Kurt Russell
| ||
![]() Kurt Russell (2016) | ||
Imię i nazwisko | Kurt Vogel Russell | |
Data i miejsce urodzenia | 17 marca 1951 Springfield, Massachusetts, USA | |
Zawód | aktor, scenarzysta, producent filmowy | |
Współmałżonek | Season Hubley (1979-1984; rozwód) | |
Lata aktywności | od 1957 |
Kurt Vogel Russell[1][2][3] (ur. 17 marca 1951 w Springfield[4][5][6]) – amerykański aktor, scenarzysta[7] i producent filmowy[8].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Wczesne lata[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w Springfield[9][10] w stanie Massachusetts jako syn aktora i właściciela klubu baseballowego Binga Russella (ur. 5 maja 1926, zm. 8 kwietnia 2003)[11][12] i Louise Julii (z domu Craine)[13][14]. Jego siostra Jill to matka byłego zawodowego zawodnika baseball Matthew Neila Franco (ur. 19 sierpnia 1969)[15][16][17].
Zaczynał jako dziesięciolatek w serialach telewizyjnych i filmach wytwórni Disneya[18], m.in. sitcomie ABC Latający detektyw (Our Man Higgins, 1963) i Podróże Jaimie'go McPheetersa (The Travels of Jaimie McPheeters, 1963–64). W debiutanckim musicalu przygodowym Co się zdarzyło na Targach Światowych (It Happened at the World's Fair, 1963) wystąpił wraz z Elvisem Presleyem[19]. W 1969 ukończył Thousand Oaks High School w Thousand Oaks, w stanie Kalifornia[20][21].
Kariera[edytuj | edytuj kod]
W latach 70. stał się rozpoznawalny z małego ekranu[22], a za rolę Elvisa Presleya w telewizyjnym biograficznym dramacie muzycznym ABC Elvis (1979) Johna Carpentera był nominowany do nagrody Emmy. Po udziale w komedii Roberta Zemeckisa Używane samochody (Used Cars, 1980). Prawdziwą popularność przyniosła mu rola jednookiego, sprawiedliwego przestępcy Snake’a Plisskena w sensacyjno-przygodowym thrillerze sci-fi Johna Carpentera Ucieczka z Nowego Jorku (Escape from New York, 1981). Do postaci wrócił po piętnastu latach w filmie Ucieczka z Los Angeles (Escape from L.A., 1996)[23].
Jego dłogoletnia współpraca z Johnem Carpenterem na planie takich produkcji jak Coś (The Thing, 1982) i Wielka draka w chińskiej dzielnicy (Big Trouble in Little China, 1986) realizowanych dla Walt Disney Studios została uhonorowana w 2003 roku nagrodą Akademii Filmowej Science Fiction, Fantasy i Horroru.
Kreacja przyjaciela działaczki związkowej w opartym na autentycznej historii dramacie Mike’a Nicholsa Silkwood (1983) została doceniona przez krytyków i zdobyła nominację do nagrody Złotego Globu dla najlepszego aktora drugoplanowego[24]. Jednak za rolę najlepszego policjanta w mieście Gabriela Casha w kasowej komedii sensacyjnej Tango i Cash (Tango & Cash, 1989) i postać Michaela Zane w komedii kryminalnej o grupie przestępców organizującej duży skok na kasyno podczas dorocznego Święta Elvisa 3000 mil do Graceland (3000 Miles to Graceland, 2001) otrzymał nominację do antynagrody Złotej Maliny.
