.2010[1]
| |
 Widok od ul. Gdańskiej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Gdańska 16 |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt |
Carl Stampehl |
| Kondygnacje |
5 |
| Rozpoczęcie budowy |
1882 |
| Ukończenie budowy |
1884 |
| Ważniejsze przebudowy |
1918–1920 |
| Pierwszy właściciel |
Emil Bernhardt |
Położenie na mapie Bydgoszczy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |
| 53°07′33″N 18°00′12″E/53,125833 18,003333
| |
Kamienica Emila Bernhardta w Bydgoszczy – kamienica położona w Bydgoszczy przy ul. Gdańskiej 16.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Budynek stoi we wschodniej pierzei ul. Gdańskiej, przy skrzyżowaniu z ul. Dworcową. Przylega od południa do hotelu „Pod Orłem” i stanowi z nim całość pod względem gabarytowym i częściowo stylistycznym.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Działkę, na której stoi kamienica, zakupił około 1850 roku piekarz August Friedrich Bernhardt[2]. Między rokiem 1875 a 1879 firmę przejął jego syn Emil Bernhardt, który wcześniej odbył w Szwajcarii przeszkolenie w zawodzie hotelarskim[2]. W 1880 roku Emil Bernhardt ożenił się z Luizą Müller, córką posiadacza ziemskiego z okolic Piły, która wniosła bardzo pokaźny posag. Prawdopodobnie część wiana żony przeznaczył na wzniesienie kamienicy przy ul. Gdańskiej 16, sąsiadującej z parcelą hotelu "Pod Orłem"[2].
Projekt budynku, autorstwa bydgoskiego mistrza murarskiego Carla Stampehla został zatwierdzony 13 lutego 1882 roku. Powstała kamienica trzypiętrowa o reprezentacyjnej fasadzie utrzymanej w stylu historycznym, nawiązującym do form włoskich renesansowych pałaców miejskich. Był to obiekt typu "Geschäftshaus" – z pomieszczeniami kawiarnianymi i sklepowymi w przyziemiu[2].
W 1918 roku projekt adaptacji pomieszczeń na parterze dla filii Banku Niemieckiego wykonał architekt Gustaw Bruschat. W 1920 roku dokonano kolejnej przebudowy według projektu architekta Rudolfa Kerna[3].
W kamienicy mieściła jedna z najelegantszych bydgoskich kawiarni „Wiener Cafe”, działająca do 1920 roku[3]. W okresie międzywojennym miały tu swoje siedziby: Bank Agrarny i Poznański Bank Gospodarstwa Krajowego oraz swój lokal – Niemieckie Towarzystwo Nauki i Sztuki[3].
Jesienią 2021 w budynku ponownie otwarto kawiarnię[4][5].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Budynek wzniesiono na planie podkowy, w stylu eklektycznym o formach klasycyzujących[3]. O dawnej świetności kamienicy świadczy nie tylko dekoracyjna fasada, ale także relikty unikatowej polichromii pokrywającej niegdyś w całości ściany sieni przejazdowej[6].
Na zapleczu parceli mieści się budynek mieszkalny z żelaznym gankiem i dekoracyjnym, ażurowym szczytem, wzniesiony w 1882 roku, zaprojektowany przez mistrza murarskiego Carla Rose[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo kujawsko-pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
- ↑ a b c d Jastrzebska-Puzowska Iwona: Hotel „Pod Orłem”. [w.] Kronika Bydgoska XIV 1992. Bydgoszcz 1993
- ↑ a b c d e Bręczewska-Kulesza Daria, Derkowska-Kostkowska Bogna, Wysocka A., [i inni]: Ulica Gdańska. Przewodnik historyczny, Bydgoszcz 2003
- ↑ Bromberg Kaffee. Po ponad stu latach znowu kawiarnia na ul. Gdańskiej 16 w Bydgoszczy
- ↑ Jak kawa z Bydgoszczy wzburzyła ludzi. "A może kelnerzy będą ubrani w niemieckie mundury"
- ↑ Brama przejazdowa ul. Gdańska 16
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Bręczewska-Kulesza Daria, Derkowska-Kostkowska Bogna, Wysocka A., [i inni]: Ulica Gdańska. Przewodnik historyczny, Bydgoszcz 2003
- Jastrzebska-Puzowska Iwona: Hotel „Pod Orłem”. [w:] „Kronika Bydgoska” XIV 1992. Bydgoszcz 1993
