Równina Olsztynka
 Wieś Pluski nad jeziorem Pluszne | |
| Megaregion | |
|---|---|
| Prowincja | |
| Podprowincja | |
| Makroregion | |
| Mezoregion |
Równina Olsztynka |
| Zajmowane jednostki administracyjne |
|
Równina Olsztynka (842.88) – region geograficzny o krajobrazie równinno-pojeziernym położony w północnej Polsce, w województwie warmińsko-mazurskim, w okolicy Olsztynka. Stanowi południowo-zachodnią część Pojezierza Mazurskiego. Jest to kraina leśna z jeziorami rynnowymi, z których największe jest Narie (12,4 km²)[1].
Równina Olsztynka została wydzielona z Pojezierza Olsztyńskiego jako osobny mezoregion z indeksem 842.88 w ramach wieloautorskiej regionalizacji fizycznogeograficznej Polski z 2018 roku[2].
Środowisko przyrodnicze[edytuj | edytuj kod]
Region obejmuje obszar o powierzchni 1047 km² i zarysie prostokąta o długości ok. 56 km i szerokości 18 km[1]. Usytowany jest pomiędzy Pojezierzem Olsztyńskim, Równiną Mazurską, Garbem Lubawskim i Pojezierzem Dzierzgońsko-Morąskim, na niewielkim odcinku graniczy także z Doliną Drwęcy i Równiną Iławską[2]. Pod względem ukształtowania terenu jest to równina sandrowa pocięta rynnami polodowcowymi i dolinami rzecznymi, miejscami występują niewielkie płaty wysoczyzn morenowych przekraczające wysokość 200 m n.p.m. Poza jeziorem Narie, największymi jeziorami są: Łańskie (10,4 km²), Pluszne (9,0 km²) i Szeląg Wielki (5,99 km²). Sieć rzeczna jest gęsta, największe cieki przepływające przez region to: Łyna, Drwęca i Pasłęka[1].
Wśród gleb przeważają utwory rdzawe wytworzone na piaskach sandrowych, uzupełnione zespołami piaskowych gleb bielicowych i gliniastych gleb brunatnych. Lasy pokrywają ok. 65% terytorium regionu, a obszary użytkowane rolniczo – ok. 25%. Funkcjonuje kilka rezerwatów przyrody (m.in. leśny Sosny Taborskie i faunistyczny Ostoja bobrów na rzece Pasłęce). Głównymi miastami regionu są Olsztynek oraz, położona częściowo w obrębie Równiny Olsztynka, a częściowo w granicach sąsiedniego mezoregionu Doliny Drwęcy, Ostróda[1].
Różnice w podziałach geograficznych[edytuj | edytuj kod]
W regionalizacji fizycznogeograficznej Polski według Jerzego Kondrackiego z 1994 roku, omawiany region nie został wyodrębniony i wchodził w skład rozległego mezoregionu Pojezierza Olsztyńskiego[3]. Geograf Rafał Kot (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu) zaproponował podział obszaru Pojezierza Olsztyńskiego na trzy odrębne mezoregiony – właściwe Pojezierze Olsztyńskie z mozaiką rzeźby wysoczyznowej i równinnej oraz mieszanym pokryciem terenów rolniczych i leśnych, rolniczą Wysoczyznę Jeziorańsko-Bisztynecką z rzeźbą wysoczyznową, oraz leśną Równinę Olsztynecką z rzeźbą równinną[4]. Podział ten przyjęto w wieloautorskiej regionalizacji fizycznogeograficznej Polski z 2018 roku[2].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Andrzej Richling i inni, Pojezierze Mazurskie (842.8), [w:] Andrzej Richling i inni red., Regionalna geografia fizyczna Polski, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 2021, s. 552–563.
- ↑ a b c Jerzy Solon i inni, Physico-geographical mesoregions of Poland: Verification and adjustment of boundaries on the basis of contemporary spatial data, „Geographia Polonica”, 91 (2), 2018, s. 143–170 (ang.).
- ↑ Jerzy Kondracki, Geografia regionalna Polski, wyd. 3, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, s. 100, 104–107.
- ↑ Rafał Kot, Propozycja weryfikacji regionalizacji fizycznogeograficznej Polski na przykładzie wybranych regionów Niżu Polskiego, „Problemy Ekologii Krajobrazu”, 29, 2011, s. 29–39.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Mapa regionalizacji Polski z 2018 r. jako warstwa geoportalu „Geoserwis GDOŚ” w folderze „Inne dane środowiskowe”, warstwa „Mezoregiony fizycznogeograficzne”.