Przełęcz Zwardońska
49°30′14″N 18°58′19″E/49,503889 18,971944.jpg)
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Wysokość |
675 m n.p.m. |
| Pasmo | |
| Sąsiednie szczyty | |
Położenie na mapie Karpat  | |
Położenie na mapie Beskidu Śląskiego  | |
| 49°30′14″N 18°58′19″E/49,503889 18,971944
| |
Przełęcz Zwardońska (675 m) – w regionalizacji fizycznogeograficznej Polski według Jerzego Kondrackiego jest to przełęcz położona pomiędzy Beskidem Śląskim a Beskidem Żywieckim[1], w nowej regionalizacji przełęcz ta oddziela Międzygórze Jabłonkowsko-Koniakowskie od Beskidu Żywiecko-Orawskiego i Beskidu Żywiecko-Kisuckiego[2]. Na Słowacji zaczynają się w tym miejscu Kysucké Beskydy[3]. Znajduje się w wyraźnym obniżeniu grzbietu, który bezpośrednio rozdziela kulminację Skalanki (867 m) oraz niewielkie bezleśne wzniesienie Pydychów Gronia (751 m), za którym znajduje się Przełęcz Przysłop. Przez szczyty te i przełęcze biegnie granica polsko-słowacka. W kierunku północno-wschodnim (na polską stronę) spływa spod Przełęczy Zwardońskiej niewielki dopływ potoku Roztoka, w południowo-zachodnim (na słowacką stronę) potok Čierňanka (Czernianka; na terenie Skalitego nazywana Skaliczanką, słow. Skaliťanka)[4]. Od strony południowej pomiędzy Przełęczą Zwardońską a Skalanką znajduje się niewielkie wzniesienie Gomułka (też: Serafinov grúň, 784 m n.p.m.[5], które jest zwornikiem dla bocznego grzbietu Rachowca[6].
Przełęcz Zwardońska, spływający z niej dopływ Roztoki i dalej potok Roztoka są uznawane za granicę między Beskidem Śląskim i Beskidem Żywieckim, a grzbietem, w którym znajduje się Przełęcz Zwardońska biegnie Wielki Europejski Dział Wodny[3].
Nazwa przełęczy pochodzi od wsi Zwardoń, położonej bezpośrednio na niej i tuż pod nią. Od 1 czerwca 1992 do 2007 roku funkcjonowało tutaj, otwarte po kilkudziesięcioletniej przerwie, polsko-słowackie kolejowe przejście graniczne Zwardoń-Skalité, w ciągu linii kolejowej z Żywca do Czadcy, będącej częścią kolei transwersalnej. Z przełęczy widać Sołowy Wierch (852 m), Ochodzitą (895 m), Groniową (739 m), Mały Rachowiec (840 m), Rachowiec (954 m), Skalankę (867 m) oraz szczyt Firkova Kýčera (804 m, już po stronie słowackiej)[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Jerzy Kondracki, Geografia regionalna Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, ISBN 83-01-12479-2.
- ↑ J. Balon, M. Jodłowski, P. Krąż, Regionalna geografia fizyczna Polski, Richling A. i inni red., Poznań 2021, s. 481–496.
- ↑ a b c Stanisław Figiel, Piotr Krzywda, Beskid Żywiecki: przewodnik, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2006, ISBN 83-89188-59-7.
- ↑ Beskid Śląski i Żywiecki. Mapa 1:50 000, Kraków: Compass, 2011, ISBN 978-83-7605-084-3.
- ↑ Mapa turystyczna [online] [dostęp 2023-12-11].
- ↑ Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2012-09-10].