Obiekty z listy światowego dziedzictwa UNESCO w Australii i Oceanii
Poniżej przedstawiono obiekty z listy światowego dziedzictwa UNESCO, położone w Australii i Oceanii[1]. Listę uporządkowano w kolejności alfabetycznej według krajów. Na liście nie wymieniono państw Nauru oraz Tuvalu, ponieważ nie ratyfikowały one Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego[2] oraz państwa Samoa i Tonga, ponieważ nie posiadają one żadnego obiektu wpisanego na listę UNESCO[3][4].
- Nr ref. – numer referencyjny UNESCO
- Obiekt – polskie tłumaczenie nazwy wpisu na liście wraz z jej angielskim oryginałem;
- Typ – klasyfikacja według Komitetu Światowego Dziedzictwa:
- kulturowe (K),
- przyrodnicze (P),
- kulturowo–przyrodnicze (K,P);
- Rok wpisu – roku wpisu na listę; rok rozszerzenia wpisu;
- Opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.
Obiekty wpisane na listę dziedzictwa zagrożonego
Australia (20)[edytuj | edytuj kod]
- Osobny artykuł:
Nr ref. | Obiekt | Zdjęcie | Typ | Rok | Opis |
---|---|---|---|---|---|
154 | Wielka Rafa Koralowa Great Barrier Reef |
Największa na świecie rafa koralowa, położona na Morzu Koralowym. W 1975 roku na terenie rafy utworzono park morski – Park Morski Wielkiej Rafy Koralowej[5]. | |||
147 | Park Narodowy Kakadu Kakadu National Park |
![]() |
1987 1992 |
Największy lądowy park narodowy na terenie Australii. Jest zamieszkiwany przez Aborygenów od ponad 40 tys. lat[6]. | |
167 | Region Wyschniętych Jezior Willandra Willandra Lakes Region |
![]() |
Skamieniałe pozostałości jezior i formacji piaskowych z okresu plejstocenu[7]. | ||
181 | Tasmanian Wilderness[a] Tasmanian Wilderness |
![]() |
1989 |
Rezerwat przyrody o powierzchni 13 800 km². Na jego terenie znajduje się 10 parków narodowych oraz obszarów chronionych[8]. | |
186 | Wyspy Lorda Howe Lord Howe Island Group |
![]() |
Wulkaniczne wyspy położone na Morzu Tasmana 600 km na wschód od Australii. Powstały w wyniku działalności podwodnych wulkanów[9]. | ||
368 | Środkowo-Wschodni Rezerwat Lasów Deszczowych[b] Gondwana Rainforests of Australia |
![]() |
1994 |
Park narodowy łączący na swoim terenie parki narodowe dwóch stanów australijskich: Nowej Południowej Walii oraz Queenslandu[10]. | |
447 | Park Narodowy Uluru-Kata Tjuta Uluru-Kata Tjuta National Park |
1994 |
Park narodowy położony w środkowej części Australii. Na jego terenie znajduje się formacja skalna Uluru oraz Kata Tjuta[11]. | ||
486 | Wilgotny las równikowy Queensland Wet Tropics of Queensland |
![]() |
Obszar o powierzchni 893 453 ha porośnięty głównie tropikalnymi lasami deszczowymi[12]. | ||
578 | Zatoka Rekina w Australii Zachodniej Shark Bay, Western Australia |
Zatoka Oceanu Indyjskiego, najbardziej wysunięte miejsce na zachód w Australii[13]. | |||
630 | Wielka Wyspa Piaszczysta K’gari (Fraser Island) |
![]() |
Największa wyspa piaskowa na świecie. Odnotowano na niej występowanie 350 gatunków ptaków oraz 48 gatunków ssaków[14]. | ||
698 | Zespoły skamielin ssaków australijskich Riversleigh/Naracoorte Australian Fossil Mammal Sites (Riversleigh / Naracoorte) |
![]() |
Stanowiska archeologiczne Riversleigh oraz Naracoorte są jednymi z najbardziej zasobnych miejsc na świecie, ze skamieniałościami ssaków z epoki oligocenu oraz miocenu[15]. | ||
577 | Wyspy Heard i McDonalda Heard and McDonald Islands |
![]() |
Jedyne na świecie aktywne wyspy wulkaniczne położone w tzw. pasie wyjących pięćdziesiątek. Znajdują się na nich jedyne czynne wulkany w Australii[16]. | ||
629 | Macquarie Macquarie Island |
Wyspa położona w strefie wyjących pięćdziesiątek. Jest to jedyne miejsce na Ziemi, gdzie płaszcz ziemski wynurza się nad poziom morza[17]. | |||
917 | Region Gór Błękitnych Greater Blue Mountains Area |
![]() |
Park narodowy charakteryzujący się wapiennymi płaskowyżami, wąwozami oraz urwiskami[18]. | ||
1094 | Park Narodowy Purnululu Purnululu National Park |
![]() |
Park narodowy charakteryzujący się licznymi stożkami krasowymi, powstałymi w wyniku erozji oraz procesów geologicznych[19]. | ||
1131 | Budynek Wystawy Królewskiej i Ogrody Carlton Royal Exhibition Building and Carlton Gardens |
![]() |
2010 |
Budynek oraz ogrody zostały wzniesione na potrzeby wystaw międzynarodowych w 1880 oraz 1888 roku[20]. | |
