Goldie Hawn

Goldie Hawn
	; Goldie Hawn (1970)
Imię i nazwisko	Goldie Jeanne Hawn
Data i miejsce urodzenia	21 listopada 1945 ; Waszyngton
Zawód	aktorka, reżyserka, producentka filmowa, tancerka, piosenkarka
Współmałżonek	Gus Trikonis; (1969–1976; rozwód); Bill Hudson; (1976–1982; rozwód)
Lata aktywności	od 1967
	Multimedia w Wikimedia Commons

Goldie Jeanne Hawn (ur. 21 listopada 1945 w Waszyngtonie) – amerykańska aktorka, reżyserka, producentka, tancerka i piosenkarka^[1]. Laureatka Oscara dla najlepszej aktorki drugoplanowej i Złotego Globu dla najlepszej aktorki drugoplanowej za rolę Toni Simmons, dziewczyny stomatologa Winstona (Walter Matthau) w komedii romantycznej Gene’a Saksa Kwiat kaktusa (1969)^[2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Wczesne lata[edytuj | edytuj kod]

Wychowała się w wierze żydowskiej^[3]. Jej matka Laura Hawn (z domu Steinhoff) była córką Maxa Steinhoffa i Fanny Weiss, emigrantów żydowskich z Węgier^[3]. Prowadziła sklep jubilerski i szkołę tańca^[4]. Jej ojciec, Edward Rutledge Hawn, potomek niemieckich i angielskich osadników, wyznawał prezbiterianizm, a z zawodu był piosenkarzem i – choć nie potwierdziły tego badania genealogiczne – uważał się za potomka Edwarda Rutledge’a (1749–1800) – delegata Karoliny Południowej na Kongresie Kontynentalnym w Filadelfii w 1776, na którym przyjęto Deklarację Niepodległości Stanów Zjednoczonych^[3]. Goldie ma siostrę Patricię, brat Goldie – Edward zmarł przed jej urodzeniem.

Goldie dorastała w Takoma Park, w stanie Maryland. Gdy miała 10 lat, tańczyła z Ballet Russe de Monte Carlo w inscenizacji Dziadka do orzechów (1955), była też Julią w Romeo i Julii w wykonaniu Virginia Stage Company.

W 1964 ukończyła Montgomery Blair High School^[5]. Rozpoczęła karierę jako tancerka kankana przy Texas Pavilion w Nowym Jorku. Potem tańczyła w klubie go-go w Nowym Jorku, a następnie w Las Vegas^[6]. Szybko trafiła na scenę musicalową, tworząc błyskotliwe sylwetki w broadwayowskich musicalach, takich jak Pocałuj mnie, Kasiu (Kiss Me, Kate) czy Faceci i babki (Guys and Dolls)^[7].

Kariera[edytuj | edytuj kod]

Jako aktorka debiutowała rolą Sandy Kramer w serialu Dzień dobry, świecie (Good Morning, World, 1967-1968). Na kinowym ekranie po raz pierwszy wystąpiła w komedii Jedyna oryginalna orkiestra rodzinna (The One and Only, Genuine, Original Family Band, 1968). Za rolę Toni Simmons w komedii Kwiat kaktusa (Cactus Flower, 1969) otrzymała Oscara i Złoty Glob.

Słynny komik Peter Sellers zabrał ją do Europy, czyniąc swoją filmową partnerką w brytyjskiej komedii Dziewczyna inna niż wszystkie (There's a Girl in My Soup, 1970). W 1975 wystąpiła jako jedna z klientek wziętego hollywoodzkiego fryzjera w komedii Szampon (Shampoo, 1975). Zyskała pochlebne recenzje po występie w dramatach: Sugarland Express (1974) Stevena Spielberga i Motyle są wolne (Butterflies Are Free, 1972) Miltona Katselasa.

W latach 80. stała się także popularną gwiazdą telewizyjną, która tańczyła, śpiewała i bawiła publiczność dowcipami w programie Goldie i Liza razem (Goldie and Liza Together, 1980), zdobywając nominację do nagrody Emmy. Sukces odniosła również komedia Szeregowiec Benjamin (Private Benjamin, 1980), w której zagrała nominowaną do nagrody Oscara i Złotego Globu tytułową rolę 28-letniej Judy Benjamin, która zaciąga się do wojska i trafia do kompanii 'Alfa' dowodzonej przez kobietę. Do dalszych osiągnięć aktorki zaliczyć należy komedię Najlepsi przyjaciele (Best Friends, 1982), w której z Burtem Reynoldsem tworzyła parę scenarzystów, których długoletni związek nie wytrzymuje próby małżeństwa.

