Regionalizacja fizycznogeograficzna Słowacji
Uniwersalna dziesiętna regionalizacja fizycznogeograficzna Słowacji
[edytuj | edytuj kod]Zgodnie z uniwersalną dziesiętną regionalizacją fizycznogeograficzną Europy według FID terytorium dzisiejszej Słowacji w całości leży w Regionie Karpackim, należącym do pasa młodych gór fałdowych Europy Zachodniej. Dwie trzecie terytorium państwa zajmują właściwe Karpaty, pozostała część przypada na Kotlinę Panońską.
- 513.4 Karpaty Słowacko-Morawskie (Slovensko-moravské Karpaty)
- 513.4* Pogórze Myjawskie (Myjavská pahorkatina)
- 513.411 Białe Karpaty (Biele Karpaty)
- 513.412 Jaworniki (Javorníký)
- 513.44 Beskid Morawsko-Śląski (Moravsko-sliezske Beskydy)
- 513.45 Beskid Śląski (cz. Slezské Beskydy)
- 513.5 Beskidy Zachodnie
- 513.51 Beskid Żywiecki
- 513.511 Beskid Orawsko-Żywiecki (Oravské Beskydy i Kisucké Beskydy)
- 513.512 Pasmo Babiogórskie
- 513.513 Działy Orawskie
- 513.514 Pasmo Orawsko-Podhalańskie
- 513.54 Beskid Sądecki
- 513.55 Góry Czerchowskie (Čergov)
- 513.56 Góry Kisuckie (Kisucká vrchovina)
- 513.57 Magura Orawska (Oravská Magura)
- 513.51 Beskid Żywiecki
- 513.7 Beskidy Środkowe (Podsústava Nizkých Beskyd)
- 513.71 Beskid Niski (Nízke Beskydy)
- 513.72 Pogórze Ondawskie (Ondavská vrchovina)
- 514.1 Obniżenie Orawsko-Podhalańskie
- 514.11 Kotlina Orawsko-Nowotarska
- 514.12 Pieniny
- 514.13 Pogórze Spisko-Gubałowskie
- 514.14 Rów Podtatrzański
- 514.2 Małe Karpaty
- 514.3 Dolina Środkowego Wagu
- 514.31 Kotlina Trenczyńska (Trenčianská kotlina)
- 514.32 Kotlina Ilawska (Ilavská kotlina)
- 514.33 Kotlina Wielkiej Bytczy (Bytčianská kotlina)
- 514.34 Kotlina Żylińska (Žilinská kotlina)
- 514.4 Łańcuch Małofatrzański
- 514.41 Góry Inowieckie (Považský Inovec)
- 514.42 Góry Strażowskie (Strážovské vrchy)
- 514.43 Mała Fatra (Malá Fatra)
- 514.5 Łańcuch Tatrzański
- 514.51 Góry Choczańskie (Chočské vrchy)
- 514.52 Tatry Zachodnie (Západné Tatry)
- 514.53 Tatry Wschodnie (Východné Tatry)
- 514.6 Obniżenie Nitrzańsko-Turczańskie
- 514.61 Kotlina Środkowonitrzańska (Střednonitrianská kotlina)
- 514.62 Kotlina Górnonitrzańska (Hornonitrianská kotlina)
- 514.63 Żar (Žiar)
- 514.64 Kotlina Turczańska (Turčianska kotlina)
- 514.7 Obniżenie Liptowsko-Spiskie
- 514.71 Kotlina Liptowska (Liptovská kotlina)
- 514.72 Kotlina Popradzka (Popradská kotlina)
- 514.73 Kotlina Hornadzka (Hornádska kotlina)
- 514.74 Góry Lewockie (Levočské vrchy)
- 514.8 Łańcuch Wielkofatrzański
- 514.81 Trybecz (Tríbeč)
- 514.82 Ptacznik (Vtáčnik)
- 514.83 Hroński Inowiec (Pohronský Inovec)
- 514.84 Góry Kremnickie (Kremnické vrchy)
- 514.85 Wielka Fatra (Veľká Fatra)
- 514.9 Łańcuch Niżnotatrzański
