Obwód izmailski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Obwód izmailski
Ізмаїльська область
Regiunea Ismail
dawny obwód (1940–1954) Ukraińskiej SRR
Ilustracja
Obwód izmailski w 1947 roku
Państwo

 ZSRR

Siedziba

Izmaił

Powierzchnia

12,400 km²

Szczegółowy podział administracyjny
Plan obwodu izmailskiego
Liczba rejonów

13

Położenie na mapie
Położenie na mapie
Multimedia w Wikimedia Commons

Obwód izmailski[1] (ukr. Ізмаїльська область, rum. Regiunea Ismail) – dawny obwód Ukraińskiej SRR w ZSRR, funkcjonujący w latach 1940–1954. Jego obszar odpowiadał mniej więcej historycznemu regionowi Budziak, będącemu częścią Besarabii[1]. Stolicą obwodu był Izmaił.

Miał terytorium 12,400 km² (4800 ²). Leżał w południowo-zachodniej części Ukrainy, i do chwili zniesienia w 1954 był jej najdalej na południe wysuniętm obwodem[2]. Od południa graniczył z Rumunią, od zachodu i północy z Mołdawską SRR, na północym wschodzie na krótkim odcinku z obwodem odeskim Ukraińskiej SRR, a na wschodzie z Morzem Czarnym[3].

W dwudziestoleciu międzywojennym jako jeden z dwóch obwodów (obok czerniowieckiego) znajdował się w granicach Królestwa Rumunii[4].

Głównym lotniskiem był port lotniczy Izmaił.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Obwód został utworzony 7 sierpnia 1940 jako obwód akermański (ukr. Акерманська область; rum. Regiunea Akkerman) z zagarniętej przez ZSRR od Królestwa Rumunii południowej Besarabii (krainy Budziak)[1]. Wstępnie składał się z trzech miast na prawach rejonu i 13 rejonów[5].

7 grudnia 1940 siedzibę obwodu przeniesiono z Akermana do Izmaiła, równocześnie przemianowując obwód na izmailski[6].

Historyczna odrębność regionu uwidoczniała się w braku naturalnego połączenia lądowego obwodu z resztą Ukrainy, od której oddzielały go wody Dniestru i dniestrowy liman u Morza Czarnego. Do lat 1960. nie było tu żadnego mostu poprzez estuarium Dniestru[7], a jedyna droga lądowa łączaca obwód z resztą Ukrainy biegła przez terytorium Mołdawii w okolicy Palanki. Dopiero w latach 1960. region otrzymał połączenie z Odessą i resztą Ukrainy, kiedy to wybudowano most kolejowo-drogowy wzdłuż wąskiej mierzei Bugaz[1]. Ponieważ jest to droga lokalna, wiodąca przez gęsto zabudowany obszar letniskowy, droga przez Mołdawię jest dogodniejsza i zatem była i jest częściej korzystana[1]. Poza brakiem naturalnego połączenia z Ukrainą, obwód izmailski, według historyka O.W. Androszczuka, w wyniku inspekcji z lat 1952–1953 wykazał wiele braków, przez co 15 lutego 1954 zniesiono go, a jego terytorium włączono do obwodu odeskiego[8].

Obecny obszar dawnego obwodu jest podzielony na dwie gminy (Izmaił i Białogród nad Dniestrem) oraz dziewięć rejonów. Teren ten obejmuje obszar 13,188 km², który w 2015 roku liczył 592.842 mieszkańców[potrzebny przypis].

Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]

Obwód składał się (inicjalnie) z trzech miast i 13 rejonów)[5]:

Miasta:

  1. Akerman (przemianowany 9 sierpnia 1944 na Białogród nad Dniestrem[9])
  2. Izmaił
  3. Kilia (do 30 sierpnia 1948[10])

Rejony:

  1. rejon arcyski
  2. rejon bołgradzki
  3. rejon izmailski (22 lutego 1941 przekształcony w rejon suworowski[12], a 21 stycznia 1959 z powrotem w izmailski[13])
  4. rejon kilijski
  5. rejon limański (18 listopada 1957 przekształcony w rejon białogrodzki[14])
  6. rejon nowoiwanowski (zniesiony 30 grudnia 1962[15])
  7. rejon renijski
  8. rejon saracki
  9. rejon starokozacki (zniesiony 30 grudnia 1962[15])
  10. rejon tarutyński
  11. rejon tatarbunarski
  12. rejon tuzielski (zniesiony 21 stycznia 1959[13])
  13. rejon wolontyrowski (4 listopada 1940 wyłączony z obwodu izmailskiego i włączony do Mołdawskiej SRR, gdzie został zniesiony 24 lutego 1956)

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e Wojciech Lipiński (2017). Ukraiński Budziak. Mniejszości i państwa narodowe na pograniczu. „Etnografia Polska”, t. LXI, 2017, z. 1–2
  2. ↑ Map of division of Ukrainian SSR (Ukraine) in 1946-1954.
  3. ↑ Izmail Oblast, 1947
  4. ↑ Romania 1939
  5. ↑ a b Відомості Верховної Ради СРСР. — 1940. — № 51 (114). — 21 грудня. — С. 4.
  6. ↑ Указ Президиума ВС СССР от 7.12.1940 «О перенесении центра Аккерманской области УССР из города Аккерман в город Измаил и переименовании…»
  7. ↑ Odessa architects presented a new concept of the bridge on the Dniester estuary
  8. ↑ Указ Президиума Верховного Совета СССР от 15 февраля 1954 года «Об упразднении Измаильской области Украинской ССР» // Ведомости Верховного Совета СССР. — 1954. — № 4 (798). — 9 марта. — Ст. 63. — С. 147.
  9. ↑ Відомості Верховної Ради СРСР. — 1944. — № 42 (302). — 13 серпня. — С. 4.
  10. ↑ Указ Президії Верховної Ради УРСР «Про віднесення міст Володимир-Волинського, Кілії, Кременця, Сторожинця, Хотина, Чорткова і Шепетівки Української РСР до категорії міст районного підпорядкування» від 30 серпня 1948 р. // Відомості Верховної Ради Української РСР. — 1948. — № 5 (30 серпня). — С. 16.
  11. ↑ Указ Президії Верховної Ради УРСР «Про віднесення міста Вилкове Ізмаїльської обл. до категорії міст обласного підпорядкування» від 13 грудня 1951 р. // Відомості Верховної Ради Української РСР. — 1951. — № 5 (31 грудня). — С. 14.
  12. ↑ Відомості Верховної Ради Української РСР. — 1941. — № 2 (15 квітня). — С. 12.
  13. ↑ a b Указ Президії ВР УРСР від 21.01.1959 «Про зміни в складі районів Одеської області»
  14. ↑ Указ Президії Верховної Ради УРСР від 30 грудня 1962 р. «Про укрупнення сільських районів Української РСР»
  15. ↑ a b c Указ Президії Верховної Ради УРСР № 10/9 від 30 грудня 1962 «Про укрупнення сільських районів Української РСР»
  16. ↑ Административно-территориальное деление союзных республик / Отв. ред.: П. В. Туманов. — Доп. к 3-му изд. (к справ. вып. 1941 г.: Изменения 01.01.1941 – 01.10.1944). — М. : Известия Советов депутатов трудящихся СССР, 1944. — С. 81
Podział administracyjny Ukrainy
Obwody
Republika autonomiczna
Miasta wydzielone
Miasta obwodowe

  1. ↑ a b c Sewastopol i Republika Autonomiczna Krymu zostały jednostronnie inkorporowane do Rosji w 2014 roku; na arenie międzynarodowej są uznawane za część Ukrainy.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Obwód_izmailski&oldid=73140890”