W filmie Ptaszek na uwięzi (Bird on a Wire, 1990) jej partnerem był Mel Gibson. W czarnej komedii Ze śmiercią jej do twarzy (1992) Roberta Zemeckisa z Bruce’em Willisem i Meryl Streep zagrała zjadliwą rudą harpię o świdrującym spojrzeniu, rozbuchanym libido, pogrążoną w apatii i maniakalnych marzeniach o pozbyciu się znienawidzonej eks-przyjaciółki.

W 1992 przerwała karierę, by opiekować się swoją chorą matką (zm. 1994). Powróciła na ekran rolą w komedii Zmowa pierwszych żon (The First Wives Club, 1996) u boku Bette Midler i Diane Keaton, a za rolę jednej z tytułowych bohaterek odebrała nagrodę Blockbuster Entertainment i została nagrodzona National Board of Review. W nowym tysiącleciu zagrała m.in. w komedii Siostrzyczki (2002).

W 2005 ukazała się jej autobiografia pt. „A Lotus Grows in the Mud”. W 2017 zagrała w filmie Babskie wakacje.

Życie osobiste[edytuj | edytuj kod]

Po rozwodzie z reżyserem i aktorem Gusem Trikonisem (od 16 maja 1969 do 1 maja 1976) oraz nieudanym związku małżeńskim z Billem Hudsonem (od 3 lipca 1976 do 2 stycznia 1980), z którym ma dwoje dzieci: Oliver (ur. 7 września 1976) i Kate (ur. 19 kwietnia 1979), w 1982 związała się z aktorem Kurtem Russellem. Mają syna Wyatta Russella (ur. 10 lipca 1986).

Goldie i Kurt zagrali razem w pięciu filmach: Jedyna oryginalna orkiestra rodzinna (The One and Only, Genuine, Original Family Band, 1968), nostalgicznym obrazie lat wojennych w Ameryce Szybka zmiana (Swing Shift, 1984) o konfliktach wśród załogi fabrycznej i komedii Dama za burtą (Overboard, 1987) oraz w filmach Netfliksa Kronika świąteczna (The Christmas Chronicles, 2018) i Kronika świąteczna 2 (The Christmas Chronicles 2, 2020).

Filmografia[edytuj | edytuj kod]

Filmy fabularne[edytuj | edytuj kod]

1968: Jedyna oryginalna orkiestra rodzinna (The One and Only, Genuine, Original Family Band) jako Giggly Girl
1969: Kwiat kaktusa (Cactus Flower) jako Toni Simmons
1970: Dziewczyna inna niż wszystkie (There's a Girl in My Soup) jako Marion
1971: Dolary ($) jako Dawn Divine
1972: Motyle są wolne (Butterflies Are Free) jako Jill
1974: Sugarland Express (The Sugarland Express) jako Lou Jean Poplin
1974: Dziewczyna z Pietrowki (The Girl from Petrovka) jako Oxtvarina
1975: Szampon (Shampoo) jako Jill
1976: The Duchess and the Dirtwater Fox jako Amanda Quaid
1978: Nieczyste zagranie (Foul Play) jako Gloria Mundy
1979: Podróże z Anitą (Viaggio con Anita) jako Anita
1980: Szeregowiec Benjamin (Private Benjamin) jako Judy Benjamin
1980: Jak za dawnych, dobrych czasów (Seems Like Old Times) jako Glenda
1982: Najlepsi przyjaciele (Best Friends) jako Paula McCullen
1984: Szybka zmiana (Swing Shift) jako Kay
1984: Protokół (Protocol) jako Sunny Davis
1986: Dzikie koty (Wildcats) jako Molly McGrath
1987: Dama za burtą (Overboard) jako Joanna Stayton/Annie Proffitt
1990: Ptaszek na uwięzi (Bird on a Wire) jako Marianne Graves
1991: Oszukana (Deceived) jako Adrienne Saunders
1992: Dzika lokatorka (HouseSitter) jako Gwen Phillips
1992: Ze śmiercią jej do twarzy (Death Becomes Her) jako Helen Sharp
1992: Przeciwności (CrissCross) jako Tracy Cross
1996: Wszyscy mówią: kocham cię (Everyone Says I Love You) jako Steffi
1996: Zmowa pierwszych żon (The First Wives Club) jako Elise Eliot Atchinson
1999: Nowi miastowi (The Out Of Towners) jako Gwen Kellerman
2001: Romanssidło (Town & Country) jako Mona
2002: Siostrzyczki (The Banger Sisters) jako Suzette
2017: Babskie wakacje (Snatched) jako Linda Middleton
2018: Kronika świąteczna (The Christmas Chronicles) jako pani Mikołajowa
2020: Kronika świąteczna 2 (The Christmas Chronicles 2) jako pani Mikołajowa

