Klasyfikacja medalowa Zimowych Igrzysk Olimpijskich 1936

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Państwa uczestniczące w Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 1936

     zdobywcy co najmniej jednego złotego medalu

     zdobywcy co najmniej jednego srebrnego medalu

     zdobywcy co najmniej jednego brązowego medalu

     państwa bez medalu

     państwa nieuczestniczące w igrzyskach

Galeria medalistów Zimowych Igrzysk Olimpijskich 1936
Podium olimpijskie w jeździe indywidualnej kobiet w łyżwiarstwie figurowym; od lewej: Cecilia Colledge (srebro), Sonja Henie (złoto), Vivi-Anne Hultén (brąz)
Ivar Ballangrud – norweski panczenista, czterokrotny medalista olimpijski z Garmisch-Partenkirchen
Oddbjørn Hagen – norweski narciarz klasyczny, trzykrotny medalista olimpijski z Garmisch-Partenkirchen
Erik Larsson – szwedzki biegacz narciarski, dwukrotny medalista olimpijski z Garmisch-Partenkirchen
Szwajcarska czwórka bobslejowa, mistrzowie olimpijscy z Garmisch-Partenkirchen
Christl Cranz – niemiecka narciarka alpejska, mistrzyni olimpijski z Garmisch-Partenkirchen
Elis Wiklund – szwedzki biegacz narciarski, mistrz olimpijski w biegu na 50 km z Garmisch-Partenkirchen
Birger Ruud – norweski skoczek narciarski, mistrz olimpijski z Garmisch-Partenkirchen
Charles Mathiesen – norweski panczenista, mistrz olimpijski w biegu na 1500 m z Garmisch-Partenkirchen
Olaf Hoffsbakken – norweski dwuboista klasyczny, wicemistrz olimpijski z Garmisch-Partenkirchen
Sven Eriksson – szwedzki skoczek narciarski, wicemistrz olimpijski z Garmisch-Partenkirchen
Reprezentacja Stanów Zjednoczonych w hokeju na lodzie – brązowi medaliści olimpijscy z Garmisch-Partenkirchen
Nils-Joel Englund – szwedzki biegacz narciarski, brązowy medalista olimpijski z Garmisch-Partenkirchen
Thorleif Schjelderup – norweski skoczek narciarski, brązowy medalista olimpijski z Garmisch-Partenkirchen

Klasyfikacja medalowa Zimowych Igrzysk Olimpijskich 1936 – zestawienie państw, reprezentowanych przez narodowe komitety olimpijskie, uszeregowanych pod względem liczby zdobytych medali na IV Zimowych Igrzyskach Olimpijskich w 1936 roku w Garmisch-Partenkirchen.

Na igrzyskach w Garmisch-Partenkirchen przeprowadzono 17 konkurencji w 8 dyscyplinach sportowych[1], czyli o trzy więcej niż podczas poprzednich zimowych igrzysk, które odbyły się w 1932 roku w Lake Placid. Po raz pierwszy medale olimpijskie przyznano w narciarstwie alpejskim (kombinacja kobiet i mężczyzn) oraz w sztafecie biegowej mężczyzn[2][3]. Rozegrano również zawody pokazowe w patrolu wojskowym i curlingu bawarskim[4][5].

W igrzyskach olimpijskich wzięło udział 668 sportowców (588 mężczyzn i 80 kobiet) z 28 narodowych reprezentacji[1]. Dla sześciu państw – Australii[a][6], Bułgarii, Grecji, Hiszpanii, Liechtensteinu i Turcji – występ w Garmisch-Partenkirchen był debiutem w zimowych igrzyskach olimpijskich. Dla Liechtensteinu był to ponadto pierwszy start olimpijski, zarówno w letnich i zimowych edycjach igrzysk[7].