W westernie Tombstone (1993) wystąpił w roli szeryfa Wyatta Earpa[25]. W filmie scifi Gwiezdne wrota (Stargate, 1994) Rolanda Emmericha zagrał postać pułkownika Jonathana Jacka O’Neila biorącego udział w wyprawie na inną planetę przy pomocy gwiezdnych wrót. Odniósł sukces w roli konsultanta pomocniczego przeciwnika przywódcy terrorystów przebywającego na pokładzie samolotu w thrillerze sensacyjnym Krytyczna decyzja (Executive Decision, 1996), zdobywając nagrodę Blockbuster Entertainment. Wystąpił również w futurystycznym dramacie Żołnierz przyszłości (Soldier, 1998)[26]. Do galerii „łajdaków doskonałych”, których stworzył na ekranie, dorzucił kolejnego – postać psychopatycznego kaskadera-maniaka w filmie Quentina Tarantino Grindhouse Vol. 1: Death Proof (2007)[27]. Kilka lat później pojawił się także w Nienawistnej ósemce – jednym z kolejnych filmów tego reżysera. W 2019 roku z kolei swoją premierę miał dziewiąty film Tarantino pt. Pewnego razu... w Hollywood opowiadający historię morderstw Charlesa Mansona, w którym Russell zagrał jedną z ról[28].
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
17 marca 1979 ożenił się z aktorką Season Hubley, z którą wystąpił w dwóch produkcjach Johna Carpentera: Król (Elvis, 1981) i Ucieczka z Nowego Jorku (Escape from New York, 1981)[29][30]. Mają syna Bostona Olivera Granta (ur. 16 lutego 1980)[31][32]. Jednak 16 maja 1983 doszło do rozwodu[33].
Od 15 lutego 1983 roku[34] związał się z aktorką Goldie Hawn, z którą zagrał w filmach: Szybka zmiana (Swing Shift, 1984) i Dama za burtą (Overboard, 1986). Z nieformalnego związku mają syna Wyatta (ur. 10 lipca 1986), który został zawodowym hokeistą[35]. W lutym 2003 roku, Russell i Hawn przenieśli się do Vancouver, w Kolumbii Brytyjskiej, gdzie ich syn mógł grać w hokeja. Russell dostał licencję prywatnego pilota FAA i został honorowym członkiem zarządu humanitarnej organizacji lotnictwa Wings of Hope (Skrzydła Nadziei)[36][37].
Russell to libertarianin[38][39][40]. W 1996 roku w 'Toronto Sun' powiedział: „Wychowałem się jako republikanin, ale kiedy zdałem sobie sprawę, że na koniec dnia nie było zbyt dużej różnicy pomiędzy demokratami i republikanami, stałem się libertarianinem”[41].
Filmografia[edytuj | edytuj kod]
Rok | Tytuł | Rola | Reżyser |
---|---|---|---|
1963 | Latający detektyw (Our Man Higgins) | Bobby | |
1963 | Co się zdarzyło na Targach Światowych (It Happened at the World's Fair) | Chłopak kopiący piłkę Mike | Norman Taurog |
1964 | Ścigany (The Fugitive) | Eddie | |
1964 | Gunsmoke | Packy Kerlin | |
1966 | Ścigany (The Fugitive) | Philip Gerard Jr. | |
1974 | Gunsmoke | Buck Henry Woolfe | |
1977 | Cud Bożego Narodzenia (Christmas Miracle in Caufield, U.S.A., TV) | Johnny | Jud Taylor |
1977 | Hawaii Five-O | Peter Valchek | |
1979 | Elvis (TV) | Elvis Presley | John Carpenter |
1980 | Używane samochody (Used Cars) | Rudy Russo | Robert Zemeckis |
1981 | Ucieczka z Nowego Jorku (Escape from New York) | Snake Plissken | John Carpenter |
1981 | Lis i Pies (The Fox and the Hound) | Dorosły Copper (głos) | Ted Berman, Richard Rich, Art Stevens |
1982 | Coś (The Thing) | R.J. MacReady | John Carpenter |
1983 | Silkwood | Drew Stephens | Mike Nichols |
1984 | Szybka zmiana (Swing Shift) | Mike „Lucky” Lockhart | Jonathan Demme |