Seriale telewizyjne[edytuj | edytuj kod]

1967–1968: Good Morning, World jako Sandy Kramer
1968–1970: Rowan & Martin’s Laugh-In

Reżyser[edytuj | edytuj kod]

1997: Nadzieja (Hope)

Producent wykonawczy[edytuj | edytuj kod]

1980: Szeregowiec Benjamin (Private Benjamin)
1984: Protokół (Protocol)
1986: Dzikie koty (Wildcats)
1990: Moje błękitne niebo (My Blue Heaven)
1995: Miłosna rozgrywka (Something to Talk About)
1997: Nadzieja (Hope)
2001: Kiedy Bille pokonała Bobby’ego (When Billie Beat Bobby)
2002: The Matthew Shepard Story

Nagrody[edytuj | edytuj kod]

Nagroda Akademii Filmowej Najlepsza aktorka drugoplanowa: 1970 Kwiat kaktusa
Złoty Glob Najlepsza aktorka drugoplanowa: 1970 Kwiat kaktusa

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Jan Słodowski, Andrzej Roman: Gwiazdy światowego kina. Leksykon. Warszawa: Editions Spotkania, 1992, s. 99. ISBN 83-85195-83-1.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Goldie Hawn, Actress Biography (1945–). Biography.com. [dostęp 2021-01-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-02)]. (ang.).
↑ Goldie Hawn Awards. AllMovie. [dostęp 2021-01-02]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Goldie Hawn What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2021-01-02]. (ang.).
↑ Goldie Hawn Biography (1945-). Film Reference. [dostęp 2021-01-02]. (ang.).
↑ Goldie Hawn Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2021-01-02]. (ang.).
↑ Goldie Hawn. TV.com. [dostęp 2021-01-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-18)]. (ang.).
↑ Sandra Brennan: Goldie Hawn Biography. AllMovie. [dostęp 2021-01-02]. (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Goldie Hawn w bazie IMDb (ang.)
Goldie Hawn w bazie Filmweb
Goldie Hawn w bazie Notable Names Database (ang.)
Goldie Hawn w bazie Discogs.com (ang.)

[bio-1] Goldie Hawn, Actress Biography (1945–). Biography.com. [dostęp 2021-01-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-02)]. (ang.).

[2] Goldie Hawn Awards. AllMovie. [dostęp 2021-01-02]. (ang.).

[ethnicelebs-3] Goldie Hawn What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2021-01-02]. (ang.).

[4] Goldie Hawn Biography (1945-). Film Reference. [dostęp 2021-01-02]. (ang.).

[fanpix.famousfix-5] Goldie Hawn Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2021-01-02]. (ang.).

[tv-6] Goldie Hawn. TV.com. [dostęp 2021-01-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-18)]. (ang.).

[7] Sandra Brennan: Goldie Hawn Biography. AllMovie. [dostęp 2021-01-02]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