Medalistami zostali sportowcy z 11 reprezentacji, co oznacza, że 17 państw zakończyło igrzyska z zerowym dorobkiem medalowym. Zwycięstwo w klasyfikacji medalowej odniosła reprezentacja Norwegii z 7 złotymi, 5 srebrnymi i 3 brązowymi medalami. Drugie miejsce zajęła reprezentacja Niemiec z dorobkiem 6 medali (3 złotych i 3 srebrnych), a trzecie Szwecji z 7 medalami (2 złote, 2 srebrne i 3 brązowe)[1]. Dla Norwegów, Niemców i Szwedów występ w Garmisch-Partenkirchen był najlepszym startem w zimowych igrzyskach olimpijskich. Niemcy zdobyli pierwsze w historii złote i srebrne medale zimowych igrzysk. Natomiast Norwegowie uzyskali najlepszy wynik medalowy od letnich igrzysk w Paryżu w 1924 roku[8][9][10]. Najlepszy zimowy start w igrzyskach olimpijskich zaliczyli również reprezentanci Austrii[11]. De facto najlepszy wynik medalowy w zimowych igrzyskach uzyskali także reprezentanci Wielkiej Brytanii. Zawodnicy z tego kraju zdobyli złoty medal olimpijski w hokeju na lodzie[12]. Był to wówczas pierwszy złoty medal zimowych igrzysk dla Wielkiej Brytanii[b][5][13][14][15][16][17]. Najlepszy start od igrzysk w Chamonix uzyskali reprezentanci Szwajcarii[18]. Reprezentanci Węgier w łyżwiarstwie figurowym – Emília Rotter i László Szollás zdobyli drugi z rzędu brązowy medal olimpijski[19]. Były to jedyne medale dla tego kraju od pierwszych zimowych igrzysk[20].

Występ w Garmisch-Partenkirchen był najsłabszym w historii zimowych igrzysk olimpijskich dla reprezentacji Stanów Zjednoczonych, Kanady i Francji. Amerykanie uzyskali najgorszy wynik medalowy we wszystkich swoich startach olimpijskich, włącznie z letnimi edycjami igrzysk[21]. Dla Kanadyjczyków były to drugie w historii (po letnich igrzyskach w 1924 roku) igrzyska bez złotego medalu[22], a dla Francuzów trzecie (po letnich igrzyskach w 1904 roku i zimowych w 1924 roku) bez złota i srebra[23].

Multimedalistami igrzysk olimpijskich w Garmisch-Partenkirchen zostało dziewięciu sportowców, spośród których pięciu zdobyło co najmniej jedno złoto. Najbardziej utytułowanym zawodnikiem igrzysk został łyżwiarz szybki Ivar Ballangrud z trzema złotymi i jednym srebrnym medalem. Drugie miejsce w indywidualnej klasyfikacji medalowej zajął narciarz Oddbjørn Hagen, który zdobył trzy medale w biegach narciarskich i kombinacji norweskiej[1]. Stał się w ten sposób został czwartym sportowcem w historii, który podczas jednej edycji zimowych igrzysk olimpijskich wywalczył medale w dwóch dyscyplinach sportu[24]. W rywalizacji solistek w łyżwiarstwie figurowym złoty medal olimpijski po raz trzeci z rzędu wywalczyła Sonja Henie, została w ten sposób pierwszą kobietą z trzema złotami zimowych igrzysk olimpijskich[25][26][27]. Zwycięzca konkursu skoków w Garmisch-Partenkirchen, Birger Ruud jako pierwszy w historii obronił tytuł mistrza olimpijskiego w skokach narciarskich[28].

Klasyfikacja państw[edytuj | edytuj kod]

Poniższa tabela przedstawia klasyfikację medalową państw, które zdobyły medale na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 1936 w Garmisch-Partenkirchen, sporządzoną na podstawie oficjalnych raportów Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego. Klasyfikacja posortowana jest najpierw według liczby osiągniętych medali złotych, następnie srebrnych, a na końcu brązowych. W przypadku, gdy dwa kraje zdobyły tę samą liczbę medali wszystkich kolorów, o kolejności zdecydował porządek alfabetyczny.

