Karl Böhm

Karl Böhm
Imię i nazwisko	Karl August Leopold Böhm
Data i miejsce urodzenia	28 sierpnia 1894 ; Graz
Data i miejsce śmierci	14 sierpnia 1981 ; Salzburg
Zawód	dyrygent
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Karl August Leopold Böhm (ur. 28 sierpnia 1894 w Grazu, zm. 14 sierpnia 1981 w Salzburgu^[1]) – austriacki dyrygent, znany przede wszystkim z interpretacji dzieł Wolfganga Amadeusa Mozarta i Richarda Straussa.

Rys biograficzny[edytuj | edytuj kod]

Urodzony w rodzinie adwokata, odbył studia prawnicze równocześnie studiując teorię muzyki i fortepian. Karierę jako dyrygent rozpoczął w 1917 roku w rodzinnym Grazu, mimo braku przygotowania zawodowego w tej specjalności. Jednym z przełomów w karierze Böhma było zaproszenie od Bruno Waltera do Monachium. Pierwszą operą, jaką poprowadził w tamtejszym teatrze, była Madame Butterfly Giacomo Pucciniego (28 stycznia 1921 r.). Od 1927 roku objął funkcję generalnego dyrektora muzyki w Darmstadcie, następnie w latach 1931–34 pracował w Hamburgu i od 1934, po usunięciu ze stanowiska Fritza Buscha przez reżym nazistowski, w drezdeńskiej Semperoper. W Dreźnie też zaprzyjaźnił się ze Straussem. 15 października 1938 roku kierował światową prapremierą jego opery Dafne. W latach 1943–45 i 1954–56 szefował Wiener Staatsoper. Jego nazwisko figurowało na Gottbegnadeten-Liste (Lista obdarzonych łaską Bożą w III Rzeszy).

Po wojnie otrzymał dwuletni zakaz dyrygowania, po którym to okresie rozwinęła się jego międzynarodowa kariera. Dyrygował w MET, Londynie, Bayreuth, Salzburgu i na innych scenach.

Kojarzony dzięki doskonałym nagraniom z twórczością Mozarta czy Straussa, Böhm w późniejszym okresie nagrywał także z powodzeniem dzieła Wagnera. Nagrany przez niego z Bayreuther Festspiele Pierścień Nibelunga (1967–1971) bywa wymieniany razem z nagraniami Herberta von Karajana (Berliner Philharmoniker) czy sir Georga Soltiego (Wiener Philharmoniker), wielkim uznaniem cieszy się także jego nagranie wagnerowskiego Tristana i Izoldy, także z Bayreuth. Z równym powodzeniem dyrygował dziełami Verdiego, Beethovena, Brahmsa, Schuberta, Brucknera czy Berga.

Dyrygował najbardziej uznanymi zespołami, takimi jak Filharmonicy Wiedeńscy i Berlińscy, Orkiestrą MET, London Symphony Orchestra. Współpracował z największymi śpiewakami swoich czasów, jak Erich Kunz, Anton Dermota, Birgit Nilsson, Christa Ludwig, Leonie Rysanek, Theo Adam czy Wolfgang Windgassen.

Zmarł w trakcie przygotowań do festiwalu w Salzburgu.

Jego synem był Karlheinz Böhm, austriacki aktor, a wnuczką Katharina Böhm – aktorka, córka Barbary Kwiatkowskiej-Lass.

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

1943 – Krzyż Zasługi Wojennej^[1]
1958 – Wielka Srebrna Odznaka Honorowa za Zasługi dla Republiki Austrii^[2]
1960 – Wielki Krzyż Zasługi Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec^[2]
1970 – Odznaka Honorowa za Naukę i Sztukę^[2]
1976 – Krzyż Komandorski Legii Honorowej^[2]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Deutsches Literatur-Lexikon. Das 20. Jahrhundert. T. Band 3. Blaas–Braunfels. Zürich-München: K.G. Saur Verlag, 2001, s. 253. ISBN 3-908255-03-1.
↑ ^a ^b ^c ^d Karl Böhm. uni-mozarteum.at. [dostęp 2020-01-28]. (niem.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Karl Böhm w bazie AllMusic (ang.)
Kronika Opery, Marian BM.B. Michalik (red.), Jolanta MJ.M. Michasiewicz (red.), Warszawa: Wydawnictwo Kronika, 1993, ISBN 83-900331-7-8, OCLC 69311058 .
Wagner – The great operas from the Bayreuth Festival, Decca, 2008

[lexikon-1] Deutsches Literatur-Lexikon. Das 20. Jahrhundert. T. Band 3. Blaas–Braunfels. Zürich-München: K.G. Saur Verlag, 2001, s. 253. ISBN 3-908255-03-1.

[mozarteum-2] Karl Böhm. uni-mozarteum.at. [dostęp 2020-01-28]. (niem.).

[1]

[2]