1985 | Niebezpieczna aura (The Mean Season) | Malcolm Anderson | Phillip Borsos |
1986 | Wielka draka w chińskiej dzielnicy (Big Trouble in Little China) | Jack Burton | John Carpenter |
1986 | Najlepsze czasy (The Best of Times) | Reno Hightower | Roger Spottiswoode |
1986 | Dama za burtą (Overboard) | Dean Proffitt | Garry Marshall |
1988 | Tequila Sunrise | Detektyw porucznik Nicholas 'Nick' Frescia | Robert Towne |
1989 | Zimowi ludzie (Winter People) | Wayland Jackson | Ted Kotcheff |
1989 | Tango i Cash (Tango & Cash) | Porucznik Gabriel Cash | Andriej Konczałowski |
1991 | Ognisty podmuch (Backdraft) | Stephen 'Bull' McCaffrey / Dennis McCaffrey | Ron Howard |
1992 | Obsesja namiętności (Unlawful Entry) | Michael Carr | Jonathan Kaplan |
1992 | Kapitan Ron (Captain Ron) | Kapitan Ron Rico | Thom Eberhardt |
1993 | Tombstone | szeryf Wyatt Earp | George Pan Cosmatos |
1994 | Gwiezdne wrota (Stargate) | pułkownik Jonathan Jack O’Neil | Roland Emmerich |
1994 | Forrest Gump | Elvis Presley (głos) | Robert Zemeckis |
1996 | Krytyczna decyzja (Executive Decision) | David Grant | Stuart Baird |
1996 | Ucieczka z Los Angeles (Escape from L.A.) | Snake Plissken | John Carpenter |
1997 | Incydent (Breakdown) | Jeffrey „Jeff” Taylor | Jonathan Mostow |
1998 | Żołnierz przyszłości (Soldier) | Todd | Paul W.S. Anderson |
2001 | 3000 mil do Graceland (3000 Miles to Graceland) | Michael Zane | Demian Lichtenstein |
2001 | Vanilla Sky | psycholog dr Curtis McCabe | Cameron Crowe |
2002 | Ale jazda! (Interstate 60) | Kapitan Ives | Bob Gale |
2002 | Policja (Dark Blue) | Eldon Perry | Ron Shelton |
2004 | Cud w Lake Placid (Miracle) | Herb Brooks | Gavin O’Connor |
2005 | Sky High | Steve Stronghold / Komandor | Edward Bilton |
2005 | Wyścig marzeń (Dreamer) | Ben Crane | John Gatins |
2006 | Posejdon (Poseidon) | Robert Ramsey | Wolfgang Petersen |
2007 | Grindhouse: Death Proof (Death Proof) | Kaskader Mike | Quentin Tarantino |
2007 | Cutlass | Tato | Kate Hudson |
2011 | Gra życia (Touchback) | Trener Hand | Don Handfield |
2013 | Sztuka kradzieży aka Złodziejska sztuka (The Art of the Steal) | Crunch Calhoun | Jonathan Sobol |
2015 | Szybcy i wściekli 7 (Furious 7) | Pan Nobody | James Wan |
2015 | Nienawistna ósemka (The Hateful Eight) | John Ruth | Quentin Tarantino |
2017 | Strażnicy Galaktyki vol. 2 (Guardians of the Galaxy vol 2) | Ego | James Gunn |
2017 | Szybcy i wściekli 8 (The Fate of the Furious) | Frank Petty/Pan Nikt | F. Gary Gray |
2018 | Kronika świąteczna (The Christmas Chronicles) | Święty Mikołaj | Clay Kaytis |
2019 | Pewnego razu... w Hollywood[28] (Once Upon a Time in Hollywood) | Randy | Quentin Tarantino |
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Kurt Russell (ang.). Listal. [dostęp 2015-12-10].
- ↑ Kurt Vogel Russell – Genealogy (ang.). Geni. [dostęp 2015-12-10].
- ↑ Kurt Russell – Trovacinema (wł.). La Repubblica. [dostęp 2015-12-10].
- ↑ Kurt Russell (fr.). AlloCiné. [dostęp 2015-12-10].
- ↑ Kurt Vogel Russell Tag (ang.). Celebrity Net Worth. [dostęp 2015-12-10].
- ↑ Kurt Russell (ang.). TV.com. [dostęp 2015-12-10].
- ↑ Kurt Russell (ang.). Cineplex.com. [dostęp 2015-12-10].
- ↑ Kurt Russell (port.). AdoroCinema. [dostęp 2015-12-10].
- ↑ Kurt Russell Actor (ang.). „TV Guide”. [dostęp 2015-12-10].