Miejsce Państwo Złoto Srebro Brąz Razem
1. Norwegia Norwegia 7 5 3 15
2. III Rzesza III Rzesza 3 3 6
3. Szwecja Szwecja 2 2 3 7
4. Finlandia Finlandia 1 2 3 6
5. Szwajcaria 1 2 3
6. Austria Austria 1 1 2 4
7. Wielka Brytania Wielka Brytania 1 1 1 3
8. Stany Zjednoczone USA 1 3 4
9. Kanada Kanada 1 1
10. Francja 1 1
10. Węgry 1 1
Razem 17 17 17 51

Klasyfikacje według dyscyplin[edytuj | edytuj kod]

Biegi narciarskie[edytuj | edytuj kod]

Na igrzyskach w Garmisch-Partenkirchen rozegrano trzy konkurencje biegowe – dwa biegi indywidualne mężczyzn (na dystansach 18 i 50 km) oraz rywalizację sztafet 4 × 10 km[29]. Medale olimpijskie w sztafetach przyznano po raz pierwszy w historii[3].

Medalistami w biegach narciarskich zostali zawodnicy z trzech państw – Szwecji, Finlandii i Norwegii. Najwięcej razy, pięciokrotnie, na podium stanęli Szwedzi, którzy zdobyli wszystkie medale w biegu na 50 km. Dwóch zawodników zdobyło po dwa medale – Erik Larsson został mistrzem olimpijskim i brązowym medalistą, a Oddbjørn Hagen dwukrotnie wywalczył srebro[30][31][32][33].

Miejsce Państwo Złoto Srebro Brąz Razem
1. Szwecja Szwecja 2 1 2 5
2. Finlandia Finlandia 1 1 2
3. Norwegia Norwegia 2 2
Razem 3 3 3 9

Bobsleje[edytuj | edytuj kod]

Podczas igrzysk w Garmisch-Partenkirchen, tak samo jak w Lake Placid, rozegrano dwie konkurencje bobslejowe – dwójki i czwórki mężczyzn[34][35].

Na podium olimpijskim stanęli reprezentanci trzech państw – Szwajcarii, Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii. Dwukrotnymi medalistami zostali dwaj bobsleiści szwajcarscy: Joseph Beerli (złoto i srebro) oraz Fritz Feierabend (srebro i brąz)[35][36][37][38].

Miejsce Państwo Złoto Srebro Brąz Razem
1. Szwajcaria 1 2 3
2. Stany Zjednoczone USA 1 1 2
3. Wielka Brytania Wielka Brytania 1 1
Razem 2 2 2 6

Hokej na lodzie[edytuj | edytuj kod]

Turniej olimpijski w hokeju na lodzie podczas igrzysk w Garmisch-Partenkirchen był piątym, podczas którego rozdano medale olimpijskie[39].

Po raz pierwszy w historii mistrzami olimpijscy nie zostali reprezentanci Kanady. Triumf odniosła reprezentacja Wielkiej Brytanii, srebrne medale przypadły Kanadzie, a brązowe Stanom Zjednoczonym[40]. W drużynie brytyjskiej znalazło się kilku graczy kanadyjskich, w wyniku czego Kanada złożyła protest do Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego, który został jednak odrzucony[28].

Miejsce Państwo Złoto Srebro Brąz Razem
1. Wielka Brytania Wielka Brytania 1 1
2. Kanada Kanada 1 1
3. Stany Zjednoczone USA 1 1
Razem 1 1 1 3

Kombinacja norweska[edytuj | edytuj kod]

W programie igrzysk olimpijskich w Garmisch-Partenkirchen znalazł się jeden konkurs indywidualny w kombinacji norweskiej, składający się z biegu na dystansie 18 km i dwóch serii skoków narciarskich[41].