166 | Opera w Sydney Sydney Opera House |
Gmach opery wybudowanej w stylu nowoczesnego ekspresjonizmu. Został zaprojektowany przez duńskiego architekta Jørna Utzona[21]. | |||
1306 | Australijskie miejsca zesłańców Australian Convict Sites |
Jedenaście obiektów wybudowanych przez administrację Imperium Brytyjskiego na terytorium Australii w XVIII i XIX wieku[22]. | |||
1369 | Wybrzeże Ningaloo Ningaloo Coast |
Rafa koralowa o długości 260 km. W 1987 roku utworzono tutaj Podmorski Park Ningaloo[23]. | |||
1577 | Krajobraz kulturowy Budj Bim Budj Bim Cultural Landscape |
Krajobraz obejmuje świadectwa kultury aborygeńskiej, z jednym z największych i najstarszych na świecie systemem akwakultury sprzed 6600 lat[24]. |
Chile (7, 1 obiekt w Oceanii)[edytuj | edytuj kod]
- Zobacz więcej w artykule
Nr ref. | Obiekt | Zdjęcie | Typ | Rok | Opis |
---|---|---|---|---|---|
715 | Park Narodowy Rapa Nui Rapa Nui National Park |
![]() |
Park narodowy znajduje się na Wyspie Wielkanocnej. Na jego terenie znajdują się monolityczne posągi – moai[25]. |
Fidżi (1)[edytuj | edytuj kod]
- Osobny artykuł:
Nr ref. | Obiekt | Zdjęcie | Typ | Rok | Opis |
---|---|---|---|---|---|
1399 | Historyczne miasto portowe Levuka Levuka Historical Port Town |
![]() |
Miasto portowe rozwijające się od XIX wieku dzięki handlowi. Jest przykładem kolonialnego miasta portowego, na które wpływ miała rdzenna ludność[26]. |
Indonezja (9, 1 obiekt w Oceanii)[edytuj | edytuj kod]
- Zobacz więcej w artykule
Nr ref. | Obiekt | Zdjęcie | Typ | Rok | Opis |
---|---|---|---|---|---|
955 | Park Narodowy Lorentz Lorentz National Park |
Park Narodowy, który jest największym obszarem chronionym w Azji Południowo-Wschodniej[27]. |
Japonia (25, 1 obiekt w Oceanii)[edytuj | edytuj kod]
- Osobny artykuł:
Nr ref. | Obiekt | Zdjęcie | Typ | Rok | Opis |
---|---|---|---|---|---|
1362 | Wyspy Ogasawara Ogasawara Islands |
Archipelag wysp wulkanicznych charakteryzujący się bogatą bioróżnorodnością[28]. |
Kiribati (1)[edytuj | edytuj kod]
- Osobny artykuł:
Nr ref. | Obiekt | Zdjęcie | Typ | Rok | Opis |
---|---|---|---|---|---|
1325 | Obszar chroniony wysp Feniks Phoenix Islands Protected Area |
![]() |
Grupa wysp lagunowych, na których występuje duża bioróżnorodność wśród koralowców[29]. |
Mikronezja (1)[edytuj | edytuj kod]
- Osobny artykuł:
Nr ref. | Obiekt | Zdjęcie | Typ | Rok | Opis |
---|---|---|---|---|---|
1503 | Nan Madol – ośrodek ceremonialny wschodniej Mikronezji Nan Madol: Ceremonial Centre of Eastern Micronesia |
![]() |
Ruiny miasta położone na ok. 100 wysepkach. W 2016 roku został umieszczony na liście obiektów zagrożonych z uwagi na zamulenie powodujące niekontrolowany rozrost namorzyn blokujących kanały między wysepkami[30]. |
Nowa Kaledonia (francuskie terytorium zależne)[edytuj | edytuj kod]
- Zobacz więcej w artykule
Nr ref. | Obiekt | Zdjęcie | Typ | Rok | Opis |
---|---|---|---|---|---|
1115 | Laguny Nowej Kaledonii Lagoons of New Caledonia: Reef Diversity and Associated Ecosystems |
Laguny otaczające nowokaledońską rafę koralową. Jest to druga najdłuższa i trzecia pod względem wielkości rafa na świecie[31]. |
Nowa Zelandia (3)[edytuj | edytuj kod]
- Osobny artykuł:
Nr ref. | Obiekt | Zdjęcie | Typ | Rok | Opis |
---|---|---|---|---|---|
551 | Rezerwat przyrody Te Wahipounamu Te Wahipounamu – South West New Zealand |
![]() |
Rezerwat przyrody charakteryzujący się licznymi fiordami oraz jeziorami polodowcowymi[32]. | ||
421 | Park Narodowy Tongariro Tongariro National Park |
![]() |
1993 |
Najstarszy park narodowy Nowej Zelandii. Znajdują się tutaj aktywne oraz wygasłe wulkany. Park zamieszkuje rdzenna ludność Nowej Zelandii – Maorysi[33]. | |
877 | Nowozelandzkie Wyspy Subantarktyczne New Zealand Sub-Antarctic Islands |
Pięć grup wysepek (Wyspy Antypodów, Wyspy Auckland, Wyspy Bounty, Wyspy Campbella oraz Wyspy Snares) położonych na południowy–wschód od terytorium Nowej Zelandii[34]. |
Palau (1)[edytuj | edytuj kod]
- Osobny artykuł:
Nr ref. | Obiekt | Zdjęcie | Typ | Rok | Opis |
---|---|---|---|---|---|
1386 | Południowa laguna Rock Islands Rock Islands Southern Lagoon |
![]() |