- 514.91 Niżne Tatry (Nízke Tatry)
515-516 Wewnętrzne Karpaty Zachodnie
[edytuj | edytuj kod]- 515.1 Bruzda Hronu
- 515.11 Kotlina Helpiańska (Heľpianské podolie)
- 515.12 Kotlina Brezneńska (Breznianská kotlina)
- 515.13 Kotlina Lopejska (Lopejska kotlina)
- 515.14 Kotlina Bańskobystrzycka (Banskobystrická kotlina)
- 515.15 Kotlina Zwoleńska (Zvolenská kotlina)
- 515.16 Przełom Dubrawski
- 515.17 Kotlina Żarska (Žiarská kotlina)
- 515.18 ostatni karpacki odcinek doliny Hronu (brak nazwy w „Karpatach” J. Kondrackiego)
- 515.2 Łańcuch Rudaw Słowackich
- 515.21 Góry Szczawnickie (Štiavnické vrchy)
- 515.22 Jaworie (Javorie)
- 515.23 Polana (Poľana)
- 515.24 Góry Bystrzyckie (Bystricka vrchovina)
- 515.25 Rudawy Weporskie (Veporské rudohorie)
- 515.26 Rudawy Gemerskie (Gemerské rudohorie)
- 515.27 Góry Straceńskie (Slovenský raj)
- 515.28 Rudawy Spiskie (Volovské vrchy)
- 515.29 Branisko i Bachureń
- 516.1 Kotlina Południowosłowacka (Juhoslovenská kotlina)
- 516.11 Pogórze Krupińskie (Krupinská planina)
- 516.12 Kotlina Ipelska (Ipeľská kotlina)
- 516.13 Kotlina Łuczeńska (Lučenecká kotlina)
- 516.14 Kotlina Rimawska (Rimavská kotlina)
- 516.2 Kras Słowacko-Węgierski (Slovenský kras)
- 516.4 Kotlina Koszycka (Košická kotlina)
- 517.1 Góry Tokajsko-Slańskie (Slanské vrchy)
- 517.4 Czerhat (Cerová vrchovina)
- 522.1 Beskidy Lesiste
- 522.12 Bieszczady Zachodnie
- 523.5 Pasmo Wyhorlacko-Gutyjskie (Vihorlatsko-gutínska oblasť)
- 523.51 Wyhorlat (Vihorlatské vrchy)
55 Kotlina Panońska (Panónska panva)
[edytuj | edytuj kod]- 551.1 Kotlina Wiedeńska
- 551.3 Mała Nizina Węgierska
554-555 Wielka Nizina Węgierska
[edytuj | edytuj kod]- 554.9 Nizina Zakarpacka
Regionalizacja fizycznogeograficzna Słowacji według geografii słowackiej
[edytuj | edytuj kod]Geografia słowacka zalicza całą Słowację do systemu alpejsko-himalajskiego (Alpsko-himalájska sústava). System ten dzieli się na podsystemy (podsústava), prowincje (provincia), podprowincje (subprovincia) i regiony (oblasť). Regionalizacja słowacka jest partykularna – nie jest powiązana z uniwersalną regionalizacją dziesiętną ani nie uwzględnia regionalizacji stosowanej w państwach ościennych, mimo że granice państwowe dzielą wiele jednostek fizycznogeograficznych. Mimo tego zarówno nazwy, jak i obszary wielu jednostek pokrywają się z przyjętymi w regionalizacji dziesiętnej. Największą różnicą jest przesunięcie granicy Karpat Zachodnich i Wschodnich na zachód – z linii Przełęczy Łupkowskiej i doliny Osławy na linię Przełęczy Tylickiej, Gór Czerchowskich, Gór Slańskich i Wyhorlatu.
Oznaczenia cyfrowe nie są używane. W poniższej liście zostały dodane tylko dla przejrzystości.