Tak samo jak na trzech poprzednich zimowych igrzyskach olimpijskich, wszystkie medale w dwuboju klasycznym zdobyli reprezentanci Norwegii[42]. Po raz pierwszy medalistą w kombinacji norweskiej nie został Johan Grøttumsbråten, który nie wystartował w igrzyskach[43]. Mistrzem olimpijskim został Oddbjørn Hagen, srebrny medal wywalczył Olaf Hoffsbakken, a brązowy Sverre Brodahl[44].

Miejsce Państwo Złoto Srebro Brąz Razem
1. Norwegia Norwegia 1 1 1 3
Razem 1 1 1 3

Łyżwiarstwo figurowe[edytuj | edytuj kod]

Konkurencje w łyżwiarstwie figurowym podczas igrzysk olimpijskich w 1936 roku pozostały niezmienne względem poprzednich igrzysk. Przeprowadzono rywalizację solistów, solistek i par sportowych[45][46].

Mistrzyni olimpijska w jeździe indywidualnej kobiet, Sonja Henie zdobyła trzeci złoty medal olimpijski z rzędu (poprzednie w Sankt Moritz i Lake Placid)[47]. Została w ten sposób pierwszą kobietą, w dorobku której znalazły się trzy złote medale zimowych igrzysk olimpijskich[25][26][27]. Henie była zarazem drugim sportowcem w historii z trzema złotymi medalami w łyżwiarstwie figurowym, po Gillisie Grafströmie (złote medale w Antwerpii, Chamonix i Sankt Moritz)[48][49][19].

Tytuł mistrza olimpijskiego z Lake Placid obronił również Karl Schäfer[48]. Z kolei Ernst Baier zdobył srebro w konkurencji solistów i złoto w parach sportowych[50]. Został w ten sposób drugim łyżwiarzem figurowym w historii (po Madge Syers-Cave w 1908 roku) i pierwszym mężczyzną, który podczas jednej edycji igrzysk zdobył dwa medale w tej dyscyplinie sportu. Medale Baiera były pierwszymi od 1908 roku zdobytymi dla Niemiec w łyżwiarstwie figurowym[48][49][19].

Miejsce Państwo Złoto Srebro Brąz Razem
1. Austria Austria 1 1 1 3
2. III Rzesza III Rzesza 1 1 2
3. Norwegia Norwegia 1 1
4. Wielka Brytania Wielka Brytania 1 1
5. Szwecja Szwecja 1 1
5. Węgry 1 1
Razem 3 3 3 9

Łyżwiarstwo szybkie[edytuj | edytuj kod]

Konkurencje łyżwiarskie nie uległy zmianie w porównaniu do igrzysk w Lake Placid – przeprowadzono rywalizację mężczyzn na czterech dystansach (500 m, 1500 m, 5000 m i 10 000 m)[51][52].

Trzykrotnym mistrzem i jednokrotnym wicemistrzem olimpijskim został Norweg Ivar Ballangrud. Pod względem liczby złotych medali wywalczonych na jednych igrzyskach wyrównał tym samym rekord Clasa Thunberga z igrzysk w Chamonix[53]. Złotym medalistą został również Charles Mathiesen, dla którego występ w Garmisch-Partenkirchen był debiutem olimpijskim[54]. Multimedalistą igrzysk w Garmisch-Partenkirchen został także Birger Wasenius z dwoma srebrnymi i jednym brązowym medalem[52].

Miejsce Państwo Złoto Srebro Brąz Razem
1. Norwegia Norwegia 4 2 6
2. Finlandia Finlandia 2 2 4
3. Austria Austria 1 1
3. Stany Zjednoczone USA 1 1
Razem 4 4 4 12

Narciarstwo alpejskie[edytuj | edytuj kod]

Narciarstwo alpejskie pojawiło się w programie igrzysk olimpijskich w Garmisch-Partenkirchen po raz pierwszy w historii. Przeprowadzono rywalizację w kombinacji alpejskiej kobiet i mężczyzn. Kombinacja stała się zatem pierwszą narciarską konkurencją, w której przyznawane są medale olimpijskie wśród kobiet[2][55].