Laguna obejmująca 445 bezludnych wysepek. Występuje tutaj duża bioróżnorodność gatunkowa wśród ptaków[35]. |
Papua-Nowa Gwinea (1)[edytuj | edytuj kod]
- Osobny artykuł:
Nr ref. | Obiekt | Zdjęcie | Typ | Rok | Opis |
---|---|---|---|---|---|
887 | Wczesne stanowisko rolnicze Kuk Kuk Early Agricultural Site |
![]() |
Stanowisko archeologiczne obejmujące tereny wykorzystywane rolniczo przez ostatnie 7–10 tysięcy lat[36]. |
Pitcairn (kolonia brytyjska)[edytuj | edytuj kod]
- Zobacz więcej w artykule
Nr ref. | Obiekt | Zdjęcie | Typ | Rok | Opis |
---|---|---|---|---|---|
487 | Wyspa Henderson Henderson Island |
![]() |
Bezludna wyspa koralowa o powierzchni 37,3 km². Jest przykładem ekosystemu nietkniętego przez człowieka[37]. |
Polinezja Francuska (francuskie terytorium zależne)[edytuj | edytuj kod]
- Zobacz więcej w artykule
Nr ref. | Obiekt | Zdjęcie | Typ | Rok | Opis |
---|---|---|---|---|---|
1529 | Taputapuatea Taputapuātea |
![]() |
Stanowisko archeologiczne obejmujące kamienne posągi Tiki. Znajduje się ono przy miejscu sakralnym zwanym Marae[38]. |
Stany Zjednoczone (23, 1 obiekt w Oceanii)[edytuj | edytuj kod]
- Zobacz więcej w artykule
Nr ref. | Obiekt | Zdjęcie | Typ | Rok | Opis |
---|---|---|---|---|---|
409 | Park Narodowy Wulkany Hawaiʻi Park Narodowy Wulkany Hawaiʻi |
![]() |
Park narodowy położony na Hawajach. Ma on za zadanie ochronę krajobrazów wulkanicznych[39]. |
Vanuatu (1)[edytuj | edytuj kod]
- Osobny artykuł:
Nr ref. | Obiekt | Zdjęcie | Typ | Rok | Opis |
---|---|---|---|---|---|
1280 | Dominium wodza Roi Maty Chief Roi Mata’s Domain |
![]() |
Miejsce związane z życiem i śmiercią ostatniego naczelnego wodza noszącego tytuł Roi Maty[40]. |
Wyspy Marshalla (1)[edytuj | edytuj kod]
- Osobny artykuł:
Nr ref. | Obiekt | Zdjęcie | Typ | Rok | Opis |
---|---|---|---|---|---|
1339 | Atol Bikini miejsce prób jądrowych Bikini Atoll Nuclear Test Site |
![]() |
Atol składający się z 36 wysepek. W latach 1946–1958 Stany Zjednoczone prowadziły tutaj próby z bronią jądrową[41]. |
Wyspy Salomona (1)[edytuj | edytuj kod]
- Osobny artykuł:
Nr ref. | Obiekt | Zdjęcie | Typ | Rok | Opis |
---|---|---|---|---|---|
854 | Wschodni Rennell East Rennell |
![]() |
Drugi największy na świecie wyniesiony atol. W 2013 roku został uznany za obiekt zagrożony[42]. |
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Parki narodowe zachodniej Tasmanii.
- ↑ Centaral Eastern Rainforest Reserves na granicy Nowej Południowej Walii oraz Queensland.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , States Parties - UNESCO World Heritage Convention, UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-23] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , States Parties - UNESCO World Heritage Convention, UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-28] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Samoa - UNESCO World Heritage Convention, UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-23] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Tonga - UNESCO World Heritage Convention, UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-23] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Great Barrier Reef, UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-22] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Kakadu National Park, whc.unesco.org [dostęp 2023-01-22] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Willandra Lakes Region, UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-22] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Tasmanian Wilderness, UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-24] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Lord Howe Island Group, UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-24] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Gondwana Rainforests of Australia, UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-24] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Ulu<U>r</U>u-Kata Tju<U>t</U>a National Park, whc.unesco.org [dostęp 2023-01-24] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Wet Tropics of Queensland, UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-24] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Shark