1. Podsystem Karpaty – podsústava Karpaty
[edytuj | edytuj kod]1.1. Prowincja Karpaty Zachodnie – provincia Západné Karpaty
[edytuj | edytuj kod]:1.1.1. Podprowincja Wewnętrzne Karpaty Zachodnie – subprovincia Vnútorné Západné Karpaty
- 1.1.1.1. Region Rudawy Słowackie – oblasť Slovenské rudohorie
- 1.1.1.1.1. Veporské vrchy – Rudawy Weporskie
- 1.1.1.1.2. Spišsko-gemerský kras
- 1.1.1.1.3. Stolické vrchy – Góry Stolickie
- 1.1.1.1.4. Revúcka vrchovina – Pogórze Rewuckie
- 1.1.1.1.5. Slovenský kras – Kras Słowacko-Węgierski
- 1.1.1.1.6. Volovské vrchy – Rudawy Spiskie
- 1.1.1.1.7. Čierna hora
- 1.1.1.1.8. Rožňavská kotlina – Kotlina Rożniawska
- 1.1.1.1. Region Rudawy Słowackie – oblasť Slovenské rudohorie
- 1.1.1.2. Region fatrzańsko-tatrzański – Fatransko-tatranská oblasť
- 1.1.1.2.1. Malé Karpaty – Małe Karpaty
- 1.1.1.2.2. Považský Inovec – Góry Inowieckie
- 1.1.1.2.3. Tribeč – Trybecz
- 1.1.1.2.4. Strážovské vrchy – Góry Strażowskie
- 1.1.1.2.5. Žiar – Żar
- 1.1.1.2.6. Malá Fatra – Mała Fatra
- 1.1.1.2.7. Veľká Fatra – Wielka Fatra
- 1.1.1.2.8. Súľovské vrchy
- 1.1.1.2.9. Starohorské vrchy – Starohorskie Wierchy
- 1.1.1.2.10. Chočské vrchy – Góry Choczańskie
- 1.1.1.2.11. Tatry
- 1.1.1.2.12. Nízke Tatry – Niżne Tatry
- 1.1.1.2.13. Kozie chrbty – Kozie Grzbiety
- 1.1.1.2.14. Branisko – Branisko
- 1.1.1.2.15. Žilinská kotlina – Kotlina Żylińska
- 1.1.1.2.16. Hornonitrianska kotlina – Kotlina Górnonitrzańska
- 1.1.1.2.17. Turčianska kotlina – Kotlina Turczańska
- 1.1.1.2.18. Podtatranská kotlina – Kotlina Podtatrzańska
- 1.1.1.2.19. Hornádska kotlina – Kotlina Hornadzka
- 1.1.1.2.20. Horehronské podolie
- 1.1.1.2. Region fatrzańsko-tatrzański – Fatransko-tatranská oblasť
- 1.1.1.3. Region „Średniogórze Słowackie” – oblasť Slovenské stredohorie
- 1.1.1.3.1. Vtáčnik – Ptacznik
- 1.1.1.3.2. Pohronský Inovec – Hroński Inowiec
- 1.1.1.3.3. Štiavnické vrchy – Góry Szczawnickie
- 1.1.1.3.4. Kremnické vrchy – Góry Kremnickie
- 1.1.1.3.5. Poľana – Polana
- 1.1.1.3.6. Ostrôžky
- 1.1.1.3.7. Javorie – Jaworie
- 1.1.1.3.8. Krupinská planina – Pogórze Krupińskie
- 1.1.1.3.9. Zvolenská kotlina – Kotlina Zwoleńska
- 1.1.1.3.10. Pliešovská kotlina
- 1.1.1.3.11. Žiarska kotlina – Kotlina Żarska
- 1.1.1.3. Region „Średniogórze Słowackie” – oblasť Slovenské stredohorie
- 1.1.1.4. Region „Obniżenia luczeńsko-koszyckie” – oblasť Lučensko-košická zníženina
- 1.1.1.4.1. Bodvianska pahorkatina
- 1.1.1.4.2. Juhoslovenská kotlina – Kotlina Południowosłowacka
- 1.1.1.4.3. Košická kotlina – Kotlina Koszycka