Zawody wśród kobiet i mężczyzn zostały zdominowane przez reprezentantów Niemiec, którzy zdobyli oba złote i oba srebrne medale. Pierwszymi mistrzami olimpijskimi zostali Franz Pfnür i Christl Cranz. Brązowe medale wywalczyli reprezentanci Norwegii i Francji[2].

Miejsce Państwo Złoto Srebro Brąz Razem
1. III Rzesza Niemcy 2 2 4
2. Francja 1 1
2. Norwegia Norwegia 1 1
Razem 2 2 2 6

Skoki narciarskie[edytuj | edytuj kod]

W programie igrzysk znalazł się jeden konkurs skoków narciarskich. Zawody te, przeprowadzone na Große Olympiaschanze, były jednym z najważniejszych wydarzeń igrzysk w Garmisch-Partenkirchen – z trybun obserwowało je ok. 200 tysięcy widzów[28].

Po raz czwarty z rzędu tytuł mistrza olimpijskiego w skokach narciarskich zdobył Norweg. Po raz pierwszy Norwegowie nie wywalczyli srebra – zdobył je Szwed Sven Eriksson[56]. W konkursie zwyciężył Birger Ruud, stając się pierwszym skoczkiem narciarskim w historii, który obronił tytuł mistrza olimpijskiego. Brązowy medal wywalczył kolejny Norweg, Thorleif Schjelderup[28].

Miejsce Państwo Złoto Srebro Brąz Razem
1. Norwegia Norwegia 1 1 2
2. Szwecja Szwecja 1 1
Razem 1 1 1 3

Multimedaliści[edytuj | edytuj kod]

Dziewięciu sportowców zdobyło w Garmisch-Partenkirchen więcej niż jeden medal olimpijski, spośród nich pięciu wywalczyło co najmniej jedno złoto. Najbardziej utytułowanym zawodnikiem igrzysk został norweski panczenista, Ivar Ballangrud, w dorobku którego znalazły się cztery medale – trzy złote i jeden srebrny. Po trzy medale zdobyli Oddbjørn Hagen (złoty i dwa srebrne) i Birger Wasenius (dwa srebrne i brązowy)[1].

Hagen, zdobywając w Garmisch-Partenkirchen medale w biegach narciarskich i kombinacji norweskiej, został czwartym sportowcem w historii, który podczas jednej edycji zimowych igrzysk olimpijskich wywalczył medale w dwóch dyscyplinach sportu. Wcześniej dokonali tego Thorleif Haug w Chamonix (1924) oraz Johan Grøttumsbråten i Jennison Heaton w Sankt Moritz (1928)[24].

Poniższa tabela przedstawia indywidualne zestawienie multimedalistów Zimowych Igrzysk Olimpijskich 1936, czyli zawodników, którzy zdobyli więcej niż jeden medal olimpijski na tych igrzyskach, w tym przynajmniej jeden złoty.

Miejsce Zawodnik Państwo Dyscyplina Złoto Srebro Brąz Razem
1. Ballangrud, IvarIvar Ballangrud  Norwegia łyżwiarstwo szybkie 3 1 4
2. Hagen, OddbjørnOddbjørn Hagen  Norwegia biegi narciarskie
kombinacja norweska
1 2 3
3. Baier, ErnstErnst Baier  III Rzesza łyżwiarstwo figurowe 1 1 2
3. Beerli, JosephJoseph Beerli  Szwajcaria bobsleje 1 1 2
5. Larsson, ErikErik Larsson  Szwecja biegi narciarskie 1 1 2