Bay, Western Australia, UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-24] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , K’gari (Fraser Island), UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-24] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Australian Fossil Mammal Sites (Riversleigh / Naracoorte), UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-24] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Heard and McDonald Islands, UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-24] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Macquarie Island, UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-24] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Greater Blue Mountains Area, UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-24] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Purnululu National Park, UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-24] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Royal Exhibition Building and Carlton Gardens, UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-24] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Sydney Opera House, UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-24] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Australian Convict Sites, UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-24] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Ningaloo Coast, UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-24] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Budj Bim Cultural Landscape, UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-24] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Rapa Nui National Park, UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-27] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Levuka Historical Port Town, UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-23] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Lorentz National Park, UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-30] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Ogasawara Islands, UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-30] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Phoenix Islands Protected Area, UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-23] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Nan Madol: Ceremonial Centre of Eastern Micronesia, UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-24] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Lagoons of New Caledonia: Reef Diversity and Associated Ecosystems, UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-23] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Te Wahipounamu – South West New Zealand, UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-23] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Tongariro National Park, UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-23] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , New Zealand Sub-Antarctic Islands, UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-23] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Rock Islands Southern Lagoon, UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-22] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Kuk Early Agricultural Site, UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-22] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Henderson Island, UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-23] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Taputapuātea, UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-23] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Hawaii Volcanoes National Park, UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-27] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Chief Roi Mata’s Domain, UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-22] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Bikini Atoll Nuclear Test Site, UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-22] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , East Rennell, UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-22] (ang.).