- 1.1.1.4. Region „Obniżenia luczeńsko-koszyckie” – oblasť Lučensko-košická zníženina
- 1.1.1.5. Region matrańsko-slański – Matransko-slanská oblasť
- 1.1.1.5.1. Burda
- 1.1.1.5.2. Cerová vrchovina – Czerhat
- 1.1.1.5.3. Slanské vrchy – Góry Tokajsko-Slańskie
- 1.1.1.5.4. Zemplínske vrchy – Wzgórza Zemplińskie
- 1.1.1.5. Region matrańsko-slański – Matransko-slanská oblasť
:1.1.2. Podprowincja Wewnętrzne Karpaty Zachodnie – subprovincia Vonkajšie Západné Karpaty
- 1.1.2.1. Region Karpaty Słowacko-Morawskie – oblasť Slovensko-moravské Karpaty
- 1.1.2.1.1. Biele Karpaty – Białe Karpaty
- 1.1.2.1.2. Javorníky – Jaworniki
- 1.1.2.1.3. Myjavská pahorkatina – Pogórze Myjawskie
- 1.1.2.1.4. Považské podolie
- 1.1.2.1. Region Karpaty Słowacko-Morawskie – oblasť Slovensko-moravské Karpaty
- 1.1.2.2. Region Beskidy Zachodnie – oblasť Západné Beskydy
- 1.1.2.2.1. Moravsko-sliezske Beskydy – Beskid Morawsko-Śląski
- 1.1.2.2.2. Turzovská vrchovina
- 1.1.2.2.3. Jablunkovské medzihorie
- 1.1.2.2. Region Beskidy Zachodnie – oblasť Západné Beskydy
- 1.1.2.3. Region Beskidy Środkowe – oblasť Stredné Beskydy
- 1.1.2.3.1. Kysucké Beskydy – Beskid Orawsko-Żywiecki
- 1.1.2.3.2. Kysucká vrchovina – Góry Kisuckie
- 1.1.2.3.3. Oravské Beskydy – Beskid Orawsko-Żywiecki
- 1.1.2.3.4. Podbeskydská brázda
- 1.1.2.3.5. Podbeskydská vrchovina
- 1.1.2.3.6. Oravská Magura – Magura Orawska
- 1.1.2.3.7. Oravská vrchovina
- 1.1.2.3. Region Beskidy Środkowe – oblasť Stredné Beskydy
- 1.1.2.4. Region Beskidy Wschodnie – oblasť Východné Beskydy
- 1.1.2.4.1. Pieniny
- 1.1.2.4.2. Ľubovnianska vrchovina
- 1.1.2.4.3. Čergov – Góry Czerchowskie
- 1.1.2.4. Region Beskidy Wschodnie – oblasť Východné Beskydy
- 1.1.2.5. Region podhalańsko-magurski – Podhôľno-magurská oblasť
- 1.1.2.5.1. Skorušinské vrchy
- 1.1.2.5.2. Podtatranská brázda – Rów Podtatrzański
- 1.1.2.5.3. Spišská Magura
- 1.1.2.5.4. Levočské vrchy – Góry Lewockie
- 1.1.2.5.5. Bachureň – Bachureń
- 1.1.2.5.6. Spišsko-šarišské medzihorie
- 1.1.2.5.7. Šarišská vrchovina
- 1.1.2.5.8. Oravská kotlina
- 1.1.2.5. Region podhalańsko-magurski – Podhôľno-magurská oblasť
1.2. Prowincja Karpaty Wschodnie – provincia Východné Karpaty
[edytuj | edytuj kod]:1.2.1. Podprowincja Wewnętrzne Karpaty Wschodnie – subprovincia Vnútorné Východné Karpaty
- 1.2.1.1. Region wyhorlacko-gutyński – Vihorlatsko-gutínska oblasť
- 1.2.1.1.1. Vihorlatské vrchy – Wyhorlat
- 1.2.1.1. Region wyhorlacko-gutyński – Vihorlatsko-gutínska oblasť
:1.2.2. Podprowincja Zewnętrzne Karpaty Wschodnie – subprovincia Vonkajšie Východné Karpaty
- 1.2.2.1. Region „Połoniny” – oblasť Poloniny