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Źródło podaje, że debiut Australii nastąpił już na igrzyskach w Chamonix w 1924 roku. W praktyce Australijczycy nie startowali w tych igrzyskach, a jedynie jeden z alpinistów został w Chamonix wyróżniony medalem olimpijskim.
  2. Złoty medal podczas igrzysk w Chamonix zdobyli brytyjscy curlerzy. Rezultaty te do 2006 roku nie były jednak oficjalnie uznawane.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e 1936 Garmisch-Partenkirchen Winter Games. Sports Reference. [dostęp 2018-09-09]. (ang.).
  2. a b c Alpine Skiing at the 1936 Garmisch-Partenkirchen Winter Games. Sports Reference. [dostęp 2018-09-13]. (ang.).
  3. a b Cross-Country 101: Olympic history. NBC Olympics, 21 czerwca 2017. [dostęp 2018-09-09]. (ang.).
  4. Military Ski Patrol at the 1936 Garmisch-Partenkirchen Winter Games: Men's Military Ski Patrol. Sports Reference. [dostęp 2018-09-13]. (ang.).
  5. a b Julia Grassie: Curling 101: Origins and Olympic history. NBC Olympics, 2 maja 2017. [dostęp 2018-09-13]. (ang.).
  6. Australia. Sports Reference. [dostęp 2018-09-15]. (ang.).
  7. Olympic Countries. Sports Reference. [dostęp 2018-09-13]. (ang.).
  8. Norway. Sports Reference. [dostęp 2018-09-15]. (ang.).
  9. Germany. Sports Reference. [dostęp 2018-09-15]. (ang.).
  10. Sweden. Sports Reference. [dostęp 2018-09-15]. (ang.).
  11. Austria. Sports Reference. [dostęp 2018-09-15]. (ang.).
  12. Great Britain at the 1936 Garmisch-Partenkirchen Winter Games. Sports Reference. [dostęp 2018-09-15]. (ang.).
  13. Great Britain Curling at the 1924 Chamonix Winter Games. Sports Reference. [dostęp 2018-09-15]. (ang.).
  14. John Nauright, Charles Parrish: Sports Around the World: History, Culture, and Practice. ABC-CLIO, 2012, s. 233–234. ISBN 978-1-59884-301-9. [dostęp 2018-09-15].
  15. Tournament details: I. Olympic Winter Games 1924. Światowa Federacja Curlingu. [dostęp 2018-09-15]. (ang.).
  16. Great Britain at the 1924 Chamonix Winter Games. Sports Reference. [dostęp 2018-09-15]. (ang.).
  17. Great Britain. Sports Reference. [dostęp 2018-09-15]. (ang.).
  18. Switzerland. Sports Reference. [dostęp 2018-09-15]. (ang.).
  19. a b c Medallists from previous Olympic Winter Games – Pair Skating. Pyeongchang 2018 Olympic Winter Games, 21 stycznia 2018. [dostęp 2018-09-12]. (ang.).
  20. Hungary. Sports Reference. [dostęp 2018-09-15]. (ang.).
  21. United States. Sports Reference. [dostęp 2018-09-15]. (ang.).
  22. Canada. Sports Reference. [dostęp 2018-09-15]. (ang.).
  23. France. Sports Reference. [dostęp 2018-09-15]. (ang.).
  24. a b Giulio Chinappi: Snowboard, Ester Ledecká nella leggenda. Oro in due sport diversi. Chi ci era riuscito in passato?. OA Sport, 24 lutego 2018. [dostęp 2018-09-13]. (wł.).
  25. a b Rachel Lutz: 1928: Sonja Henie wins first of three figure skating gold medals. NBC Olympics. [dostęp 2018-09-12]. (ang.).
  26. a b Figure skating treble for Henie. Międzynarodowy Komitet Olimpijski. [dostęp 2018-09-12]. (ang.).
  27. a b Women and the Winter Olympics. Women's Museum of California. [dostęp 2018-09-12]. (ang.).
  28. a b c d Adam Bucholz: Igrzyska w imperium zła – Garmisch-Partenkirchen 1936. Skijumping.pl, 2 grudnia 2013. [dostęp 2018-09-12].