1936–1959	Gale Sondergaard (1936) Alice Brady (1937) Fay Bainter (1938) Hattie McDaniel (1939) Jane Darwell (1940) Mary Astor (1941) Teresa Wright (1942) Katina Paksinu (1943) Ethel Barrymore (1944) Anne Revere (1945) Anne Baxter (1946) Celeste Holm (1947) Claire Trevor (1948) Mercedes McCambridge (1949) Josephine Hull (1950) Kim Hunter (1951) Gloria Grahame (1952) Donna Reed (1953) Eva Marie Saint (1954) Jo Van Fleet (1955) Dorothy Malone (1956) Miyoshi Umeki (1957) Wendy Hiller (1958) Shelley Winters (1959)
1960–1979	Shirley Jones (1960) Rita Moreno (1961) Patty Duke (1962) Margaret Rutherford (1963) Lila Kedrova (1964) Shelley Winters (1965) Sandy Dennis (1966) Estelle Parsons (1967) Ruth Gordon (1968) Goldie Hawn (1969) Helen Hayes (1970) Cloris Leachman (1971) Eileen Heckart (1972) Tatum O’Neal (1973) Ingrid Bergman (1974) Lee Grant (1975) Beatrice Straight (1976) Vanessa Redgrave (1977) Maggie Smith (1978) Meryl Streep (1979)
1980–1999	Mary Steenburgen (1980) Maureen Stapleton (1981) Jessica Lange (1982) Linda Hunt (1983) Peggy Ashcroft (1984) Anjelica Huston (1985) Dianne Wiest (1986) Olympia Dukakis (1987) Geena Davis (1988) Brenda Fricker (1989) Whoopi Goldberg (1990) Mercedes Ruehl (1991) Marisa Tomei (1992) Anna Paquin (1993) Dianne Wiest (1994) Mira Sorvino (1995) Juliette Binoche (1996) Kim Basinger (1997) Judi Dench (1998) Angelina Jolie (1999)
2000–2019	Marcia Gay Harden (2000) Jennifer Connelly (2001) Catherine Zeta-Jones (2002) Renée Zellweger (2003) Cate Blanchett (2004) Rachel Weisz (2005) Jennifer Hudson (2006) Tilda Swinton (2007) Penélope Cruz (2008) Mo’Nique (2009) Melissa Leo (2010) Octavia Spencer (2011) Anne Hathaway (2012) Lupita Nyong’o (2013) Patricia Arquette (2014) Alicia Vikander (2015) Viola Davis (2016) Allison Janney (2017) Regina King (2018) Laura Dern (2019)
2020–2039	Youn Yuh-jung (2020) Ariana DeBose (2021) Jamie Lee Curtis (2022)

1940–1959	Katina Paksinu (1943) Agnes Moorehead (1944) Angela Lansbury (1945) Anne Baxter (1946) Celeste Holm (1947) Ellen Corby (1948) Mercedes McCambridge (1949) Josephine Hull (1950) Kim Hunter (1951) Katy Jurado (1952) Grace Kelly (1953) Jan Sterling (1954) Marisa Pavan (1955) Eileen Heckart (1956) Elsa Lanchester (1957) Hermione Gingold (1958) Susan Kohner (1959)
1960–1979	Janet Leigh (1960) Rita Moreno (1961) Angela Lansbury (1962) Margaret Rutherford (1963) Agnes Moorehead (1964) Ruth Gordon (1965) Jocelyne LaGarde (1966) Carol Channing (1967) Ruth Gordon (1968) Goldie Hawn (1969) Karen Black / Maureen Stapleton (1970) Ann-Margret (1971) Shelley Winters (1972) Linda Blair (1973) Karen Black (1974) Brenda Vaccaro (1975) Katharine Ross (1976) Vanessa Redgrave (1977) Dyan Cannon (1978) Meryl Streep (1979)
1980–1999	Mary Steenburgen (1980) Joan Hackett (1981) Jessica Lange (1982) Cher (1983) Peggy Ashcroft (1984) Meg Tilly (1985) Maggie Smith (1986) Olympia Dukakis (1987) Sigourney Weaver (1988) Julia Roberts (1989) Whoopi Goldberg (1990) Mercedes Ruehl (1991) Joan Plowright (1992) Winona Ryder (1993) Dianne Wiest (1994) Mira Sorvino (1995) Lauren Bacall (1996) Kim Basinger (1997) Lynn Redgrave (1998) Angelina Jolie (1999)
2000–2019	Kate Hudson (2000) Jennifer Connelly (2001) Meryl Streep (2002) Renée Zellweger (2003) Natalie Portman (2004) Rachel Weisz (2005) Jennifer Hudson (2006) Cate Blanchett (2007) Kate Winslet (2008) Mo’Nique (2009) Melissa Leo (2010) Octavia Spencer (2011) Anne Hathaway (2012) Jennifer Lawrence (2013) Patricia Arquette (2014) Kate Winslet (2015) Viola Davis (2016) Allison Janney (2017) Regina King (2018) Laura Dern (2019)
2020-2029	Jodie Foster (2020) Ariana DeBose (2021) Angela Bassett (2022)