- 1.2.2.1.1. Bukovské vrchy – Bieszczady
- 1.2.2.1. Region „Połoniny” – oblasť Poloniny
- 1.2.2.2. Region „Beskidy Niskie” – oblasť Nízke Beskydy
- 1.2.2.2.1. Busov – Busov
- 1.2.2.2.2. Ondavská vrchovina – Pogórze Ondawskie
- 1.2.2.2.3. Laborecká vrchovina
- 1.2.2.2.4. Beskydské predhorie
- 1.2.2.2. Region „Beskidy Niskie” – oblasť Nízke Beskydy
2. Podsystem Kotlina Panońska – podsústava Panónska panva
[edytuj | edytuj kod]2.1. Prowincja Kotlina Zachodniopanońska – provincia Západopanónska panva
[edytuj | edytuj kod]:2.1.2. Podprowincja Kotlina Wiedeńska – subprovincia Viedenská kotlina
- 2.1.2.1. Region Nizina Zahorska – oblasť Záhorská nížina
- 2.1.2.1.1. Borská nížina
- 2.1.2.1.2. Chvojnická pahorkatina
- 2.1.2.1. Region Nizina Zahorska – oblasť Záhorská nížina
- 2.1.2.2. Region „Kotlina Południowomorawska” – oblasť Juhomoravská panva
- 2.1.2.2.1. Dolnomoravský úval
- 2.1.2.2. Region „Kotlina Południowomorawska” – oblasť Juhomoravská panva
:2.1.3. Podprowincja Mała Nizina Węgierska – subprovincia Malá dunajská kotlina
- 2.1.3.1. Region Nizina Naddunajska – oblast Podunajská nížina
- 2.1.3.1.1. Podunajská pahorkatina
- 2.1.3.1.2. Podunajská rovina
- 2.1.3.1. Region Nizina Naddunajska – oblast Podunajská nížina
2.2. Prowincja „Kotlina Wschodniopanońska” – provincia Východopanónska panva
[edytuj | edytuj kod]:2.2.1. Podprowincja Wielka Nizina Węgierska – subprovincia Veľká dunajská kotlina
- 2.2.1.1. Region Nizina Wschodniosłowacka – oblasť Východoslovenská nížina
- 2.2.1.1.1. Východoslovenská pahorkatina
- 2.2.1.1.2. Východoslovenská rovina
- 2.2.1.1. Region Nizina Wschodniosłowacka – oblasť Východoslovenská nížina
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Emil Mazúr, Michal Lukniš, B. Balatka, J. Loučková, J. Sládek Geomorfologické členenie SSR a ČSSR. Mapa mierky 1:500 000, Slovenská kartografia, SUGK, Bratislava 1986
- Jerzy Kondracki W sprawie fizycznogeograficznego podziału Europy w klasyfikacji dziesiętnej, „Przegląd Geograficzny” tom XXXVII, z.3, 1965, str. 539-547
- Jerzy Kondracki Podstawy regionalizacji fizycznogeograficznej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969
- Jerzy Kondracki Karpaty, wydanie drugie poprawione, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1989, ISBN 83-02-04067-3
- Jerzy Kondracki Fizycznogeograficzna regionalizacja Czech, Słowacji, Węgier i Rumunii w układzie dziesiętnym, „Przegląd Geograficzny”, tom LXVIII, z 3-4, 1996, str. 457-466
- Róbert Čeman (red.) Slovenská Republika. Zemepisný atlas, 2. vydanie, Mapa Slovakia Plus s.r.o., b.m.w., 2007, ISBN 80-8067-138-9