  29. IV. Olympische Winterspiele 1936 Amtlicher Bericht. Reichssportverlag, 1936. s. 286. [dostęp 2018-09-09]. (niem.).
  30. Finland Cross Country Skiing at the 1936 Garmisch-Partenkirchen Winter Games. Sports Reference. [dostęp 2018-09-09]. (ang.).
  31. Norway Cross Country Skiing at the 1936 Garmisch-Partenkirchen Winter Games. Sports Reference. [dostęp 2018-09-09]. (ang.).
  32. Sweden Cross Country Skiing at the 1936 Garmisch-Partenkirchen Winter Games. Sports Reference. [dostęp 2018-09-09]. (ang.).
  33. Garmisch-Partenkirchen 1936 Cross Country Skiing. Międzynarodowy Komitet Olimpijski. [dostęp 2018-09-09]. (ang.).
  34. Bobsleigh at the 1932 Lake Placid Winter Games. Sports Reference. [dostęp 2018-09-10]. (ang.).
  35. a b Bobsleigh at the 1936 Garmisch-Partenkirchen Winter Games. Sports Reference. [dostęp 2018-09-10]. (ang.).
  36. Great Britain Bobsleigh at the 1936 Garmisch-Partenkirchen Winter Games. Sports Reference. [dostęp 2018-09-10]. (ang.).
  37. Switzerland Bobsleigh at the 1936 Garmisch-Partenkirchen Winter Games. Sports Reference. [dostęp 2018-09-10]. (ang.).
  38. United States Bobsleigh at the 1936 Garmisch-Partenkirchen Winter Games. Sports Reference. [dostęp 2018-09-10]. (ang.).
  39. Ice Hockey Men's Ice Hockey Medalists. Sports Reference. [dostęp 2018-09-10]. (ang.).
  40. Great Britain wins Olympic gold. Międzynarodowa Federacja Hokeja na Lodzie. [dostęp 2018-09-10]. (ang.).
  41. Nordic Combined at the 1936 Garmisch-Partenkirchen Winter Games. Sports Reference. [dostęp 2018-09-10]. (ang.).
  42. Nordic Combined – Olympic Games – Individual. Sports123.com. [dostęp 2018-09-10]. (ang.).
  43. Johan Grøttumsbraaten Bio, Stats, and Results. Sports Reference. [dostęp 2018-09-10]. (ang.).
  44. Nordic Combined at the 1936 Garmisch-Partenkirchen Winter Games: Men's Individual. Sports Reference. [dostęp 2018-09-10]. (ang.).
  45. Figure Skating at the 1932 Lake Placid Winter Games. Sports Reference. [dostęp 2018-09-12]. (ang.).
  46. Figure Skating at the 1936 Garmisch-Partenkirchen Winter Games. Sports Reference. [dostęp 2018-09-12]. (ang.).
  47. Sonja Henie, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2018-09-12] [zarchiwizowane z adresu 2018-02-18] (ang.).
  48. a b c Figure Skating Men's Singles Medalists. Sports Reference. [dostęp 2018-09-12]. (ang.).
  49. a b Figure Skating Women's Singles Medalists. Sports Reference. [dostęp 2018-09-12]. (ang.).
  50. Baier skates into Olympic history. Międzynarodowy Komitet Olimpijski. [dostęp 2018-09-12]. (ang.).
  51. Speed Skating at the 1932 Lake Placid Winter Games. Sports Reference. [dostęp 2018-09-11]. (ang.).
  52. a b Speed Skating at the 1936 Garmisch-Partenkirchen Winter Games. Sports Reference. [dostęp 2018-09-11]. (ang.).
  53. Speed skating 101: Origins and Olympic history. NBC Olympics, 4 kwietnia 2017. [dostęp 2018-09-11]. (ang.).
  54. Charles Mathiesen Bio, Stats, and Results. Sports Reference. [dostęp 2018-09-11]. (ang.).
  55. Alpine Skiing at the 1936 Garmisch-Partenkirchen Winter Games: Women's Combined. Sports Reference. [dostęp 2018-09-13]. (ang.).
  56. Mistrzowie olimpijscy. Skokinarciarskie.pl. [dostęp 2018-09-12].