- ↑ Курт Расселл (Kurt Russell, Kurt Vogel Russell) (ros.). kino-teatr.ru. [dostęp 2015-12-10].
- ↑ Neil „Bing” Russell (1926 – 2003) (ang.). Find A Grave Memorial. [dostęp 2015-12-10].
- ↑ Bing Russell – Genealogy (ang.). Geni. [dostęp 2015-12-10].
- ↑ Who is Kurt Russell (actor)? (ang.). Omnilexica. [dostęp 2015-12-10].
- ↑ Kurt Russell Biography (1951-) (ang.). Film Reference. [dostęp 2015-12-10].
- ↑ Matt Franco – BR Bullpen (ang.). Baseball-Reference.com. [dostęp 2015-12-10].
- ↑ The Hustling Russells (ang.). The Hardball Times. [dostęp 2015-12-10].
- ↑ BASEBALL; A Stunned Franco Is in the Spotlight (ang.). „The New York Times”. [dostęp 2015-12-10].
- ↑ Kurt Russell News, Pictures, and Videos (ang.). TMZ.com. [dostęp 2015-12-10].
- ↑ Kurt Russell – Bio, Facts, Family (ang.). Famous Birthdays. [dostęp 2015-12-10].
- ↑ Kurt Russell Biography (ang.). Famous People. [dostęp 2015-12-10].
- ↑ Kurt Russell Pictures (ang.). FanPix.Net. [dostęp 2015-12-10].
- ↑ Kurt Russell (ang.). The New York Times. [dostęp 2015-12-10].
- ↑ AICN Legends: Quint chats up Kurt Russell about everything from Walt Disney to John Carpenter! (ang.). Ain't It Cool. [dostęp 2015-12-10].
- ↑ Kurt Russell (ang.). AllMovie. [dostęp 2015-12-10].
- ↑ Kurt Russell (cz.). ČSFD.cz. [dostęp 2015-12-10].
- ↑ Kurt Russell (ang.). Rotten Tomatoes. [dostęp 2015-12-10].
- ↑ Kurt Russell (węg.). PORT.hu. [dostęp 2015-12-10].
- ↑ a b Russell w Once Upon a Time in Hollywood (ang.). Deadline.com, 2018-05-09. [dostęp 2018-05-10].
- ↑ MYmovies (wł.). Kurt Russell. [dostęp 2015-12-10].
- ↑ Kurt Russell's First Wife Season Hubley – Kurt Russell (ang.). Zimbio. [dostęp 2015-12-10].
- ↑ Kurt Russell Biography (ang.). Encyclopedia of World Biography. [dostęp 2015-12-10].
- ↑ Season Hubley (ang.). NNDB. [dostęp 2015-12-10].
- ↑ Is that you Kurt Russell? (ang.). „Daily Mail”. [dostęp 2015-12-10].
- ↑ Who is Kurt Russell dating? (ang.). FamousFix. [dostęp 2015-12-10].
- ↑ Look familiar? Kurt Russell and Goldie Hawn's handsome son Wyatt (ang.). Daily Mail. [dostęp 2015-12-10].
- ↑ Fundraising flight: Air race pilots raise money for Wings of Hope (ang.). STLtoday.com. [dostęp 2015-12-10].
- ↑ Pilot answers prayers with Wings of Hope (ang.). St. Louis Jewish Light. [dostęp 2015-12-10].
- ↑ Kurt Russell on Tarantino, Sex Scenes, and the Roles That Got Away (ang.). Details. [dostęp 2015-12-10].
- ↑ Actor Kurt Russell Fiercely Pushes Back Against Anti-Gun Hollywood Interviewer: ‘What Are You Going to Do, Ban Everything?’ (ang.). TheBlaze. [dostęp 2015-12-10].
- ↑ Kurt Russell libertarian Archives (ang.). BuzzPo. [dostęp 2015-12-10].
- ↑ Bill Winter: Kurt Russell (ang.). Advocates for Self-Government. [dostęp 2015-12-10].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Kurt Russell w bazie IMDb (ang.)
- Kurt Russell w bazie Filmweb
- Kurt Russell w bazie Notable Names Database (ang.)