Powiat parczewski
| |||||||
| |||||||
| |||||||
| |||||||
| Państwo |  Polska
| ||||||
| Województwo |  lubelskie
| ||||||
| TERYT | 3.06.07.13.00.0 | ||||||
| Siedziba | Parczew | ||||||
| Starosta | Jerzy Maśluch | ||||||
| Powierzchnia | 952,62 km² | ||||||
| Populacja (31.12.2019) • liczba ludności |
34 711[1] | ||||||
| • gęstość | 36,4 os./km² | ||||||
| Urbanizacja | 28,12% | ||||||
| Tablice rejestracyjne | LPA | ||||||
Adres urzędu: ul. Warszawska 2421-200 Parczew | |||||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||||
| |||||||
Położenie na mapie województwa
| |||||||
Położenie na mapie Polski   Powiat parczewski | |||||||
| 51°38′N 22°52′E/51,633333 22,866667 | |||||||
| Strona internetowa | |||||||
Portal  Polska
| |||||||
Powiat parczewski – powiat w Polsce (województwo lubelskie), reaktywowany w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Parczew.
Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]
W skład powiatu wchodzą:
- gminy miejsko-wiejskie: Parczew
- gminy wiejskie: Dębowa Kłoda, Jabłoń, Milanów, Podedwórze, Siemień, Sosnowica
- miasta: Parczew
Historia[edytuj | edytuj kod]
Powiat parczewski został powołany dnia 13 listopada 1954 roku w województwie lubelskim, jako jeden z pierwszych powiatów utworzonych tuż po wprowadzeniu gromad w miejsce dotychczasowych gmin (29 września 1954) jako podstawowych jednostek administracyjnych PRL. Na powiat parczewski złożyły się 1 miasto i 15 gromad, które wyłączono z dwóch ościennych powiatów w tymże województwie[2]:
- z powiatu włodawskiego:
- miasto Parczew
- gromady Chmielów, Dębowa Kłoda, Jedlanka, Kodeniec, Plebania Wola, Sosnowica i Tyśmienica
- z powiatu radzyńskiego:
1 stycznia 1957 roku z powiatu włodawskiego wyłączono gromady Orzechów Nowy i Uścimów i włączono je do powiatu parczewskiego[3]. 1 stycznia 1959 roku z gromady Huta w powiecie włodawskim wyłączono wsie Kropiwki i Turno oraz PGR Turno i włączono je do gromady Sosnowica w powiecie parczewskim[4].
W 1961 roku powołano nową gromadę Parczew[5] a zlikwidowano gromady Gęś (włączono do gromady Jabłoń) i Jezioro (włączono do gromady Siemień)[6]. 31 grudnia 1961 roku z miasta Parczewa wyłączono wsie Jasionka (I, II i III), Koczergi, Królewski Dwór, Laski, Michałówka, Siedliki, Sowin i Wierzbówka i włączono je do gromady Parczew[7]. Tego samego dnia przełączono też kilka miejscowości z powiatu włodawskiego do powiatu parczewskiego[8]:
- wieś i PGR Kalinka (z gromady Podedwórze) – do gromady Przewłoka
- wieś i PGR Zienki (z gromady Wola Wereszczyńska) – do gromady Sosnowica
- wieś Krzywowierzba, kolonie Łaskarzyzna i osadę Sytyta (z gromady Horostyta) – do gromady Kodeniec
W 1968 roku zlikwidowano gromady Działyń (włączono w granice gromad Siemień i Tyśmienica), Rudno (włączono do gromady Milanów) i Przewłoka[9]. 1 stycznia 1969 roku z gromady Wołoskowola w powiecie włodawskim wyłączono wsie Hola i Pieszowola i włączono je do gromady Sosnowica w powiecie parczewskim[10].
Po zniesieniu gromad i reaktywacji gmin z dniem 1 stycznia 1973 roku powiat parczewski podzielono na 1 miasto i 7 gmin[11] :
Po reformie administracyjnej obowiązującej od 1 czerwca 1975 roku terytorium zniesionego powiatu parczewskiego włączono głównie do nowo utworzonego województwa bialskopodlaskiego, oprócz gminy Sosnowica, którą włączono do województwa chełmskiego i gminy Uścimów, która weszła w skład województwa lubelskiego[12].
Wraz z reformą administracyjną z 1999 roku przywrócono w województwie lubelskim powiat parczewski o kształcie i podziale administracyjnym zbliżonym do wyglądu z 1975 roku[13]; jedynie gminę Uścimów przyłączono do powiatu lubartowskiego a miasto i gminę Parczew połączono 1 stycznia 1992 roku we wspólną gminę miejsko-wiejską Parczew[14]. Porównując obszar dzisiejszego powiatu parczewskiego z obszarem z 1954 roku można zauważyć że niektóre tereny znajdują się obecnie w powiecie lubartowskim.
Demografia[edytuj | edytuj kod]
Liczba ludności (dane z 31 grudnia 2010):
| Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| osób | % | osób | % | osób | % | |
| Ogółem | 36 280 | 100 | 18 412 | 50,75 | 17 868 | 49,25 |
| Miasto | 10 172 | 28,04 | 5289 | 14,58 | 4883 | 13,46 |
| Wieś | 26 108 | 71,96 | 13 123 | 36,17 | 12 985 | 35,79 |
 |
 |
- Piramida wieku mieszkańców powiatu parczewskiego w 2014 roku[15].
Według danych z 31 grudnia 2019 roku[16] powiat zamieszkiwało 34 711 osób.
Sąsiednie powiaty[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny, demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-05-20].
- ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 241
- ↑ Dz.U. z 1957 r. nr 8, poz. 28
- ↑ Dz.U. z 1958 r. nr 76, poz. 392
- ↑ W skład gromady wchodziły wsie: Jasionka, Wierzbówka, Królewski Dwór, Koczergi, Laski, Sowin, Siedliski, Michałówka, Brudno, Pohulanka i Kolonia Komarne
- ↑ Uchwała Wojewódzkiej Rady Narodowej w Lublinie z 20 września 1961, Dziennik Urzędowy WRN w Lublinie Nr 11, poz. 84
- ↑ Dz.U. z 1961 r. nr 54, poz. 307
- ↑ Dz.U. z 1961 r. nr 54, poz. 304
- ↑ Uchwała Wojewódzkiej Rady Narodowej w Lublinie z 29 czerwca 1968, Dziennik Urzędowy WRN w Lublinie Nr 13, poz. 100
- ↑ Dz.U. z 1968 r. nr 26, poz. 176
- ↑ Polska – Zarys encyklopedyczny. PWN, 1974
- ↑ Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92
- ↑ Dz.U. z 1998 r. nr 103, poz. 652
- ↑ Dz.U. z 1991 r. nr 87, poz. 397
- ↑ http://www.polskawliczbach.pl/powiat_parczewski, w oparciu o dane GUS.
- ↑ l, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019.
| ||||||||||
| ||||||||||
| ||||||||||||